20/03/2019 12:00
Từ khi y học tìm ra nguyên nhân gây bệnh lao và có phương pháp điều trị đặc hiệu, bệnh lao đã không còn là nỗi ám ảnh của cả cộng đồng. Tuy nhiên, từ đó đến nay, công tác phòng chống bệnh lao không phải đã hết khó khăn. Hiện Việt Nam vẫn đang đứng thứ 16 trong 30 quốc gia trên thế giới chịu gánh nặng lớn nhất của bệnh lao. Năm 2014, Chính phủ Việt Nam đã Phê duyệt chiến lược quốc gia phòng chống bệnh lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 sẽ thanh toán bệnh lao. Và để đạt được mục tiêu này, công cuộc phòng chống lao không thể chỉ giao phó cho ngành y tế mà Chính phủ đã yêu cầu sự chung tay vào cuộc của toàn xã hội.
Tuyên truyền phòng chống bệnh lao tại Trạm Y tế phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột
Tại Đắk Lắk, những năm qua, công tác phòng chống bệnh lao luôn được ngành y tế chú trọng. Điển hình là việc xây dựng bệnh viện chuyên khoa lao phổi vào năm 2007. Nhờ được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực, công tác khám, điều trị cho bệnh nhân lao toàn tỉnh tăng qua các năm. Năm 2015, Bệnh viện lao và bệnh phổi Đắk Lắk là cơ sở y tế đầu tiên đủ tiêu chuẩn tổ chức tiếp nhận điều trị cho các bệnh nhân lao đa kháng thuốc tại khu vực Tây Nguyên, với tỉ lệ điều trị thành công cho bệnh nhân lao các thể luôn đạt trên 90%. Song song với công tác điều trị, mạng lưới phòng chống lao được củng cố từ tỉnh đến cơ sở. Mỗi Trung tâm Y tế đều có Tổ chống lao. Mỗi Trạm Y tế đều có Chuyên trách về bệnh lao. Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành y tế, công tác phòng chống lao tại Đắk Lắk vẫn còn nhiều khó khăn, thử thách.
Theo báo cáo của Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2016 đến nay, số lượng bệnh nhân lao đến điều trị giảm không đáng kể, trong đó bệnh lao kháng đa thuốc đang có chiều hướng tăng. Cụ thể, năm 2016, bệnh viện đã điều trị cho 1.046 bệnh nhân lao các thể, trong đó có 25 trường hợp mắc lao đa kháng thuốc. Năm 2018 đã điều trị cho 22 bệnh lao đa kháng thuốc trong tổng số 931 bệnh nhân lao các thể. Theo bác sĩ Nguyễn Kim Mỹ, Trưởng phòng Chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Lao và bệnh phổi tỉnh Đắk Lắk, số lượng bệnh nhân lao được phát hiện và điều trị chỉ chiếm khoảng 35% số bệnh nhân lao trong cộng đồng. Bởi trên thực tế, rất nhiều người mắc bệnh lao mang trong mình nỗi ám ảnh mang tên “cộng đồng”. Một số người vẫn mang tâm lí kì thị, xa lánh bệnh nhân lao vì đây là căn bệnh lây qua đường hô hấp. Cũng vì lẽ đó mà người mắc bệnh lao tự ti, mặc cảm, sợ sự xa lánh của những người xung quanh nên đã giấu bệnh, tự mua thuốc về điều trị. Điều này chẳng những khiến bệnh không được chữa khỏi mà nguy cơ mắc lao tái phát, lao kháng đa thuốc rất cao, đặc biệt, đây chính là nguồn lây lớn trong cộng đồng.
Điển hình như trường hợp của ông Nguyễn Văn G. ở phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột. Mặc dù đây là lần thứ hai bị mắc bệnh lao nhưng ông G. không mấy thoải mái khi chia sẻ về bệnh tình của mình. Ông cho biết lần đầu tiên khi mắc bệnh, vì ngại nên ông không đi khám mà tự mua thuốc về điều trị. Đến giữa năm ngoái, khi phát hiện mình bị lao tái phát, ông đã ngưng hẳn các hoạt động bên ngoài, từ chối tiếp xúc với những người xung quanh, luôn đeo khẩu trang và chỉ quanh quẩn trong nhà. Theo các bác sĩ chuyên khoa, bệnh nhân mang trong mình tâm lí nặng nề, sợ sệt không thuận lợi cho việc điều trị bệnh lao.
Trên thực tế, việc phát hiện và điều trị bệnh lao phần lớn dựa vào cộng đồng và y tế tuyến cơ sở. Nhưng lâu nay, công tác phòng chống bệnh lao chủ yếu do ngành y tế đảm nhiệm. Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Loan, Trạm trưởng Trạm y tế phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột cho biết việc quản lí điều trị cho bệnh nhân lao khá vất vả. Ngoài việc phải đến hộ gia đình tư vấn, động viên, cán bộ y tế còn thường xuyên gọi điện nhắc bệnh nhân đến khám và nhận thuốc định kì, trong khi nguồn nhân lực của Trạm y tế có hạn, một cán bộ phải kiêm nhiệm nhiều hoạt động khác nhau. Điều này có thể ảnh hưởng đến mục tiêu của chương trình phòng chống lao. “Nếu có sự hỗ trợ thường xuyên của cộng đồng, đặc biệt là các đoàn thể trong việc tuyên truyền, động viên bệnh nhân lao tuân thủ điều trị thì chúng tôi sẽ giảm đi những áp lực trong công tác chuyên môn”, bác sĩ Loan chia sẻ.
Bệnh nhân lao hầu hết ở độ tuổi lao động có hoàn cảnh kinh tế khó khăn. Việc vất vả mưu sinh khiến họ không có thời gian hoặc ngại đến cơ sở y tế khi nghi ngờ mắc bệnh. Vì vậy, gia đình, bạn bè và những người xung quanh đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bệnh nhân lao đấu tranh với bệnh tật. Điều trị dứt điểm bệnh lao góp phần ngăn chặn nguồn lây, từng bước loại trừ bệnh lao khỏi xã hội.
Ngày 13/9/2018, UBND tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Kế hoạch số 7800/KH-UBND triển khai chiến lược phòng chống bệnh lao trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đến năm 2020 và tầm nhìn 2030. Theo đó, UBND tỉnh đã phân công công việc cụ thể và giao trách nhiệm cho từng sở, ban, ngành trong công cuộc phòng chống bệnh lao. Trong đó, Sở Y tế đóng vai trò chủ đạo, chịu trách nhiệm tham mưu cho UBND tỉnh về công tác chuyên môn; Các sở: Tài chính, Kế hoạch đầu tư, Lao động thương binh và xã hội, Giáo dục và Đào tạo, Thông tin và truyền thông, Văn hóa thể thao và Du lịch, Công an tỉnh, Ủy ban nhân dân và Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ của ngành mình, phối hợp tốt với Sở Y tế thực hiện các giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu Chiến lược là “Giảm số người mắc bệnh lao, chết do bệnh lao và giảm sự lây nhiễm lao, khống chế bệnh lao đa kháng thuốc, hướng tới loại trừ bệnh lao ra khỏi cộng đồng với tỉ lệ mắc dưới 20/100.000 người dân vào năm 2030”. Đây sẽ là cơ sở, điều kiện thuận lợi để ngành y tế tiếp tục củng cố về nguồn nhân lực, kinh phí cho công tác phòng chống lao trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk./.
Bài,: Thu Huế - ảnh: Đình Thi
Trung tâm truyền thông GDSK
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác