SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Người dân nên sử dụng thuốc diệt côn trùng đúng cách để bảo vệ sức khoẻ

07/06/2024 03:36

Các tỉnh Tây Nguyên nói chung và Đắk Lắk nói riêng, thời tiết hiện nay đang bước vào mùa mưa. Đây là thời điểm thuận lợi cho muỗi và các loại côn trùng phát triển. Để ngăn không không bị côn trùng cắn, nhiều người dân đã dùng thuốc để tiêu diệt. Tuy nhiên, điều đáng nói, việc sử dụng thuốc diệt côn trùng không rõ nguồn gốc, côn trùng không chết mà con người cũng bị ảnh hưởng. Nhất là khi hít và tiếp xúc trực tiếp với những hóa chất này sẽ đối mặt nhiều nguy hiểm về sức khỏe.

Bác sĩ Trần Kim Long, Phó phụ trách Khoa phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk cho biết, để diệt muỗi, nguyên tắc đầu tiên là phải diệt hết loăng quăng, không để các chum, vại chứa nước hoặc các chậu cây cảnh có nước. Những chậu cây phát lộc trong nhiều gia đình lâu ngày không thay nước cũng có thể là nơi phù hợp để muỗi sinh sôi. Nếu xung quanh nhà có các ao, mương nước… thì phải sử dụng chất diệt bọ gậy Hantephot hoặc Apat để rắc lên vùng có nước mỗi tuần 1 lần.

“Muỗi thường thích tập trung ở nơi râm mát, ẩm ướt. Đối với các gia đình có vườn cây quanh nhà rộng, có thể diệt muỗi bằng cách phun cồn y tế vào gốc cây. Nếu nhà có nhiều rãnh nước thải xung quanh, hãy dùng dầu hỏa đổ lên mặt nước của rãnh nước thải, muỗi sẽ không thể đẻ trứng. Người dân cần lưu ý, thuốc làm côn trùng càng chết nhanh đồng nghĩa với việc nồng độ hóa chất trong thuốc rất mạnh. Như vậy không chỉ côn trùng chết, mà con người cũng bị ảnh hưởng, những người hít và tiếp xúc trực tiếp với những hóa chất này sẽ đối mặt nhiều nguy hiểm về sức khỏe. Đó là còn chưa nói, nếu dùng phải thuốc không được cấp phép, thuốc giả, thì càng nguy hại hơn” bác sĩ Long chia sẻ.

Sử dụng thuốc diệt côn trùng rõ nguồn gốc, đúng liều lượng sẽ góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân.

Cũng theo bác sĩ Trần Kim Long, trên thị trường hiện có bán rất nhiều chế phẩm sinh học dùng để diệt muỗi và các loại côn trùng khác. Các sản phẩm này rất đa dạng, được dùng phổ biến trong nhiều gia đình hiện nay là chai xịt và nhang trừ muỗi. Ngoài ra, còn có các chế phẩm diệt muỗi bằng nước hoặc bột, hòa với nước để phun xịt trên diện rộng hơn, hay tinh dầu được quảng cáo là xông đuổi muỗi. Tuy nhiên, thị trường thuốc diệt côn trùng cũng thật giả lẫn lộn, nếu không hiểu biết hoặc ham giá rẻ rất dễ mua phải hóa chất độc hại núp bóng "thuốc diệt muỗi", tinh dầu xông phòng diệt khuẩn, diệt côn trùng…

Nhiều năm qua, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế có những quy định rất nghiêm ngặt về phun hóa chất diệt côn trùng. Tuy nhiên thị trường hiện nay có rất nhiều loại hóa chất được bày bán tràn lan, người dân mua và tự phun thuốc, rất khó để kiểm soát mức độ nguy hiểm. Do dùng thuốc tùy tiện, không đúng liều lượng, dùng trong một thời gian quá dài dẫn tới tình trạng côn trùng thì kháng thuốc, trơ hóa chất, còn người thì nhiễm độc.

Trong chương trình phòng, chống sốt xuất huyết, khẩu hiệu "không có loăng quăng, bọ gậy, không có sốt xuất huyết" luôn được đề cao. Điều này cho thấy rằng, việc diệt loăng quăng, bọ gậy mới là "gốc rễ" của quá trình phòng, chống dịch sốt xuất huyết.

Muỗi hầu như không đậu trên tường vách, mà chỉ đậu trên quần áo, đặc biệt là quần áo đã mặc. Trong khi đó, quá trình phun hóa chất sẽ chỉ phun lên tường vách. Khi phun thuốc diệt muỗi xong, nếu trong gia đình vẫn có bọ gậy, loăng quăng thì chỉ 1-2 tiếng chúng sẽ lớn lên thành muỗi và lại bắt đầu chu kỳ mới để tấn công con người. Đây là lý do việc phun thuốc diệt muỗi ít hiệu quả trong quá trình phòng chống sốt xuất huyết. Đặc biệt, việc phun thuốc diệt muỗi chỉ diễn ra khi có dịch. Khi đó sẽ dùng phương pháp phun ULV (phương pháp phun sương dạng hạt có khối lượng siêu nhỏ, được sử dụng chủ yếu để diệt muỗi sốt xuất huyết) để diệt những con muỗi trưởng thành. Biện pháp này mang tính tạm thời, có hiệu quả từ 1-2 tiếng.

Nếu người dân tự mua thuốc về phun thì có thể vừa không hiệu quả, vừa tăng tính kháng của muỗi. Ngoài ra, trong quá trình thuê dịch vụ phun thuốc diệt muỗi, người dân cần tìm hiểu xem các hóa chất này có được Tổ chức Y tế Thế giới và Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng trong chương trình phòng, chống sốt xuất huyết hay không.

“Cách tốt nhất, hiệu quả nhất để phòng, chống sốt xuất huyết là thường xuyên kiểm tra xem quanh nhà có ổ bọ gậy, loăng quăng hay không. Nếu thấy muỗi xuất hiện trong nhà, người dân có thể sử dụng vợt điện để diệt muỗi. Ngoài ra, người dân cần mặc quần áo dài, đi tất và mắc màn khi ngủ. Đây là những biện pháp tốt nhất để phòng, chống sốt xuất huyết. Cá nhân tôi không khuyên người dân phun hóa chất diệt muỗi, bởi đây là biện pháp không bền vững" bác sĩ Long nói./

Bảo Trọng