08/10/2021 03:18
Tảo hôn đang là vấn nạn nhức nhối ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh. Những năm qua, mặc dù các ngành chức năng đã đẩy mạnh truyền thông, vận động, triển khai và nhân rộng các mô hình nhằm thay đổi hành vi để giảm thiểu tình trạng tảo hôn trong vùng dân tộc thiểu số, song trên thực tế, tình trạng này vẫn đang diễn ra và để lại không ít hệ lụy.
Mới 16 tuổi nhưng H’Nhen Ê Ban (ở buôn Yăng Bông, xã Ea Huar, huyện Buôn Đôn) đã lấy chồng và đang mang thai con đầu lòng tháng thứ 8. Chồng H’Nhen ít hơn em 1 tuổi, hằng ngày theo bố mẹ đi làm thuê để lấy tiền trang trải cuộc sống. Dù đã chuẩn bị làm cha, làm mẹ, nhưng đôi vợ chồng đang ở cái tuổi “ăn chưa no, lo chưa tới” này vẫn chưa có một chút kiến thức nào về chăm sóc trẻ sơ sinh. Thậm chí cả gia đình gần 10 người hiện vẫn đang sống trong căn nhà tuềnh toàng, ngoài một chiếc giường cũ thì không có bất cứ vật dụng gì có giá trị.
H’Nhen kể: “Em nghỉ học từ khi học lớp 2, ở nhà phụ giúp người thân làm nương rẫy. Tháng 4/2020, em lấy chồng và chuyển về ở chung với nhà chồng. Giờ em mang thai sắp sinh nên mọi khoản chi tiêu đều trông chờ vào tiền chồng em đi làm thuê. Ngày nào có việc, chồng em được người ta trả công khoảng 300 nghìn. Số tiền ấy ngoài trang trải cuộc sống, em giành dụm để đến lúc sinh con. Hiện tại, em chưa chuẩn bị được gì cho đứa con sắp chào đời, một phần vì không có tiền, phần khác là do không biết phải chuẩn bị gì cả. Em cũng chưa biết tới đây sẽ nuôi con bằng gì khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, chồng em không có việc làm”.
Cán bộ dân số huyện Buôn Đôn tuyên truyền người dân về hệ lụy của tảo hôn
Cũng như H’Nhen, năm nay Sa Ly H’Đơk (ở buôn Yang Lành, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn) mới gần 17 tuổi nhưng đã là mẹ của đứa trẻ 5 tháng tuổi. Nhà có 7 chị em, cuộc sống khó khăn, nên khi học xong lớp 8, Sa Ly quyết định nghỉ học ở nhà phụ giúp bố mẹ lo cho gia đình. Năm 2020, Sa Ly lấy chồng là bạn cùng buôn và cùng tuổi với em. Từ một thiếu nữ em trở thành “bà mẹ bỉm sữa” suốt ngày tất bật khi đứa con nhỏ chào đời, đứa trẻ sinh ra cũng không được chăm sóc đủ đầy. Sa Ly tâm sự: “Nhà đông người, các em lại còn nhỏ, 3 đứa đi học, 3 đứa đang còn nhỏ, đứa nhỏ nhất mới 6 tháng tuổi nên hằng ngày, trong khi bố mẹ và chồng đi làm nương rẫy, em ở nhà vừa lo cơm nước, vừa chăm con vừa trông các em. Nhiều lúc nhìn các bạn đi học, đi chơi, trong khi mình lại ở nhà chăm con, em cũng thấy hơi tủi thân, nhưng vì mình đã chọn lựa lấy chồng, sinh con thì phải lo cho cuộc sống, chứ không thể quay trở lại đi học được nữa”.
Không chỉ có H’Nhen Êban, Sa Ly H’Đơk, câu chuyện tảo hôn vẫn thường xuyên xảy ra ở các xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện Buôn Đôn. Anh Đỗ Văn Tuyến, cộng tác viên dân số xã Krông Na, huyện Buôn Đôn cho biết, trên địa bàn xã có 18 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm khoảng 75%. Đa số đồng bào dân tộc thiểu số đều có tập quán muốn sinh đông con và cho con lập gia đình sớm để phụ giúp gia đình việc nương rẫy. Nhiều trẻ em nghỉ học sớm, ở nhà đi làm rồi yêu sớm, tò mò vượt quá giới hạn của tình bạn, tình yêu dẫn có mang thai ngoài ý muốn nên phải cưới gả. Chỉ tính từ năm 2017 đến 6 tháng đầu năm 2021, trên địa bàn xã đã có 15 trường hợp tảo hôn, hầu hết đều ở độ tuổi 16 – 17 và 80% các cặp vợ chồng tảo hôn đều có hoàn cảnh khó khăn.
Theo thống kê, từ năm 2015 đến nay toàn tỉnh Đắk Lắk có trên 3.000 trường hợp tảo hôn, trong đó chỉ tính riêng từ năm 2020 đến nay đã có 361 trường hợp, tập trung nhiều nhất là ở các huyện Buôn Đôn, Krông Bông, Lắk, Ea Súp, M’Drắk… Mặc dù tình trạng tảo hôn những năm gần đây có giảm nhưng hiện công tác tuyên truyền vận động người dân không tảo hôn vẫn còn gặp không ít khó khăn. Nguyên nhân là do nhận thức của người dân còn hạn chế, tư tưởng lấy vợ, lấy chồng để có thêm lao động vẫn tồn tại. Bên cạnh đó lý do kinh tế khó khăn, không có điều kiện cho con đi học là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tảo hôn ở vùng sâu, vùng xa.
Có thể thấy, hậu quả của tảo hôn không chỉ dừng lại ở mức độ vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình mà còn dẫn đến nhiều hệ lụy. Lấy vợ, lấy chồng sớm khiến những đứa trẻ đang ở lứa tuổi học trò tự đánh mất cơ hội học tập, tìm kiếm việc làm để lập thân, lập nghiệp. Nghiêm trọng hơn, người con gái sinh nở ở tuổi thiếu niên, chưa trang bị đầy đủ các kiến thức về sức khỏe sinh sản, về cách nuôi con dễ khiến trẻ sinh ra bị còi cọc, suy dinh dưỡng, sức đề kháng yếu. Từ đó đói nghèo sẽ trở thành vòng xoáy luẩn quẩn bủa vây gia đình.
Theo bà H’Lê Niê, trưởng phòng dân số kế hoạch hóa gia đình, Chi cục dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh, để giảm thiều tình trạng tảo hôn, bên cạnh việc nâng cao năng lực truyền thông của đội ngũ làm công tác dân số từ tỉnh đến xã, phường, thôn, buôn, thì một hoạt động vô cùng cần thiết và cấp bách hiện nay là cung cấp các phương tiện tránh thai, tư vấn tiền hôn nhân cho lứa tuổi vị thành niên. Về lâu dài cần sự linh hoạt lồng ghép công tác dân số với việc hỗ trợ các chính sách xóa đói giảm nghèo cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, bởi khi điều kiện kinh tế phát triển, cộng với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của chính quyền các cấp, nhận thức của người dân mới thay đổi, tình trạng tảo hôn mới được ngăn chặn.
Bài: Mai Lê; Ảnh: CTV
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác