30/10/2021 06:00
Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, việc trẻ em không được đến trường, không được tham gia các hoạt động thể dục thể thao ngoài trời, ít vận động cộng với chế độ ăn không hợp lý, thiếu kiểm soát trong các khẩu phần ăn khiến gia tăng tình trạng trẻ bị thừa cân, béo phì.
Theo kết quả Tổng điều tra Dinh dưỡng toàn quốc năm 2019-2020 của Viện Dinh dưỡng quốc gia, tại Việt Nam, tỉ lệ trẻ em thừa cân, béo phì tăng gấp 2,2 lần (từ 8,5% năm 2010 lên 19,0% năm 2020). Cũng theo điều tra của Viện Dinh dưỡng quốc gia, có đến 53% các bậc phụ huynh không biết con mình bị thừa cân, hoặc đánh giá thấp hơn một mức so với thực tế. Tại tỉnh Đắk Lắk, theo số liệu điều tra ngẫu nhiên một số xã thuộc các huyện, thị, thành phố năm 2019, trong tổng số 1.530 trẻ dưới 5 tuổi, tỉ lệ trẻ bị thừa cân, béo phì chiếm 3,7%, tỉ lệ trẻ béo phì chiếm 1%.
Bác sĩ Vi Thị Huệ - Phó Khoa, Phụ trách khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Các bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk cho biết: Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng tăng cân thiếu kiểm soát ở trẻ nhưng trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, việc trẻ em ở nhà nhiều, ít có cơ hội vận động ngoài trời, lại có nhiều thời gian để ăn, ngủ, cung cấp dinh dưỡng quá mức, nạp nhiều thức ăn nhanh, nước ngọt công nghiệp chính là nguyên nhân mấu chốt khiến tỉ lệ trẻ thừa cân báo phì tăng.
“Mặc dù hiện nay, nhiều phụ huynh nhận thức được thừa cân, béo phì là không tốt nhưng vẫn còn chủ quan và rất ít khi chủ động kiểm tra cân nặng của trẻ định kỳ. Hoặc cũng có những bậc phụ huynh không biết con mình đang bị thừa cân mà điều chỉnh chế độ ăn cho phù hợp, để đến khi nhận thức rõ tình trạng của trẻ thì trẻ đã bị thừa cân, béo phì. Việc giảm chế độ ăn, điều chỉnh giảm cân sẽ rất khó khăn”, bác sĩ Huệ cho biết thêm.
Hạn chế cho trẻ ăn thức ăn nhanh vì ăn nhiềuthức ăn nhanh có thể dẫn đến lượng calo dư thừa và làm tăng nguy cơ béo phì
Trường hợp con chị T.T.H.L (phường Tân Lập, TP. Buôn Ma Thuột) là một ví dụ. Từ đầu năm 2021 đến nay, đứa con gái học lớp 5 của chị L. tăng cân nhanh chóng. “Từ khi dịch COVID-19 tại tỉnh Đắk Lắk diễn biến phức tạp, tỉnh nhiều lần thực hiện giãn cách xã hội, các con của tôi hầu như chỉ quanh quẩn trong nhà, ít vận động cũng như không tham gia các hoạt động thể thao nào. Do bố mẹ kinh doanh ngoài chợ, sáng đi tối mới về, việc cơm nước ở nhà đều do chị gái đầu quán xuyến, chăm em. Do không kiểm soát khẩu phần ăn của các con nên chỉ mới 6 tháng mà con gái học lớp 5 tăng thêm 6kg. Tức từ 49 kg lên 55 kg. Tôi thực sự rất lo lắng khi chỉ số cân nặng của con đã vượt mức rất nhiều so với tiêu chuẩn”. Chị L. lo lắng cho hay.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, thừa cân, béo phì là sự tích tụ mỡ bất thường, vượt quá mức và điều này dẫn đến rất nhiều hệ lụy, như: trẻ sẽ bị ảnh hưởng đến hệ nội tiết - chuyển hóa, dẫn đến hạ đường huyết, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, dễ gặp chứng ngừng thở khi ngủ và hội chứng giảm thông khí. Ngoài ra, thừa cân, béo phì ở trẻ còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như bị gan nhiễm mỡ, xơ gan, sỏi mật; tăng nguy cơ bị tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành… khi trưởng thành.
Cần kiểm soát chế độ ăn ở trẻ để phòng tránh thừa cân, béo phì
Các chuyên gia về dinh dưỡng cũng cảnh báo, tình trạng thừa cân, béo phì ở trẻ nếu không được phát hiện và kiểm soát kịp thời sẽ để lại những hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch COVID-19 đang tiếp tục diễn biến phức tạp và chưa có dấu hiệu chững lại, việc trẻ phải ở nhà dài ngày có thể khiến trẻ ăn uống tự do, đầy đủ hơn, cũng như có ít cơ hội tham gia các hoạt động thể thao ngoài trời, dẫn đến nguy cơ thừa cân, béo phì.
Theo Bộ Y tế, nhiều nghiên cứu mới đây đã xác định béo phì là một yếu tố nguy cơ tiến triển các triệu chứng COVID-19 nghiêm trọng có thể phải nhập viện, phải chăm sóc đặc biệt và hỗ trợ máy thở trong giai đoạn đầu của bệnh. Trong đợt dịch thứ 4 bùng phát, hàng nghìn trẻ em ở Việt Nam đã mắc COVID-19 với biến thể Delta đã khiến nhiều trẻ em có bệnh nền và béo phì phải nhập viện, bệnh diễn biến nặng rất nhanh, nguy kịch cần thở máy không xâm nhập.
Để phòng tránh trẻ thừa cân, béo phì, giúp trẻ phát triển cân đối, phụ huynh cần theo dõi tiến trình phát triển của con thông qua biểu đồ tăng trưởng, tham chiếu các thước đo để nhận biết ngay nếu con vượt ngưỡng cân nặng và tuyệt đối không thờ ơ trước dấu hiệu thừa cân. Chế độ dinh dưỡng phải lành mạnh, hợp lý. Khẩu phần ăn hàng ngày nên đảm bảo đủ số lượng, hợp lý từ 3 chất sinh năng lượng là đạm (các loại thịt, cá và thủy sản, đậu, đỗ các loại) từ 13-20%, chất béo (mỡ động vật, bơ, dầu thực vật, các loại hạt nhiều dầu) từ 20-25% và chất bột đường (gạo, ngũ cốc, khoai, củ) từ 55-65%. Ăn đa dạng, phối hợp từ 15-20 loại thực phẩm và thay đổi thường xuyên các loại thực phẩm trong ngày để cung cấp đủ dưỡng chất giúp cho hệ miễn dịch của cơ thể trẻ luôn khỏe mạnh, tăng sức đề kháng. Không để trẻ ăn mặn, hạn chế các loại thực phẩm chế biến sẵn như cá khô, mắm các loại, chả lụa, súc xích, đồ hộp, dưa, cà muối chua. Hạn chế sử dụng thực phẩm nhiều chất béo như thịt mỡ, da (heo, gà, vịt); thực phẩm nhiều cholesterol như tim, gan, thận, não; hạn chế thức ăn và thức uống ngọt như bánh, kẹo, nước ngọt, chocolate …
Bài, ảnh: Mỹ Hạnh
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác