14/12/2021 12:03
Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHTL) đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1-5-2013. Luật quy định các biện pháp nhằm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá, kiểm soát nguồn cung cấp thuốc lá và các điều kiện đảm bảo để PCTHTL...đồng thời Luật cũng đã quy định cụ thể nơi cấm hút thuốc hoàn toàn, đó là các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em, khu vực có nguy cơ cháy nổ cao, phương tiện giao thông công cộng. Tuy nhiên, thực tế thời gian qua cho thấy việc thực thi Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá còn nhiều hạn chế, bất cập.
Luật PCTHTL chưa thực sự đi vào cuộc sống
Sự ra đời và thực thi Luật PCTHTL được đánh giá là việc làm cần thiết để đảm bảo sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Theo đó, những người hút thuốc ở nơi công cộng, cơ sở y tế sẽ bị phạt từ 200.000-500.000 đồng và phạt từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với người bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi. Luật cũng quy định không được bán thuốc lá phía ngoài cổng nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường tiểu học, THCS, THPT, bệnh viện… trong phạm vi 100m. Công dân có quyền yêu cầu không hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút. Mỗi người cũng có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xử lý người có hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút; phản ánh hoặc tố cáo cơ quan thẩm quyền xử lý hành vi hút thuốc lá tại địa điểm có quy định cấm hút thuốc lá. Luật PCTHTL quy định phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với chủ cơ sở không treo biển có chữ hoặc biểu tượng “Cấm hút thuốc lá” tại địa điểm cấm hút thuốc lá, không yêu cầu người vi phạm chấm dứt việc hút thuốc lá trong cơ sở của mình.
Thế nhưng, điều đáng nói, đến thời điểm này, nhiều người vẫn còn mơ hồ về các quy định của Luật PCTHTL và chưa thực hiện đúng theo luật. Nhiều địa điểm được quy định cấm hút thuốc lá như bệnh viện, trường học, phương tiện giao thông công cộng… vẫn còn hiện tượng hút thuốc, chưa có biện pháp nhắc nhở, xử lý. Ý thức của người hút thuốc lá chưa có chuyển biến tích cực, đặc biệt là tại các địa điểm công cộng, như: bến xe, nhà chờ xe buýt, bệnh viện…Các hành vi vận chuyển, mua bán thuốc lá lậu vẫn diễn ra rất phức tạp, nhất là tại các khu vực biên giới, cửa khẩu đang có chiều hướng gia tăng. Một số quy định của Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá thiếu tính khả thi vì chế tài xử phạt, nếu có xử phạt thì do hành vi hút thuốc lá thường diễn ra rất nhanh và người vi phạm khắc phục hành vi đó ngay lập tức, tang vật vi phạm hành chính chỉ là điếu thuốc, bao thuốc lá thường không có giá trị nên khó có thể bảo đảm việc ra quyết định và thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính. Đặc biệt, trong các cơ quan đơn vị thì lại càng khó vì mang tính chất cả nể…
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đắk Lắk tăng cường các hoạt động truyền thông PCTHTL tại cơ sở y tế
Chị T.N.L (TP. Buôn Ma Thuột), làm việc trong một cơ quan nhà nước chia sẻ: “Trên cơ quan tôi có vài người hút thuốc lá, nói không quá nhưng chị em chúng tôi gọi các anh ấy là nghiện nặng bởi chỉ cần đi vào phòng các anh ấy là đã ngửi nồng nặc mùi thuốc lá. Mặc dù đã nhiều lần nhắc nhở nhưng tình trạng hút thuốc lá cũng không cải thiện. Tình trạng này diễn ra nhiều năm nay nhưng cũng chưa có cách giải quyết, bởi sự cả nể, cơ quan chưa có chế tài xử phạt hoặc đưa vào thi đua. Quan trọng là ý thức tự giác của mỗi người thôi”. Còn chị V.T.O (TP. Buôn Ma Thuột) thì nhận xét: “Ý thức của người dân mình hiện nay chưa cao, ở trong công sở, bệnh viện,... vẫn thấy một số người hút thuốc. Nếu Luật PCTHTL được thực thi nghiêm thì chúng tôi rất vui mừng, không còn phải chịu ảnh hưởng của khói thuốc nữa”.
Tăng cường nghiêm việc thực thi Luật PCTHTL
Thiết nghĩ, để bảo đảm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có tính khả thi và thực thi nghiêm túc, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó cần chú trọng các giải pháp sau: Các ngành, các cấp cần đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục Luật PCTHTL và các văn bản hướng dẫn thi hành một cách nghiêm túc và triển khai sâu rộng đến toàn thể nhân dân với những hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú; chú trọng tuyên truyền thông qua các hình ảnh về tác hại của thuốc lá gây ra nhằm nâng cao nhận thức và chuyển biến ý thức của người dân trong việc phòng, chống tác hại của thuốc lá. Cùng với đó, cần nghiêm cấm triệt để việc hút thuốc lá tại các cơ quan nhà nước. Nếu phát hiện cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong cơ quan nhà nước hút thuốc lá cần có hình thức xử lý như không xét thi đua khen thưởng cuối năm hoặc xử lý kỷ luật. Ngoài việc quy định quyền và trách nhiệm của người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá theo Luật PCTHTL, cần bổ sung việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc nếu có người vi phạm. Đồng thời, người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá phải có trách nhiệm bố trí lực lượng bảo vệ thường xuyên túc trực, nhắc nhở các hành vi hút thuốc lá xảy ra.
Một biện pháp quan trọng là cần xây dựng Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng, chống tác hại của thuốc lá có tính khả thi, theo hướng chú trọng xử lý vi phạm của các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu thuốc lá; các cơ sở phân phối thuốc lá; xử lý vi phạm đối với người đứng đầu, người quản lý địa điểm cấm hút thuốc lá… Bên cạnh đó, cần xây dựng lực lượng có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực này đủ mạnh để xử lý kịp thời các hành vi vi phạm xảy ra. Cần chú trọng việc kiểm soát tình trạng sản xuất, buôn bán thuốc lá như các hành vi vi phạm quảng cáo, không chấp hành quy định in ấn trên bao bì sản phẩm thuốc lá; hạn chế nhập khẩu thuốc lá, đặc biệt là ngăn chặn các hành vi buôn lậu thuốc lá qua biên giới và cửa khẩu. Đồng thời, tăng cường việc kiểm tra các cơ sở kinh doanh thuốc lá nhằm ngăn chặn và xử lý hành vi mua, bán thuốc lá lậu.
Tại tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2015 đến nay, hàng năm, Ban Chỉ đạo PCTHTL đều ban hành kế hoạch với các nội dung thực hiện cụ thể như: Tổ chức thông tin, tuyên truyền các nội dung của Luật PCTHTL, giáo dục cộng đồng về tác hại thuốc lá; chỉ đạo đưa các nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hàng năm của các huyện, thị xã, thành phố, xã, phường, thị trấn; đưa quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ cơ quan; tổ chức tuyên truyền PCTHTL cho ban, ngành, đoàn thể, học sinh, sinh viên; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định cấm hút thuốc tại các địa điểm theo quy định của luật; cấm bán thuốc lá, cấm quảng cáo, khuyến mại tài trợ và các quy định khác của luật…Tuy nhiên, việc thực hiện Luật PCTHTL đến nay vẫn còn chưa triệt để tại một số đơn vị, địa phương, tình trạng hút thuốc nơi công cộng vẫn còn diễn ra. Do đó, thiết nghĩ cần phải có chế tài cụ thể để các cơ quan, đơn vị, tổ chức thực hiện nghiêm Luật PCTHTL, góp phần xây dựng môi trường lành mạnh, vì sức khỏe của mỗi người và của cộng đồng. /.
Bài, ảnh: Mỹ Hạnh
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác