Khám sức khỏe trước hôn nhân – việc làm văn minh và cần thiết
Hiện nay, ở nhiều nơi trên thế giới, các cặp đôi muốn kết hôn phải có giấy chứng nhận sức khỏe. Giấy chứng nhận sức khỏe được xem là liều "vắc xin" giúp đảm bảo cho cuộc sống vợ chồng, con cái sau này được thuận buồm xuôi gió.
Tại Việt Nam, việc Tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức. Các cặp đôi bước vào hôn nhân một cách "hồn nhiên", không có ý thức về việc khám sức khỏe để chuẩn bị một thể chất cũng như tinh thần tốt nhất cho cuộc sống mới. Đa số các bạn trẻ khi được người bạn đời tương lai đề nghị tư vấn và khám sức khỏe trước hôn nhân lại cho rằng đối phương đang thử thách, không tin tưởng mình, thậm chí là còn cảm thấy tự ái và bị tổn thương nặng nề.
Khám sức khỏe trước khi kết hôn là việc làm cần thiết và văn minh, giúp bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc gia đình. Ảnh: TL
Tư vấn, chăm sóc sức khỏe trước hôn nhân là cung cấp cho các cặp vợ chồng những kỹ năng cần thiết giúp duy trì chất lượng và sự hài lòng trong cuộc sống hôn nhân; Hoạt động khám sức khỏe trước hôn nhân cho nam, nữ thanh niên là kiểm tra tổng thể để phát hiện một số bệnh máu di truyền như bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm và thalassemia (tan máu bẩm sinh); một số bệnh lây truyền như viêm gan B, C và HIV. Tuy nhiên, việc triển khai các hoạt động tư vấn, khám sức khỏe trước hôn nhân tại các địa phương còn gặp nhiều khó khăn.
Tỷ lệ nam, nữ thanh niên trong độ tuổi 16-30 (chiếm tỷ lệ 25.5% tổng số dân vào năm 2014) ngày một tăng trong khi tuổi kết hôn trung bình có xu hướng tăng lên từ 24,9% (năm 2014) lên 25,1% (năm 2016). Điều này đặt ra những thách thức trong vấn đề chăm sóc sức khỏe sinh sản trước hôn nhân cho nam thanh niên Việt Nam.
Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới đã được ban hành ngày 25/10/2017 với quan điểm chỉ đạo "Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Công tác dân số phải chú trọng toàn diện các mặt quy mô, cơ cấu, phân bố, đặc biệt là chất lượng dân số". trong đó có đặt mục tiêu đến năm 2030 "Tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 90%".
Box: Hoạt động Tư vấn và Khám sức khỏe trước khi kết hôn tại Việt Nam được triển khai muộn hơn so với các nước trên thế giới và một số nước trong khu vực. Ngay từ năm 2003, lúc đó là Uỷ ban dân số, Gia đình và Trẻ em đã thí điểm tại 3 tỉnh/TP trong cả nước mô hình can thiệp cho vị thành niên, thanh niên (VTN/TN) và đối tượng chuẩn bị kết hôn về kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe sinh sản cùng để chuẩn bị bước vào cuộc sống gia đình. Đến năm 2006, đã có 33 tỉnh/thành phố triển khai hoạt động can thiệp cho VTN/TN với nhiều tên gọi khác nhau. Có 12 tỉnh triển khai mô hình "Kiểm tra sức khỏe và tư vấn trước hôn nhân"; 16 tỉnh triển khai mô mô hình "Cung cấp thông tin và dịch vụ chăm sóc SKSS/KHHGĐ" và 05 tỉnh triển khai mô hình "Chăm sóc Sức khỏe sinh sản VTN". Đến năm 2011, mô hình này đã được nhân rộng tại 55 tỉnh/thành phố.
Giúp phát hiện sớm dị tật – bảo vệ sức khỏe và hạnh phúc gia đình
Tư vấn, chăm sóc sức khỏe trước khi kết hôn cho nam, nữ thanh niên sẽ giúp phát hiện những dị tật ở bộ phận sinh dục, xem có sự bất thường về chức năng hoạt động tình dục và sinh sản hay về tâm thần hay không... Giúp phát hiện và điều trị sớm một số bệnh tật (nếu có) ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hiện tại và sau này.
Người sắp kết hôn sẽ được tư vấn về tình dục, mang thai an toàn và các biện pháp ngừa thai đúng cách. Đặc biệt là dự phòng một số bệnh lý, dị tật bẩm sinh (do di truyền) cho con yêu trong tương lai. Biết rõ tình trạng sức khỏe của nhau sẽ giúp các cặp vợ chồng thấu hiểu, chăm sóc nhau tốt hơn, có kế hoạch sinh con hợp lý hơn và trên hết là bảo vệ hạnh phúc gia đình.
Những vấn đề được phát hiện khi tư vấn, chăm sóc sức khỏe trước hôn nhân cho nam, nữ thanh niên sẽ được bác sĩ tư vấn biện pháp phòng ngừa, hay thay đổi lối sống để duy trì cuộc hôn nhân khỏe mạnh, hạnh phúc. Chỉ có sự quan tâm đúng đắn đến sức khỏe của cả hai trước và sau ngày trọng đại mới có thể vun đắp một hạnh phúc trọn vẹn, đầy tin yêu và cảm thông.
Không biết được tình trạng sức khỏe của mình và của người bạn đời nên thực tế không ít trường hợp khi lấy nhau về rồi dở khóc, dở cười như không có bộ phận sinh dục, vợ hoặc chồng bị vô sinh hay sinh ra những đứa con dị tật... Trong khi tất cả những điều này có thể biết trước và phòng tránh được nếu như trước đó họ đi khám sức khỏe ở các trung tâm CSSKSS/tư vấn trước hôn nhân. Sau hôn nhân, cuộc sống của các cặp vợ chồng trẻ không chỉ có tình yêu mà còn là trách nhiệm với bạn đời, các mối quan hệ với GĐ&XH và nghĩa vụ sinh con cái.
Không ít cặp vợ chồng sau khi kết hôn mới biết một nửa của mình mắc các bệnh hiểm nghèo, bệnh lý di truyền hoặc các vấn đề về SKSS. Điều đó đã khiến cho cuộc sống hôn nhân của nhiều người rơi vào bế tắc, không còn hạnh phúc
Tư vấn, chăm sóc sức khỏe trước khi kết hôn cho nam, nữ thanh niên sẽ giúp các cặp đôi nắm bắt được tình trạng sức khỏe hiện tại của mình, của bạn đời và kịp thời xử trí những vấn đề không tốt cho sức khỏe để sẵn sàng bước vào cuộc sống vợ chồng một cách tốt nhất mà không cần phải lo lắng.