SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Phòng tránh ngộ độc thực phẩm do ăn nấm không rõ loại

03/06/2025 05:06

Hiện nay, tỉnh Đắk Lắk đang bước vào mùa mưa là điều kiện thuận lợi cho nhiều loài nấm tự nhiên sinh sôi, phát triển mạnh trong rừng, nương rẫy và ven đường. Đây cũng là lúc người dân, đặc biệt là bà con vùng sâu vùng xa, thường hái nấm về làm thực phẩm. Tuy nhiên, việc thu hái và sử dụng các loại nấm không rõ nguồn gốc, không phân biệt được nấm độc và nấm ăn được tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong.

Là bệnh nhân bị ngộ độc nấm được chăm sóc, điều trị tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, anh Y.T.B.D (SN 1998, trú tại buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk), chia sẻ: Sau một ngày làm rẫy, tôi cùng 6 người khác tập trung tại nhà ông Y.S.Ê mua lẩu về ăn. Lúc này, có một chú gần nhà hái được 1 rổ nấm bảo ăn được nên mọi người cho vào nồi lẩu nấu ăn cùng. Sau bữa ăn, tôi về nhà khoảng 2 tiếng thì bắt đầu thấy đau đầu, chóng mặt, buồn nôn và đau bụng. Tôi được người nhà đưa vào Trung tâm Y tế huyện Lắk, do bị nặng nên tôi được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Vì ăn nấm độc nên cả 7 người trong bữa ăn đều phải nhập viện. “Do chủ quan, thấy người ta cho bảo ăn được nên mình cứ ăn. Không ngờ ngộ độc nấm lại nguy hiểm đến vậy. Từ nay về sau tôi không bao giờ dám ăn nấm lung tung nữa, nếu ăn sẽ vào chợ hoặc siêu thị để mua thôi”, anh Y.T.B.D nói.

Cũng phải nằm điều trị tại Bệnh viện vì bị ngộ độc nấm, bệnh nhân L.V.M (trú tại huyện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông) cho biết: Khi đang làm vườn, thấy trên đống trấu mọc lên rất nhiều nấm có màu trắng nên tôi hái 1 rổ đem vào xào ăn. Sau khi ăn khoảng 1 giờ, tôi chóng mặt, nôn ói, đau đầu không chịu nổi nên được đưa vào Trung tâm Y tế và được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên. Nghe các bác sĩ nói do tôi ăn phải nấm độc, may mà lúc đó 2 đứa con của tôi không ăn cùng, chứ nếu mấy đứa nhỏ ăn vào thì nguy hiểm lắm.

Loại nấm độc bệnh nhân L.V.M hái ăn khiến bệnh nhân phải nhập viện điều trị.

Thực tế, trong những năm qua, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đều khi nhận nhiều vụ ngộ độc do ăn nấm lạ gây hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và tính mạng của người dân. Mùa mưa là điều kiện thuận lợi để các loại nấm phát triển, trong đó nhiều loại nấm có hình dáng giống nấm ăn được nhưng lại chứa độc tố cực mạnh, gây tổn thương gan, thận, hệ thần kinh và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cứu chữa kịp thời. Đặc biệt, độc tố trong nấm không bị phá huỷ bởi nhiệt độ cao nên dù đã được nấu chín, chúng vẫn có thể gây ngộ độc nghiêm trọng. Theo bác sĩ CKII Huỳnh Thị Đoan Dung – Phó Trưởng khoa Phụ trách Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, hiện nay còn rất nhiều người dân, nhất là người dân sống tại các vùng sâu, vùng xa thường hái nấm làm thực phẩm, nguy hiểm nhất chính là việc không thể phân biệt bằng mắt thường giữa nấm ăn được và nấm độc, vì chúng thường có màu sắc và hình dáng rất giống nhau. Nhiều loại nấm độc sau khi nấu chín vẫn không mất độc tính, có thể gây tổn thương gan, thận hoặc hệ thần kinh chỉ sau vài giờ ăn phải. Nguyên nhân tất cả các trường hợp ngộ độc nấm là do người dân đi hái các nấm mọc hoang dại và hái phải nấm độc về ăn. Thông thường, các vụ ngộ độc nấm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn có thể đe dọa tính mạng của cả gia đình bởi thường nấu và ăn tập thể. Cũng theo bác sĩ Dung, khi bị ngộ độc nấm, nhiều bệnh nhân sẽ có biểu hiện ngộ độc xuất hiện sớm trong vòng 6 giờ sau khi ăn với các triệu chứng nôn, đau bụng, ỉa chảy. Tuy nhiên, đối với những người ăn trúng nấm có độc tố mạnh hơn, bên cạnh các triệu chứng đau bụng, nôn, tiêu chảy, sau vài ngày bệnh nhân sẽ bị viêm gan, suy gan, suy thận, tổn thương/suy đa cơ quan và tử vong.

Nấm độc chứa độc tố cực mạnh, gây tổn thương gan, thận, hệ thần kinh và có thể dẫn đến tử vong nếu không được cứu chữa kịp thời.

Nấm tuy là thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ nếu sử dụng không đúng cách. Ngộ độc nấm để lại nhiều hệ lụy cho sức khỏe, do đó, bác sĩ CKII Huỳnh Thị Đoan Dung – Phó Trưởng khoa Phụ trách Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên khuyến cáo người dân tuyệt đối không nên ăn nấm lạ, nấm không rõ đặc điểm, nấm dại hái trong rừng hay mọc hoang trong vườn nếu không có kiến thức chuyên môn để phân biệt rõ ràng. Người dân chỉ nên sử dụng nấm được trồng và bán tại các cơ sở uy tín, có kiểm định an toàn thực phẩm. Ngoài ra, nếu chẳng may ăn phải nấm lạ và có dấu hiệu bất thường như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, chóng mặt, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Mai Lê