SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Sốt xuất huyết ở trẻ: Cần theo dõi sát sao đề phòng chuyển biến nặng

08/08/2025 07:42

Những ngày gần đây, tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên số trẻ mắc sốt xuất huyết tăng hơn rất nhiều so với trước đó. Nhiều bệnh nhi đang điều trị trong tình trạng nặng.

Tại Khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và nhi sơ sinh (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên): từ tháng 5 đến tháng 7, Khoa liên tục tiếp nhận những bệnh nhi mắc sốt xuất huyết nặng, sốc. Tích luỹ từ đầu năm đến nay, Khoa tiếp nhận 70 trường hợp, hiện đang điều trị tích cực cho 9 trường hợp, trong đó có 3 trường hợp sốc nặng, 2 trường hợp sốc đã qua nguy kịch, 4 trường hợp còn lại đang tiến triển tốt. Rất may các trường hợp này đều được điều trị kịp thời nên hiệu quả sau điều trị cao, các bệnh nhi đều phục hồi tốt, chưa có trường hợp nào tử vong. Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn, Trưởng Khoa cho biết: sốt xuất huyết ở trẻ năm nay có sự khác biệt hơn so với năm 2024 là độ tuổi mắc bệnh chủ yếu từ 10 đến 15 tuổi và trẻ béo phì chiếm phần lớn. Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng sốc chiếm 60%.

Bệnh nhi P.B.T, 13 tuổi (phường Thành Nhất) đã điều trị sốt xuất huyết tại Khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và nhi sơ sinh được 6 ngày. Mặc dù đã qua giai đoạn nguy hiểm nhưng vẫn còn mệt, nằm ngủ li bì và thở oxi. Trước đó, bệnh nhi khởi phát sốt cao đột ngột, có biểu hiện mệt, gia đình đưa đi làm xét nghiệm thì phát hiện bị sốt xuất huyết. Sau đó bệnh nhi mệt nhiều hơn nên gia đình đưa đến bệnh viện nhập cấp cứu trong tình trạng sốc nặng, phù phổi cấp. “Bệnh nhi này bị sốt xuất huyết trên nền tảng béo phì, bị sốc nặng đúng vào giai đoạn nguy hiểm từ ngày 3 đến ngày 7. Sẽ cực kỳ nguy hiểm nếu không được đưa đến bệnh viện sớm”, bác sĩ Tuấn cho biết thêm.

Bệnh nhi P.B.T đang điều trị sốt xuất huyết tại Khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và nhi sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên.

Trường hợp khác cũng bị sốt xuất huyết nặng là bệnh nhi T.P, 12 tuổi (xã Cư Jut, tỉnh Lâm Đồng). Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng tràn dịch màng bụng, tràn dịch màng phổi gây suy hô hấp, các bác sĩ đã xử trí sốc, hỗ trợ hô hấp cho bệnh nhi. Bệnh nhi bị sốc sốt xuất huyết ngày thứ 5 với biểu hiện mạch nhanh, huyết áp kẹt, tay chân lạnh, độ bão hoà oxi ngoài mô tăng cao. Do không đáp ứng dịch điện giải thông thường nên các bác sĩ phải chuyển sang dịch cao phân tử để giữ dịch trong lồng mạch cho bệnh nhi. “Đây là một trường hợp bệnh nặng, diễn tiến lâm sàng nhiều biến động và phức tạp, huyết áp không ổn định, cô đặc máu (HCT) luôn cao nên phải theo dõi sát sao. Hiện tại bệnh nhi đã ở vào cuối ngày thứ 6 của sốt xuất huyết, tình trạng sốc đã ổn định, đã ngưng truyền dịch cho bệnh nhi”, bác sĩ Lê Thị Thu Vân, Khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và Nhi sơ sinh, người trực tiếp chăm sóc điều trị cho bệnh nhi thông tin.

Còn tại Khoa Nhi tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên: Từ đầu năm đến nay Khoa tiếp nhận điều trị trên 200 trường hợp mắc sốt xuất huyết. Đặc biệt, trong 3 tuần gần đây, số bệnh nhi nhập viện do sốt xuất huyết có tăng hơn so với trước, mỗi ngày Khoa điều trị từ 25-30 bệnh nhi, tiếp nhận mới mỗi ngày từ 6-7 bệnh nhi. Đa phần bệnh nhi nhập viện khi có dấu hiệu cảnh báo như nôn, đau bụng, sốc và các triệu chứng nặng khác.

Tiến sĩ bác sĩ Trần Thị Thuý Minh, Trưởng Khoa Nhi tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên) cho biết: Tổ chức Y tế thế giới, Bộ Y tế cũng như các chuyên gia về sốt xuất huyết khu vực Châu Á Thái Bình Dương cho rằng những cơ địa dễ chuyển nặng nhất ở bệnh nhân sốt xuất huyết là những trường hợp bệnh nhân bị béo phì, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền, như: suy gan, suy thận, cao huyết áp, hoặc người già mắc các nền chuyển hoá khác. Tuy nhiên, qua theo dõi lâm sàng cũng như đúc kết kinh nghiệm từ rất nhiều năm thì sốt xuất huyết sẽ gặp chuyển nặng trên bất cứ những cơ địa nào, cho dù là cơ địa khoẻ mạnh, ở trẻ thì từ 10-15 tuổi, người lớn là từ 16-21 tuổi. Đặc biệt, sốt xuất huyết ở cơ địa béo phì thì càng dễ chuyển nặng hơn và tỷ lệ chuyển nặng cực kỳ cao, việc điều trị phức tạp và đòi hỏi bác sĩ điều trị phải có nhiều kinh nghiệm. Do đó, đối với cơ địa béo phì mà mắc sốt xuất huyết cần phải nhập viện ngay và phải được theo dõi kỹ càng.

Bệnh nhi P.B.T đang điều trị sốt xuất huyết tại Khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và nhi sơ sinh, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên.

Trẻ mắc sốt xuất huyết có các dấu hiệu khá đa dạng, khác nhau. Bệnh thường khởi phát khá đột ngột và diễn biến qua 3 giai đoạn: Giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn phục hồi. Ở giai đoạn đầu của bệnh, trẻ thường bị sốt cao đột ngột, liên tục. Với trẻ còn nhỏ, thường có các biểu hiện: Bứt rứt, quấy khóc; trẻ lớn hơn có thể kêu đau đầu, cảm thấy chán ăn, buồn nôn, biểu hiện da sung huyết, quan sát có thể thấy những chấm xuất huyết dưới da, đau cơ khớp, nhức ở hai hố mắt, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam. Sau giai đoạn sốt, cha mẹ cần hết sức chú ý trẻ vì là giai đoạn nguy hiểm của bệnh. Ở giai đoạn này, trẻ có thể còn sốt hoặc đã thuyên giảm, trẻ có thể bị thoát huyết tương. Nếu tình trạng thoát huyết tương nặng sẽ dẫn đến sốc, với các biểu hiện dễ nhận thấy như: Vật vã, bứt rứt, lờ đờ, lạnh đầu chi, da lạnh ẩm, mạch nhanh nhỏ, tiểu ít, tụt huyết áp hoặc không thể đo được huyết áp. Đặc biệt, trẻ bị xuất huyết dưới da hoặc xuất hiện các mảng bầm tím, các nốt xuất huyết nằm rải rác hoặc tập trung ở mặt trước hai cẳng chân và mặt trong hai cánh tay, bụng, đùi, mạng sườn; xuất huyết ở niêm mạc như chảy máu mũi, chảy máu chân răng, tiểu ra máu… Sau giai đoạn nguy hiểm khoảng 48 - 72 giờ, là giai đoạn phục hồi, trẻ hết sốt, tình trạng cải thiện nhiều, biểu hiện thèm ăn, huyết áp ổn định hơn và tiểu nhiều hơn.

Sốt xuất huyết dễ biến chứng nguy hiểm, vì vậy, khi thấy trẻ có một trong các dấu hiệu cảnh báo: Trẻ vật vã, lờ đờ, đau bụng liên tục, trẻ buồn nôn, xuất huyết niêm mạc, chảy máu chân răng, tiểu cầu giảm nhanh, chảy máu mũi, hành kinh sớm và kéo dài (đối với trẻ nữ), trẻ đi tiểu ít, đi ngoài phân đen…Trẻ sống ở vùng dịch tễ có người mắc sốt xuất huyết thì nên đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, chẩn đoán, phân loại và điều trị kịp thời, tránh trường hợp nặng đáng tiế xảy ra./.

Mỹ Hạnh