SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

THÔNG TIN VỀ DỊCH BỆNH CHIKUNGUNYA

12/08/2025 08:31

1. Đặc điểm chung Bệnh Chikungunya

Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do vi rút Chikungunya (CHIKV) gây ra, bệnh không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Muỗi chủ yếu đốt vào ban ngày và có thể đạt đỉnh điểm hoạt động vào sáng sớm và chiều muộn.

Bệnh Chikungunya không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes. Ảnh minh họa

Các triệu chứng của Chikungunia xuất hiện từ 4 đến 8 ngày (dao động từ 2 đến 12 ngày) sau khi bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Hầu hết các triệu chứng thường tự khỏi trong vòng từ 2 đến 7 ngày. Bệnh có triệu chứng đặc trưng: sốt khởi phát đột ngột trên 38,5 độ C, kèm theo đau khớp/viêm khớp nặng . Các triệu chứng phổ biến khác bao gồm cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi và phát ban. Đau khớp thường gây suy nhược và thường kéo dài vài ngày hoặc lâu hơn.

Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn, bao gồm trẻ sơ sinh bị mắc bệnh khi sinh từ mẹ bị mắc bệnh hoặc bị mắc bệnh trong những tuần sau sinh,người lớn có bệnh lý nền. Khi đã khỏi bệnh, có khả năng miễn dịch với Chikungunya. Hiện không có thuốc kháng vi-rút đặc hiệu để điều trị bệnh Chikungunya. Việc điều trị chủ yếu nhằm giảm các triệu chứng, bao gồm thuốc giảm đau khớp và thuốc hạ sốt.

2. Thông tin dịch bệnh Chikungunya

2.1. Thế giới

Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới: Bệnh Chikungunya được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1952 tại Tanzania (thuộc khu vực Đông Phi). Ngày 22/7/2025, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã ban hành cảnh báo về sự lây lan nhanh chóng của Chikungunya, với các đợt bùng phát lớn được báo cáo tại các đảo Ấn Độ Dương như La Réunion và Mayotte. Các đợt bùng phát này hiện đã lan sang một số khu vực của Châu Phi, Nam Á, Châu Âu.

Theo báo cáo của Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đợt bùng phát Chikungunya tỉnh Quảng Đông đã ghi nhận hơn 4.800 ca mắc bệnh Chikungunya trong nửa đầu năm 2025, đây là đợt bùng phát dịch lớn nhất từ trước đến nay tại khu vực này. Tất cả các trường hợp được báo cáo đều ở mức độ nhẹ, không có trường hợp nghiêm trọng hoặc tử vong được báo cáo.

Theo thông tin trên báo chí, Singapore có báo cáo ghi nhận trường hợp bệnh: từ đầu năm đến ngày 2/8, ghi nhận 17 ca mắc sốt do virus Chikungunya, nhiều hơn gấp đôi so với 8 ca cùng kỳ năm 2024; ít nhất 13 trường hợp từng đi tới những vùng đang bùng phát dịch ở nước ngoài.

2.2. Tại Việt Nam:

Từ đầu năm đến ngày 8/8/2025, Việt Nam chưa ghi nhận báo cáo trường hợp bệnh Chikungunya từ các địa phương.

3. Thông tin của Tổ chức Y tế thế giới về Dự phòng, Điều trị, Vắc-xin

Dự phòng tập trung cho vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng/bọ gậy, tránh muỗi đốt bằng ngủ màn, mặc quần áo dài, giám sát và xử lý triệt để các ổ dịch.

Diệt loăng quăng, bọ gậy là cách hữu hiệu để không chỉ phòng chống bệnh sốt xuất huyết mà còn đồng thời phòng được Chikungunya và cả Zika.

Điều trị bệnh Chikungunya tập trung hạ sốt và thuốc giảm đau, uống nhiều nước và nghỉ ngơi toàn thân. Hiện nay không có thuốc kháng vi-rút đặc hiệu nào cho nhiễm CHIKV.

Hiện tại có hai loại vắc-xin Chikungunya đã được cơ quan quản lý Thuốc và thực phẩm Hoa Kỳ phê duyệt. WHO và các cố vấn chuyên gia bên ngoài đang xem xét dữ liệu thử nghiệm vắc-xin và các dữ liệu khác để đưa ra các khuyến nghị sử dụng khả thi.

Hiện tại Tổ chức Y tế thế giới đang yêu cầu các quốc gia thành viên tại Khu vực Tây Thái Bình Dương (WPR) chia sẻ số liệu báo cáo liên quan đến bệnh Chikungunya.

3. Nhận định và dự báo

Hiện nay, dịch bệnh Chikungunya đang có xu hướng gia tăng tại một số quốc gia trong khu vực, đặc biệt tại Trung Quốc. Điều này làm gia tăng nguy cơ dịch bệnh xâm nhập vào nước ta thông qua người nhập cảnh mang mầm bệnh.

Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh) đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

Trước tình hình này, cần tăng cường giám sát dịch bệnh tại cửa khẩu, cộng đồng, các điểm du lịch và các cơ sở y tế, đặc biệt đối với các trường hợp nhập cảnh từ vùng có dịch, để kịp thời phát hiện sớm và triển khai biện pháp phòng chống hiệu quả.

Tin: Minh Thu; ảnh: Đình Thi

(Nguồn Trung tâm Truyền thông GDSK Trung ương)