SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Những điều cần biết khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

02/10/2025 10:15

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi là một trong những vấn đề quan trọng của mỗi gia đình và toàn xã hội, bởi đây là giai đoạn cơ thể con người bắt đầu suy giảm về thể lực, trí lực cũng như khả năng đề kháng với bệnh tật. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp người cao tuổi duy trì chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ và sống khỏe mạnh, hạnh phúc với người thân gia đình.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, lứa tuổi từ 45–59 tuổi được xem là người trung niên; từ 60–74 tuổi là người có tuổi; từ 75–90 tuổi là người già; và trên 90 tuổi được gọi là người già sống lâu. Việc phân chia các nhóm tuổi này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng các kế hoạch chăm sóc phù hợp, bởi nhu cầu về dinh dưỡng, vận động, tâm lý và y tế của mỗi nhóm tuổi là khác nhau. Như vậy từ 60 trở lên, người ta được coi là người có tuổi (hay còn gọi là người cao tuổi). Ở độ tuổi này, người cao tuổi thường đối mặt với nhiều bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, loãng xương, viêm khớp, suy giảm trí nhớ... Do đó, việc theo dõi sức khỏe định kỳ là rất cần thiết nhằm phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường để điều trị kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm. Ông C.X.H (trú tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk), chia sẻ: Khi bước vào giai đoạn cao tuổi, tôi bị tăng huyết áp, sau đó bị tai biến. Suốt 5 năm nay, tôi liên tục nhập viện nhiều lần để điều trị bệnh. Bệnh tật khiến cuộc sống của tôi rất bức bối. Do đó, khi về già, có lẽ mong muốn chung đối với người cao tuổi như chúng tôi là có sức khỏe thật tốt để đi lại dễ dàng, mọi sinh hoạt đều có thể tự làm.

Bệnh nhân người cao tuổi được bác sĩ Bệnh viện Y học Cổ truyền hướng dẫn các bài tập phục hồi chức năng để cải thiện sức khỏe.

Khi tuổi tác ngày càng cao, các chức năng sinh lý trong cơ thể dần suy giảm, hệ miễn dịch yếu hơn khiến người cao tuổi dễ mắc các bệnh lý mạn tính. Nếu không được chăm sóc đúng cách, người cao tuổi có thể rơi vào tình trạng suy kiệt sức khỏe, suy giảm chất lượng cuộc sống và dễ gặp các biến chứng nguy hiểm. Ngược lại, khi được quan tâm, chăm sóc đầy đủ cả về thể chất lẫn tinh thần, người cao tuổi không những sống thọ mà còn có thể sống vui, sống khỏe, giữ được tinh thần lạc quan và cảm thấy mình vẫn có giá trị trong gia đình và cộng đồng. Ông P.T.L (trú tại phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk), cho biết: Khi bước qua tuổi 70, tự nhiên tôi cảm thấy sức khỏe suy giảm rất nhiều, sức đề kháng dường như không còn. Các sinh hoạt hằng ngày như ăn uống, ngủ nghỉ đều đảo chiều, những bệnh bản thân nghĩ không bao giờ mắc bống dưng xuất hiện. Đang bình thường, tự nhiên đi khám thì phát hiện bị tiểu đường và gout, mặc dù trước đó tôi không có triệu chứng gì. Tôi nghĩ cón người ta cũng giống như cỗ máy, qua một thời gian vận hành sẽ tới lúc rệu rã, thoái hóa theo quy luật tự nhiên. Do đó, bây giờ tôi luôn chú trọng chăm sóc sức khỏe cho bản thân bằng cách ăn uống điều độ, đầy đủ chất dinh dưỡng, luyện tập thể dục nhẹ nhàng bằng cách đi bộ và thăm, khám định kỳ. Đặc biệt, phải luôn giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ thì sức khỏe mới bền vững được.

Người cao tuổi thường mắc đồng thời nhiều bệnh lý mãn tính như tim mạch, tiểu đường, xương khớp... Do đó, họ cần được theo dõi sức khỏe định kỳ và chăm sóc toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

Việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi không chỉ là trách nhiệm đạo đức, thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu, mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của xã hội, bởi dân số đang ngày càng già hóa và nhu cầu chăm sóc y tế cho người cao tuổi ngày càng gia tăng. Chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi đòi hỏi một cách tiếp cận toàn diện, từ việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý, duy trì hoạt động thể chất phù hợp, đến việc hỗ trợ tinh thần, tạo điều kiện để họ tham gia các hoạt động cộng đồng và sống trong một môi trường an toàn, tiện nghi. Khi người cao tuổi được chăm sóc tốt, họ không chỉ khỏe mạnh mà còn trở thành chỗ dựa tinh thần quý giá cho con cháu, là người truyền đạt kinh nghiệm sống, đạo đức và giá trị truyền thống, góp phần giữ gìn sự gắn bó giữa các thế hệ trong gia đình và xã hội. Bác sĩ CKI Phạm Ngọc Liễu – Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Công nghệ thông tin Bệnh viện Y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Tuổi già là quy luật mà chúng ta không thể tránh khỏi. Khi cao tuổi, các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, tim mạch, thoái hóa khớp, béo phì, mỡ máu… sẽ thường gặp hơn. Thậm chí, một người có thể đồng thời mắc nhiều hơn hai bệnh mắc phải. Do đó, điều quan trọng là phải thực hiện các thay đổi lối sống cụ thể, để ngăn ngừa và giảm tác động của các bệnh này. Ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng… là một phần quan trọng giúp phòng ngừa các bệnh mạn tính nguy hiểm. Bên cạnh đó cần thường xuyên hoạt động thể chất và ăn uống lành mạnh...

Người cao tuổi cần vận động hợp lý để duy trì sức khỏe và tăng cường thể lực.

Tuổi già, cơ thể suy yếu, sức đề kháng giảm, thường mắc nhiều bệnh do các cơ quan, bộ phận của cơ thể bị già hoá nhưng tốc độ già hoá lại khác nhau, vì vậy biểu hiện bệnh tật ở người già thường không điển hình. Ở người già, ranh giới giữa sinh lý (quá trình hoá già tự nhiên) với bệnh lý thường không rõ nên việc kiểm tra sức khoẻ định kỳ hoặc khi có biểu hiện bất thường cần phải đi khám ngay là rất cần thiết. Điều này giúp phát hiện sớm các bất thường, kể cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng, bởi một số bệnh nguy hiểm như tăng huyết áp, tiểu đường, ung thư, thoái hoá thần kinh... thường tiến triển âm thầm. Ngoài ra, do sự lão hóa của hệ thần kinh và các cơ quan cảm nhận, người cao tuổi đôi khi không cảm nhận được rõ mức độ đau hay khó chịu trong cơ thể, dẫn đến tình trạng phát hiện bệnh muộn, làm chậm quá trình điều trị. Kiểm tra sức khỏe định kỳ còn là cách để theo dõi hiệu quả điều trị các bệnh mạn tính đang mắc phải, kịp thời điều chỉnh thuốc và chế độ sinh hoạt phù hợp. Quan trọng hơn, việc chủ động phòng bệnh ở người cao tuổi không chỉ là yếu tố then chốt để nâng cao chất lượng cuộc sống, kéo dài tuổi thọ mà còn góp phần làm giảm gánh nặng y tế cho gia đình và xã hội. Bác sĩ CKI Phạm Ngọc Liễu – Trưởng phòng Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Công nghệ thông tin Bệnh viện Y học Cổ truyền tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Ở người cao tuổi các hệ cơ quan đã trải qua những thay đổi nhất định và những biến đổi này thường dẫn tới nguy cơ tiến triển thành bệnh lý. Do đó, người cao tuổi cần được thăm khám định kỳ nhằm phát hiện kịp thời những thay đổi sinh lý để được can thiệp kịp thời, tránh dẫn tới hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó, người cao tuổi là độ tuổi dễ mắc nhiều bệnh lý cùng lúc và đa phần trong số đó là các bệnh mạn tính nên thường phải dùng đồng thời nhiều thuốc, dẫn đến tăng nguy cơ gặp tác dụng không mong muốn và tương tác thuốc. Vì vậy cần lưu ý lựa chọn thuốc, liều dùng phù hợp và cân nhắc ảnh hưởng của quá trình điều trị đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Bệnh viện Y học cổ truyền tổ chức thăm hỏi và tặng quà cho người cao tuổi, thể hiện sự quan tâm, chăm sóc và tri ân đối với thế hệ đi trước.

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi là một quá trình toàn diện, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, cộng đồng và ngành y tế, trong đó yếu tố phòng bệnh, phát hiện sớm và điều trị đúng đóng vai trò then chốt. Trong bối cảnh xã hội đang bước vào giai đoạn già hóa dân số, việc nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi không chỉ là trách nhiệm cá nhân, gia đình mà cần được xem là nhiệm vụ chung của toàn xã hội nhằm xây dựng một cộng đồng phát triển bền vững./.

Bài: Mai Lê; ảnh: Đình Thi