07/03/2017 10:00
Huyện Lắk hiện có 13.779 hộ, với hơn 62.000 nhân khẩu, trong đó, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 63,8% dân số, chủ yếu là người M’Nông và ÊĐê. Từ xa xưa, việc kết hôn cận huyết thống đã trở thành phong tục của họ.
Một biểu hiện rõ nét của kết hôn cận huyết thống ở huyện Lắk là con cô kết hôn với con cậu. Theo số liệu thống kê chưa đầy đủ của Trung tâm Dân số-KHHGĐ huyện Lắk tại 4 xã triển khai mô hình Can thiệp giảm tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống gồm: Xã Đắk Liêng, Bông Krang, Đắk Phơi và xã Yang Tao, từ năm 2005 đến nay có 48 cặp vợ chồng kết hôn cận huyết thống.
Kết hôn cận huyết thống làm suy giảm giống nòi.
Kết hôn cận huyết thống là một trong những nguyên nhân làm suy giảm sức khỏe, suy thoái chất lượng giống nòi, gây ra khó khăn về đời sống kinh tế của nhiều gia đình. Thực tế y học đã chứng minh kết hôn cận huyết thống là cơ sở cho những gen lặn bệnh lý tương đồng ở những ông bố, bà mẹ kết hợp với nhau có thể sinh ra con dị dạng hoặc bệnh di truyền như: mù màu, bạch tạng, da vảy cá, đặc biệt là bệnh tan máu bẩm sinh mở đầu cho cuộc sống tàn phế suốt đời.
Anh Y’Ứng Bdap và chị H’Loan Bdap ở buôn Yang Lah, xã Đắk Liêng, huyện Lắk có quan hệ huyết thống với nhau. Anh Y’ứng là con của người anh, còn chị H’loan là con của người em gái, năm 2010 họ quyết định cưới nhau. Hậu quả đáng tiếc của cuộc hôn nhân cận huyết thống này là đứa con đầu lòng sinh ra đã bị chết không rõ nguyên nhân. Khi được hỏi vì sao 2 người biết là anh em mà vẫn cưới nhau thì chị H’Loan không ngần ngại trả lời: do họ thích nhau thì lấy, không bị ai cấm đoán vì đây là phong tục của người đồng bào từ lâu nay rồi.
Y'Teo và H'Nê Sira ngồi trước
Cùng có hôn nhân cận huyết thống với nhau, nhưng hậu quả mà vợ chồng anh Y’Muôn Đắk Cắt và chị H’Blei Lứk ở buôn Ya, xã Bông Krang phải gánh chịu rất nặng nề. Anh chị đã có với nhau 8 đứa con, trong đó, 5 đứa đầu bình thường, nhưng đến đứa thứ 6 lên 2 tuổi thì chết, đứa con thứ 7 là Y’Teo Lứk đã 7 tuổi nhưng chỉ biết nằm một chỗ, mọi sinh hoạt hàng ngày của em phải có người khác giúp đỡ; còn đứa con thứ 8 H’Nê Sira được 7 tháng tuổi nhưng chỉ nặng 4,5 kg và chưa biết lật, chưa biết bò và đang mang trong mình bệnh viêm phổi.
Cuộc sống của gia đình anh Y’Muôn và chị H’Blei trước đây cũng như hiện tại gặp rất nhiều khó khăn. Thu nhập chính của gia đình là từ 2 sào rãy trồng mì, trồng bắp và 2 sào ruộng. Không chỉ thiếu thốn về cái ăn, cái mặc mà việc học hành của những đứa con trong gia đình này cũng không đến nơi, đến chốn. Đứa con đầu đã bỏ học giữa chừng đi lấy chồng, đứa con thứ 2 bỏ học đi làm thuê. Không những thế, việc chăm sóc 2 đứa con bị bệnh tật bẩm sinh đã làm cho cuộc sống của gia đình Y’Muôn vốn đã khó khăn nay càng thêm túng quẫn.
Để giảm hậu quả của kết hôn cận huyết thống, cải thiện chất lượng giống nòi, từ năm 2009, Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh Đắk Lắk đã triển khai Mô hình can thiệp giảm tình trạng tảo hôn, kết hôn cận huyết thống tại huyện Lắk. Qua Mô hình, trên địa bàn 4 xã thực hiện(Đắk Liêng, Bông Krang, Đắk Phơi và xã Yang Tao), các hoạt động tuyên truyền trong cộng đồng được thường xuyên chú trọng, đã hạn chế được những trường hợp kết hôn cận huyết thống. Nếu như năm 2009 có 10 cặp kết hôn cận huyết thống thì năm 2011 chỉ còn 1 cặp. Tuy nhiên, kết hôn cận huyết thống là phong tục lâu đời của người đồng bào dân tộc, không thể “một sớm, một chiều” thay đổi được mà cần có các giải pháp lâu dài.
Tăng cường tuyên truyền hậu quả của kết hôn cận huyết thống.
Trong thời gian qua, ở huyện Lắk, nhiều người còn cho rằng công tác tuyên truyền về hậu quả kết hôn cận huyết thống là việc của cán bộ y tế, cán bộ dân số. Do đó, cần tăng cường vai trò tuyên truyền của chính quyền và các đoàn thể. Đồng thời, phát huy tối đa sự vào cuộc của các già làng, trưởng buôn, những người có uy tín trong cộng đồng…tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân để giảm thiểu tình trạng kết hôn cận huyết thống, từng bước cải thiện chất lượng giống nòi, chất lượng dân số vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở huyện Lắk./.
PTT
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác