SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Chủ động phòng, chống bệnh tay chân miệng đầu năm học mới

09/09/2025 09:15

Bệnh tay chân miệng (TCM) là bệnh truyền nhiễm cấp tính, dễ lây lan trong môi trường trường học. Đây là bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là lứa tuổi mầm non và tiểu học – nhóm đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao do sinh hoạt tập thể và chưa có ý thức tự bảo vệ sức khỏe. Do đó, phụ huynh cần lưu ý thực hiện các biện pháp phòng bệnh cho trẻ nhằm hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

Với 453 trường mầm non và 456 trường tiểu học, toàn tỉnh Đắk Lắk hiện có hàng trăm ngàn học sinh ở lứa tuổi dễ mắc bệnh TCM, thời điểm tựu trường là lúc học sinh tập trung đông, tiếp xúc nhiều, nguy cơ dịch bệnh lây lan rất cao nếu không có biện pháp phòng ngừa kịp thời. Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đắk Lắk, từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh đã ghi nhận hơn 1.000 trường hợp mắc TCM, tập trung nhiều tại các khu vực như Buôn Ma Thuột, Krông Năng, Krông Pắc, Tuy Hòa... Mặc dù chưa có trường hợp nặng hoặc tử vong, nhưng số ca mắc có chiều hướng gia tăng nhanh trong thời gian gần đây, đặc biệt tại các khu vực có mật độ dân số cao và hệ thống trường lớp đông học sinh. Chăm sóc con mắc bệnh TCM đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, chị Mai Thị Lan Anh (Trú tại phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk), chia sẻ: Con tôi năm nay 4 tuổi, mới đi học mầm non được vài ngày thì bắt đầu có biểu hiện sốt và nổi mụn nước ở tay. Sau khi đưa đến khám, bác sĩ chẩn đoán bị tay chân miệng và yêu cầu nhập viện. Lúc đầu các nốt chỉ mọc ở tay, sau cả miệng của cháu cũng xuất hiện mụn nước khiến cháu đau không ăn uống gì được. Vì là bệnh lây nhiễm nên khi phát hiện cháu bị bệnh, tôi đã báo với cô giáo để kịp thời vệ sinh lớp học, tránh lây nhiễm cho các bạn trong lớp.

Giáo viên hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà phòng đúng cách để phòng bệnh tay chân miệng.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng khoa Nhi Tổng hợp Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, thông thường vào thời điểm mùa tựu trường, số lượng bệnh nhi đến khám và nhập viện do các bệnh truyền nhiễm gia tăng đáng kể, đặc biệt là những bệnh dễ lây lan trong môi trường tập thể như trường học, nhà trẻ như TCM. Điều đáng lo ngại là nhiều bậc phụ huynh còn chủ quan hoặc thiếu kiến thức trong việc nhận diện và phòng tránh các bệnh này, dẫn đến tình trạng bệnh diễn tiến nặng mới đưa trẻ đi khám, gây khó khăn trong điều trị và dễ để lại biến chứng cho trẻ. Bác sĩ Minh cho biết, TCM lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mụn nước, nước bọt, phân của trẻ mắc bệnh. Bệnh có thể diễn biến nhẹ với các triệu chứng sốt, loét miệng, mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân... Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bệnh tiến triển nặng có thể gây biến chứng lên thần kinh, tim mạch, hô hấp, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. TCM hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh, do đó, để chủ động phòng bệnh cho trẻ, bác sĩ Minh khuyến cáo các phụ huynh việc đầu tiên là cần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân. Trẻ cần được hướng dẫn và giám sát việc rửa tay bằng xà phòng đúng cách, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Ngoài ra, việc giữ vệ sinh mũi họng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, che miệng khi ho, hắt hơi cũng là những biện pháp hữu hiệu nhằm hạn chế sự lây lan của vi rút, vi khuẩn gây bệnh. Bên cạnh đó, việc tăng cường sức đề kháng cho trẻ là yếu tố quan trọng giúp cơ thể trẻ chống lại sự xâm nhập của mầm bệnh. Trẻ cần được ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn chín uống sôi, bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như rau xanh, trái cây tươi, thịt, cá, trứng, sữa… Đồng thời, cha mẹ nên cho trẻ ngủ đủ giấc, vận động thể chất thường xuyên, hạn chế thức khuya và sử dụng thiết bị điện tử quá nhiều. “Phụ huynh cần theo dõi sát tình trạng sức khỏe của trẻ, đặc biệt trong giai đoạn mùa tựu trường là thời điểm thuận lợi cho dịch bệnh lây lan. Khi thấy trẻ có các dấu hiệu như sốt, nổi ban dạng mụn nước ở tay, chân, loét miệng, quấy khóc nhiều... phải đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Không nên tự điều trị tại nhà hoặc để trẻ tiếp tục đến trường khi đang có dấu hiệu bệnh, tránh làm lây lan cho các bạn cùng lớp”, bác sĩ Minh nhấn mạnh.

Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu bất thường như xuất hiện các nốt mụn nước ở bàn tay thì nên đưa trẻ tới cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nhằm đảm bảo thực hiện tốt công tác phòng chống bệnh TCM cũng như các dịch bệnh truyền nhiễm cho trẻ trong mùa tựu trường, vừa qua, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cũng đã ban hành công văn đề nghị các Trung tâm Y tế chủ động phối hợp với các Trường Mầm Non, Tiểu học, Trung học cơ sở trên địa bàn triển khai hoạt động truyền thông phòng ngừa dịch bệnh trong trường học bằng nhiều hình thức như: Truyền thông trực tiếp cho giáo viên và học sinh, cung cấp nội dung cho các nhà trường chủ động tuyên truyền vệ sinh phòng bệnh, phát các thông điệp phòng chống bệnh truyền nhiễm trên loa phát thanh địa phương, cấp phát tờ rơi hướng dẫn phòng bệnh với cha mẹ học sinh, vận động nhân dân cho con em tiêm vắc xin phòng bệnh; Chủ động phối hợp, chỉ đạo chặt chẽ với y tế cơ sở trong giám sát, phát hiện báo cáo và hướng dẫn xử lí kịp thời khi có những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh trong trường học; Tổ chức tập huấn cho giáo viên về các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết, tay chân miệng, thủy đậu, sởi, cúm mùa... đưa nội dung phòng bệnh lồng ghép vào các giờ học và sinh hoạt ngoại khóa.

Trường học là nơi tập trung đông học sinh, rất dễ lây nhiễm bệnh cho trẻ, do đó, phụ huynh cần chú ý thực hiện các biện pháp để giúp trẻ phòng bệnh.

Bệnh tay chân miệng hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, do đó, việc nâng cao ý thức phòng bệnh trong cộng đồng, đặc biệt là trong các gia đình có con nhỏ đóng vai trò hết sức quan trọng. Sự chủ động, phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, giáo dục, nhà trường và gia đình sẽ là yếu tố quyết định trong việc bảo vệ sức khỏe học sinh, đảm bảo môi trường học đường an toàn, không dịch bệnh, giúp các em bước vào năm học mới với tinh thần vui tươi, khỏe mạnh./.

Bài: Mai Lê; ảnh: Quang Nhật