SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Hội thảo tổng kết hoạt động Chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ - trẻ em nhằm giảm tử vong bà mẹ, tử vong trẻ em, nâng cao tầm vóc, thể lực người dân tộc thiểu số giai đoạn 2021-2025

14/11/2025 04:11

Ngày 14/11/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) phối hợp cùng UNICEF tổ chức Hội thảo “Tổng kết hoạt động chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng bà mẹ – trẻ em nhằm giảm tử vong mẹ, tử vong trẻ em, nâng cao tầm vóc, thể lực người dân tộc thiểu số giai đoạn 2021–2025”. Hội thảo thu hút sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, tổ chức quốc tế, lãnh đạo Sở Y tế và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) nhiều tỉnh thành.

Phát biểu khai mạc, bác sĩ Nguyễn Văn Chi – Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em, cho biết: trong 5 năm qua, dự án đã triển khai hàng loạt mô hình can thiệp trọng điểm tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, nơi tỷ lệ suy dinh dưỡng và tử vong mẹ, tử vong trẻ em còn ở mức cao. Các mô hình như nâng cao năng lực nhân viên y tế cơ sở, hướng dẫn chăm sóc dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai, theo dõi tăng trưởng trẻ em, đẩy mạnh truyền thông thay đổi hành vi… đã mang lại những chuyển biến rõ rệt… Ông nhấn mạnh, việc chuẩn hóa tài liệu đào tạo, tổ chức các lớp tập huấn thực hành cho cán bộ y tế thôn bản, cùng với việc ứng dụng hồ sơ sức khỏe, biểu mẫu theo dõi và công cụ đánh giá tăng trưởng đã giúp nâng cao đáng kể chất lượng dịch vụ. Nhiều địa phương đã chủ động lồng ghép hoạt động dinh dưỡng vào các chương trình y tế cộng đồng, qua đó tăng tỷ lệ phụ nữ mang thai được tiếp cận chăm sóc trước sinh, giảm số trẻ dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể thấp còi và nhẹ cân…

Bác sĩ Nguyễn Văn Chi – Phó Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em phát biểu tại Hội thảo.

Các báo cáo trình bày tại hội thảo cho thấy tỷ lệ phụ nữ mang thai tiếp cận dịch vụ chăm sóc trước sinh duy trì ở mức cao, dù có biến động qua các năm. Tỷ lệ phụ nữ mang thai được khám thai ít nhất bốn lần đạt 82% năm 2022, giảm còn 75,2% năm 2023, sau đó tăng lên 76,0% năm 2024 và đạt 78,3% năm 2025, phản ánh xu hướng cải thiện trở lại trong tiếp cận dịch vụ trước sinh. Cùng với đó, chất lượng theo dõi tăng trưởng ở trẻ dưới 5 tuổi được nâng cao rõ rệt thông qua giảm đồng thời ba nhóm suy dinh dưỡng. Trong giai đoạn 2022–2025, tỷ lệ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm từ 18,3% xuống 15,3%, thể gầy còm từ 6,8% xuống 5,8% và thể thấp còi từ 28,0% xuống 25,3%, cho thấy hiệu quả thiết thực của việc theo dõi biểu đồ tăng trưởng và hỗ trợ dinh dưỡng tại cộng đồng. Một số địa phương cũng ghi nhận những chuyển biến tích cực nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa ngành y tế, chính quyền địa phương và mạng lưới cộng tác viên thôn bản. Việc duy trì 88,5% cộng tác viên thôn bản được hưởng phụ cấp ổn định từ năm 2023 đến 2025 đã giúp củng cố lực lượng trực tiếp thực hiện truyền thông, giám sát và hỗ trợ bà mẹ trẻ em tại hộ gia đình. Đáng chú ý, năng lực đội ngũ cán bộ y tế cơ sở tiếp tục được tăng cường thông qua các hoạt động đào tạo quy mô lớn. Năm 2023, tỉnh đã tổ chức 9 lớp tập huấn cho 249 lượt cán bộ; năm 2025, số lượng tăng lên 12 lớp với 368 lượt người được bồi dưỡng. Các nội dung đào tạo bao gồm chăm sóc dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời, truyền thông chăm sóc sức khỏe bà mẹ – trẻ em, khám sức khỏe định kỳ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi, chăm sóc trước – trong – sau sinh và sàng lọc các bệnh lây truyền từ mẹ sang con. Việc đào tạo đồng bộ và liên tục đã góp phần nâng cao kỹ năng chuyên môn, cải thiện chất lượng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe của người dân.

Toàn cảnh Hội thảo.

Đại diện UNICEF đánh giá cao nỗ lực của Bộ Y tế và các tỉnh tham gia dự án, đồng thời khẳng định kết quả đạt được trong giai đoạn 2021–2025 cho thấy mô hình can thiệp dựa vào cộng đồng là hướng đi đúng, cần tiếp tục mở rộng trong những năm tới. UNICEF nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hỗ trợ cho nhóm yếu thế, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em dân tộc thiểu số, nhằm đảm bảo mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”. Cũng tại hội thảo, đại diện CDC Lâm Đồng và Đắk Lắk đã chia sẻ kết quả triển khai mô hình cùng nhiều bài học kinh nghiệm: lồng ghép truyền thông dinh dưỡng vào các chương trình phòng chống bệnh không lây nhiễm; tổ chức lớp hướng dẫn thực hành chế biến bữa ăn bổ sung cho trẻ nhỏ; ứng dụng phần mềm, biểu mẫu theo dõi để cải thiện chất lượng báo cáo; phát huy mạng lưới y tế thôn bản trong tầm soát sớm trẻ có nguy cơ suy dinh dưỡng. Các địa phương cũng nêu lên một số khó khăn như thiếu nhân lực y tế cơ sở, thách thức trong tiếp cận vùng sâu vùng xa, và nhu cầu tăng cường trang thiết bị, nguồn lực để duy trì mô hình bền vững…

Đại diện CDC Lâm Đồng báo cáo tại Hội thảo.

Đại diện CDC Đắk Lắk báo cáo tại Hội thảo.

Kết thúc hội thảo, các đại biểu thống nhất đề xuất xây dựng kế hoạch giai đoạn tiếp theo theo hướng bền vững, trong đó tập trung củng cố hệ thống y tế cơ sở, nhân rộng các mô hình can thiệp hiệu quả và tăng cường sự tham gia của cộng đồng. Những kết quả đạt được trong giai đoạn 2021–2025 được xem là nền tảng quan trọng để Việt Nam tiếp tục đạt mục tiêu giảm tử vong mẹ và trẻ em, cải thiện tình trạng dinh dưỡng, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và bảo đảm mọi người dân đều được hưởng quyền chăm sóc sức khỏe toàn diện.

Vi Huệ