SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Lạm dụng tai nghe ở giới trẻ hiện nay

18/11/2024 02:25

Tai nghe ra đời đã mang lại nhiều lợi ích, tiện lợi, phục vụ nhiều nhu cầu khác nhau cho con người như nghe nhạc, làm việc, học tập… Tuy nhiên, theo các khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu lạm dụng tai nghe trong thời gian dài sẽ làm suy giảm chức năng nghe, thậm chí mất thính lực hoàn toàn.

Đeo tai nghe thường xuyên với âm lượng lớn có nguy cơ bị viêm tai giữa, thủng màng nhĩ, giảm thính lực, thậm chí điếc và khi đã điếc thì không thể hồi phục.

Một nghiên cứu trên thế giới cho thấy tỉ lệ thanh thiếu niên từ 13-18 tuổi bị rối loạn âm thanh, rối loạn chức năng do tiếng ồn trong đó nguyên nhân trực tiếp là tai nghe, chiếm 1,7% dân số. Trẻ em nếu không có kiểm soát về thời lượng và âm lượng sử dụng tai nghe sẽ dẫn đến tổn thương về thính lực nặng hơn người lớn. Do hệ thống thính giác ở trẻ gần như hoàn thiện lúc 2-3 tuổi. Nếu hệ thống này bị tổn thương sẽ ảnh hưởng lâu dài ở trẻ.

Dấu hiệu khó nhận biết

Việc đeo tai nghe bluetooth sẽ có 2 yếu tố nguy cơ. Thứ nhất, sóng điện từ của bluetooth ảnh hưởng đến sóng điện não. Thứ hai, tai nghe khi đeo sẽ đặt trực tiếp vào ống tai, điều này gây bít chức năng nghe qua đường khí.

Đeo tai nghe lâu dài khiến chức năng nghe giảm sút, lâu dần sẽ ảnh hưởng sức nghe, thậm chí điếc.

Thông thường, âm thanh chúng ta nghe được qua 2 đường khí và xương. Nếu nghe qua đường khí là âm thanh đi vào không khí, tạo áp suất tác động lên màng nhĩ giúp ta nghe được. Còn đường xương là âm thanh tác động lên xương chũm hoặc ống tai. Khi đeo tai nghe sẽ chạm trực tiếp vào đường xương, bít đường khí. Về lâu dài khiến chức năng nghe qua đường khí giảm sút, lâu dần sẽ ảnh hưởng sức nghe, thậm chí điếc.

Tần suất đối tượng thanh thiếu niên ở những thành phố lớn sử dụng tai nghe rất cao, trung bình kéo dài từ 1-3 giờ/ ngày. Trong khi đó, để bảo đảm an toàn, không gây ảnh hưởng đến thính giác thì chỉ nên nghe trong 60 phút với cường độ âm thanh khoảng 60 dB. Nếu thường xuyên nghe âm thanh với ngưỡng trên 85 dB, trên 3 tiếng mỗi ngày, trong thời gian từ 1 đến 2 năm thì sức nghe của tai sẽ giảm dần, khả năng điếc càng cao. Đa phần các máy nghe nhạc bán trên thị trường đều có công suất cực đại đến 120 dB. Đáng lưu ý là bệnh nhân không cảm thấy giảm thính lực ngay lúc đó, vì quá trình này diễn tiến âm thầm phải sau vài năm mới thấy biểu hiện.

Nghe trong môi trường yên tĩnh khác với nơi đông người. Ví dụ, trong môi trường yên tĩnh chỉ cần 50-60 dB là rõ nhưng với tần số này khi nghe nơi đông người, môi trường ồn ào buộc người sử dụng tai nghe phải tăng âm lượng. Đây cũng là thói quen của nhiều người, đặc biệt là lứa tuổi thanh - thiếu niên.

Ngoài ra, làm việc thường xuyên trong môi trường nhiều tiếng ồn như nhà máy, xí nghiệp… cũng làm bị giảm thính lực, thậm chí điếc.

Không hồi phục

Đối với thanh thiếu niên, khi lạm dụng tai nghe quá nhiều, về lâu dài bị điếc không phục hồi sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, tinh thần. Điếc do âm thanh có 2 dạng gồm từ từ và điếc đột ngột. Cả 2 tình trạng này đều không phục hồi. Trong đó, điếc từ từ chỉ có cách phát hiện duy nhất là đo thính lực. Nếu phát hiện sớm thì người bệnh được khuyến cáo hạn chế tiếng ồn. Trường hợp suy giảm chức năng nghe thì phải đeo máy trợ thính.

Cách đề phòng

Để tránh tình trạng mất thính giác hoàn toàn, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo:

Hạn chế sử dụng tai nghe. Thường xuyên để tai được nghỉ ngơi hoặc trường hợp cần thì nên nghe ở tần số dưới 85 dB và theo nguyên tắc 60-60 (60 dB trong vòng 60 phút). Đối với những người làm việc thường xuyên trong môi trường tiếng ồn, thời gian tốt nhất là từ 2-3 tiếng/ ngày.
Kiểm tra thính lực ít nhất 6 tháng/lần để kịp thời phát hiện bệnh về thính giác.
Treo biển báo cấm bóp còi cũng như hạn chế việc sử dụng còi khi không cần thiết đối với những nơi như: bệnh viện, trường học…
Những nơi thường xuyên có tiếng ồn nên sử dụng kính cách âm.
Giữ mức âm nền (tiếng động thường xuyên phát ra) ở ngưỡng nghe cho phép: môi trường nghỉ ngơi là 40 dB, môi trường sinh hoạt là 60 dB, môi trường sản xuất là 80 dB.
Mang nút tai chống tiếng ồn hoặc những phương tiện bảo vệ sức nghe khác khi tham gia những hoạt động có tiếng nổ lớn.