SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Thay đổi lối sống là chìa khóa giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn mãn kinh khỏe mạnh

17/10/2025 03:45

Mãn kinh là một giai đoạn sinh lý tự nhiên trong cuộc đời người phụ nữ, thường xuất hiện trong độ tuổi từ 45 đến 55 tuổi, đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ kinh nguyệt và khả năng sinh sản. Tuy nhiên, thay vì nhìn nhận đây là dấu chấm hết của tuổi thanh xuân, thì ngày nay y học coi mãn kinh là một giai đoạn chuyển đổi sinh lý cần được hiểu và chăm sóc đúng, đặc biệt thông qua việc thay đổi lối sống lành mạnh.

Theo bác sĩ CKII Trần Ngọc Thắng – Phó Trưởng khoa phụ trách khoa Phụ sản – Bệnh viện Đa khoa Vùng Tây Nguyên, mãn kinh là giai đoạn sinh lý tự nhiên đánh dấu sự kết thúc khả năng sinh sản của người phụ nữ, xảy ra do buồng trứng ngừng hoạt động và không còn phóng noãn. Thông thường, phụ nữ được xem là mãn kinh khi mất kinh liên tiếp 12 tháng không sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết. Nguyên nhân cốt lõi của quá trình này là sự suy giảm chức năng của buồng trứng, dẫn đến sụt giảm hai nội tiết tố nữ quan trọng là Estrogen và Progesterone. Chính sự thiếu hụt này đã gây ra một loạt các xáo trộn, ảnh hưởng đến cả thể chất lẫn tinh thần của người phụ nữ.

Khi bước vào giai đoạn này, cơ thể người phụ nữ có nhiều thay đổi rõ rệt cả về thể chất lẫn tâm lý. Về thể chất, sự suy giảm nội tiết tố estrogen khiến họ dễ gặp các triệu chứng như rối loạn kinh nguyệt, bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo, giảm ham muốn, rối loạn giấc ngủ, tăng cân, đau nhức xương khớp, loãng xương hay rối loạn tiểu tiện. Ngoài ra, quá trình lão hóa tự nhiên còn làm da kém đàn hồi, tóc thưa, cơ bắp giảm săn chắc và tim mạch, hô hấp hoạt động kém hiệu quả. Về mặt tâm lý, nhiều phụ nữ có thể cảm thấy lo âu, dễ cáu gắt, trầm cảm nhẹ, giảm tự tin hoặc thu hẹp mối quan hệ xã hội do ảnh hưởng của sự thay đổi nội tiết tố. Một số người mãn kinh sớm do phẫu thuật, hóa trị hoặc các bệnh lý buồng trứng... Bác sĩ Thắng nhấn mạnh: Điều quan trọng là phụ nữ cần nhận biết sớm những thay đổi này, chủ động điều chỉnh lối sống, dinh dưỡng và giữ tinh thần tích cực để thích ứng tốt hơn với giai đoạn mãn kinh, hướng đến cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.

Vận động mỗi ngày giúp phụ nữ giai đoạn mãn kinh giảm nguy cơ loãng xương, tăng huyết áp, đái thái đường và các vấn đề phổ biến của phụ nữ tuổi trung niên. (ảnh: Đình Thi)

Việc thay đổi lối sống lành mạnh đóng vai trò then chốt giúp phụ nữ duy trì sức khỏe thể chất và tinh thần khi bước vào giai đoạn mãn kinh. Trước hết, dinh dưỡng là nền tảng đóng vai trò quan trọng của giai đoạn này. Phụ nữ ở độ tuổi này nên duy trì chế độ ăn đa dạng, bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D và estrogen thực vật có nhiều trong sữa, cá biển, rau xanh, đậu nành và các sản phẩm từ đậu. Đồng thời, cần hạn chế thức ăn cay nóng, rượu bia, cà phê, thuốc lá và thực phẩm chế biến sẵn, bởi đây là những yếu tố có thể làm gia tăng các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ hoặc loãng xương. Một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp ổn định nội tiết tố, mà còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng, phòng ngừa bệnh tim mạch và cải thiện sức khỏe tinh thần hiệu quả. Bên cạnh chế độ dinh dưỡng, vận động thể chất đều đặn là yếu tố không thể thiếu. Tập luyện giúp tăng mật độ xương, cải thiện tuần hoàn máu, ổn định tâm trạng và giấc ngủ. Những hình thức vận động nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hoặc đạp xe được khuyến khích thực hiện ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Việc duy trì thói quen vận động đều đặn còn giúp giảm nguy cơ loãng xương, tăng huyết áp, đái tháo đường… những vấn đề phổ biến ở phụ nữ tuổi trung niên. Song song đó, giữ tinh thần tích cực là chìa khóa giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn mãn kinh một cách nhẹ nhàng. Việc duy trì tâm lý lạc quan, chia sẻ với người thân, tham gia các hoạt động cộng đồng và dành thời gian cho bản thân sẽ giúp giảm căng thẳng, cải thiện chất lượng cuộc sống. Bên cạnh đó, phụ nữ nên khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra mật độ xương, nội tiết tố và tim mạch để phát hiện sớm các bất thường và có hướng điều chỉnh kịp thời. Điều quan trọng nhất, là người phụ nữ cần thấu hiểu và yêu thương chính mình, chủ động chăm sóc sức khỏe, điều chỉnh lối sống tích cực để có thể bước qua giai đoạn mãn kinh một cách khỏe mạnh, tự tin và hạnh phúc hơn.

Tăng cường công tác truyền thông giúp phụ nữ vượt qua giai đoạn mãn kinh. (ảnh: Quang Nhật)

Thực tế cho thấy, ngày càng nhiều phụ nữ đã chủ động trang bị kiến thức, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, duy trì luyện tập thể chất và chăm sóc tinh thần để thích ứng với giai đoạn mãn kinh một cách chủ động và tích cực. Việc thay đổi lối sống không chỉ giúp họ kiểm soát các triệu chứng sinh lý như bốc hỏa, rối loạn giấc ngủ hay loãng xương, mà còn mang lại sự cân bằng nội tiết, cải thiện sức khỏe tim mạch và tăng cường năng lượng sống. Đây không đơn thuần là hành trình chăm sóc sức khỏe, mà còn là quá trình phụ nữ học cách thấu hiểu cơ thể, trân trọng giá trị bản thân và tái sinh về tinh thần. Khi biết yêu thương và lắng nghe chính mình, mỗi người phụ nữ đều có thể bước qua giai đoạn mãn kinh không phải bằng sự lo lắng, mà bằng sự bình an, tự tin và hạnh phúc.

Hưởng ứng Ngày Mãn kinh Thế giới 18/10, ngành Y tế Đắk Lắk kêu gọi mỗi phụ nữ hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ hôm nay bằng cách ăn uống lành mạnh, vận động nhiều hơn, nghỉ ngơi hợp lý để hành trình mãn kinh trở thành quãng thời gian an nhiên và rạng rỡ nhất của cuộc đời.

Thu Phượng