13/05/2022 03:30
Nhờ triển khai Chương trình Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con (DPLTMC), những năm gần đây tại Đắk Lắk đã giảm được tình trạng trẻ em bị nhiễm HIV do lây truyền từ mẹ. Điều này không chỉ đem lại giá trị về sức khỏe, giá trị nhân văn mà còn có giá trị rất lớn về kinh tế xã hội, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Vô tình lây nhiễm HIV từ chồng, chị N.M.V (trú tại huyện Krông Ana, tỉnh Đắk Lắk) bắt đầu tham gia chương trình điều trị ARV từ năm 2015. Do mắc bệnh nên chị N.M.V chưa dám có con vì sợ con bị lây nhiễm HIV từ mình. Tuy nhiên, khao khát được làm mẹ luôn trỗi dậy trong chị. Nhờ sự tư vấn của các bác sĩ, chị và chồng đã chuẩn bị sẵn sàng và quyết định sinh con. “Rất may mắn sau 9 tháng 10 ngày mang nặng đẻ đau, con ra đời khỏe mạnh, không bị nhiễm HIV từ mẹ. Chưa bao giờ tôi dám nghĩ mình có được hạnh phúc như vậy. Nhờ chương trình DPLTMC mà những người nhiễm HIV như tôi được làm mẹ, điều đó thật tuyệt vời”, chị N.M.V chia sẻ.
Còn chị T.T.G (trú tại TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, chị nhiễm HIV từ khi chưa lấy chồng. Sau khi tham gia chương trình điều trị ARV được 3 năm, chị lấy chồng. Được sự tư vấn, chia sẻ của các bác sĩ và uống thuốc đều đặn, không những chồng chị mà cả đứa con của anh chị cũng không bị nhiễm HIV từ mẹ. “Đối với tôi, không còn hạnh phúc nào hơn việc chồng và con đều khỏe mạnh. Đó là nguồn động lực rất lớn giúp tôi vượt qua bệnh tật, yêu đời và sống có trách nhiệm hơn”, chị T.T.G nói.
Theo bác sĩ CKI Nguyễn Thị Vinh, Trưởng khoa phòng, chống HIV/AIDS Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, chương trình DPLTMC mang lại rất nhiều ý nghĩa và hiệu quả thiết thực cho bệnh nhân HIV. Phụ nữ nhiễm HIV nếu được điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con càng sớm thì tỷ lệ lây nhiễm cho con càng thấp. Nếu không được điều trị dự phòng tỷ lệ lây truyền HIV từ mẹ sang con từ 30-40%, nhưng nếu được điều trị dự phòng thích hợp thì tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn dưới 2%. Vì vậy DPLTMC giúp phụ nữ nhiễm HIV có thể sinh con mạnh khỏe an toàn, giảm khả năng mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, giảm nguy cơ lây nhiễm HIV khi quan hệ tình dục, giảm nguy cơ tử vong và góp phần làm giảm gánh nặng kinh tế cho gia đình cũng như ngành y tế trong hoạt động điều trị và dự phòng.
Chương trình DPLTMC được triển khai trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk từ năm 2009. Suốt những năm qua, chương trình đã mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc cho nhiều gia đình người nhiễm HIV/AIDS. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đang điều trị cho 8 bệnh nhân HIV mang thai; Có 8 trẻ được sinh ra khỏe mạnh khi mẹ nhiễm HIV tham gia chương trình DPLTMC.
Cũng theo bác sĩ Vinh, đến nay chương trình DPLTMC đã triển khai đến các xã, phường với các nội dung thiết thực như: Tư vấn, xét nghiệm sàng lọc HIV. Khi các điểm có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính thì chuyển mẫu về Trung tâm Kiểm soát bệnh tật để xét nghiệm khẳng định, từ đó kết nối điều trị dự phòng bằng thuốc ARV cho phụ nữ mang thai nhiễm HIV. Đối với trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV được điều trị dự phòng bằng Siro trong vòng 6 tuần đầu.
Sau 13 năm triển khai Chương trình DPLTMC đã mang lại nhiều hiệu quả, giúp cho nhiều phụ nữ nhiễm HIV sinh con ra khỏe mạnh. Tuy nhiên vẫn còn những rào cản khiến nhiều phụ nữ mang thai không chịu xét nghiệm sàng lọc HIV. Lý giải nguyên nhân này, bác sĩ Nguyễn Thị Vinh cho biết, nhận thức của một số phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ mang thai về DPLTMC còn thấp nên phát hiện muộn trong giai đoạn mang thai hoặc khi chuyển dạ gây khó khăn trong việc tư vấn, xét nghiệm tự nguyện, quản lý những phụ nữ nhiễm bệnh cũng như trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV. Bên cạnh đó, do sự phân biệt kỳ thị với người nhiễm HIV còn nặng nề, dẫn đến việc phụ nữ mang thai làm sàng lọc HIV còn thấp. Do đó, làm hạn chế tiếp cận các chương trình điều trị DPLTMC và những trẻ sinh ra có nguy cơ nhiễm HIV từ 30-45%. Ngoài ra, do ngân sách chương trình còn hạn chế, dự án cắt giảm cũng gây ảnh hưởng đến hoạt động phòng chống HIV nói cung và chương trình DPLTMC nói riêng.
“Để trẻ sinh ra không nhiễm HIV từ mẹ, bên cạnh việc quan tâm, điều trị của y, bác sĩ thì cần phải có sự phối hợp của chính những người sẽ làm cha, làm mẹ. Tốt nhất, trước khi mang thai hoặc khi đã mang thai thì phụ nữ cần càng sớm càng tốt làm xét nghiệm HIV. Khi phát hiện mắc HIV, cần được điều trị ARV sớm và tuân thủ quá trình điều trị thật tốt để đạt được tải lượng vi rút dưới 200 bản sao trong 1ml máu”, bác sĩ Vinh nhấn mạnh.
Việc xét nghiệm sớm HIV đối với phụ nữ mang thai rất quan trọng, những đối tượng bị nhiễm HIV mang thai cần phải được tiếp cận sớm với các dịch vụ dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con vì điều trị dự phòng càng sớm thì hiệu quả mang lại sẽ càng cao. Thời gian tới, Khoa Phòng, chống HIV/AIDS tiếp tục tăng cường công tác truyền thông để nâng cao nhận thức cho chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, đặc biệt là phụ nữ nhiễm HIV và người nhà tham gia hoạt động hỗ trợ, chăm sóc bà mẹ và trẻ em nhiễm HIV tại cộng đồng về lợi ích của việc xét nghiệm HIV sớm và điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con sớm để hạn chế sự lây nhiễm HIV cho trẻ.
Bài: Mai Lê; ảnh: Đình Thi
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác