SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Vai trò của nhân viên y tế cơ sở trong công tác tiêm chủng

29/10/2025 02:04

Tiêm chủng là biện pháp y tế dự phòng hiệu quả nhất trong việc bảo vệ sức khỏe con người, góp phần kiểm soát và đẩy lùi nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Là tỉnh có địa bàn rộng, dân cư phân tán, nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống nên công tác tiêm chủng tại Đắk Lắk gặp không ít khó khăn. Tuy nhiên, vượt qua mọi thách thức về điều kiện địa lý, cơ sở vật chất và nhận thức người dân, đội ngũ nhân viên y tế cơ sở đã và đang đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc duy trì, mở rộng và đảm bảo an toàn tiêm chủng cho cộng đồng.

Trước hết, nhân viên y tế cơ sở chính là lực lượng tiên phong trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia tiêm chủng. Ở nhiều xã vùng sâu, vùng xa thuộc các khu vực như M’Đrắk, Ea Súp, Krông Bông, Buôn Đôn hay Lắk, không ít bà con còn e ngại, thiếu hiểu biết về lợi ích của vắc xin. Chính các y bác sĩ, nhân viên trạm y tế xã, thôn buôn đã không quản ngại mưa nắng, đi từng buôn làng, gõ cửa từng nhà để giải thích, hướng dẫn và vận động phụ huynh đưa con đi tiêm đầy đủ. Họ nói bằng tiếng địa phương, dùng cách diễn đạt gần gũi để bà con dễ hiểu, dễ tin. Nhờ vậy, nhận thức của người dân về tiêm chủng ngày càng được nâng cao, tỷ lệ tiêm chủng ở nhiều xã miền núi của Đắk Lắk đạt trên 95%, góp phần xây dựng miễn dịch cộng đồng vững chắc.

Tại xã Krông Á (khu vực M’Đrắk) – một trong những địa bàn còn nhiều khó khăn của tỉnh Đắk Lắk, với 991 hộ dân và hơn 4.000 nhân khẩu, trong đó hơn 70% là đồng bào dân tộc thiểu số, đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn, đường sá đi lại quanh co, trơn trượt vào mùa mưa, công tác tiêm chủng vì thế gặp không ít trở ngại. Thế nhưng, vượt lên mọi điều kiện khắc nghiệt, đội ngũ y tế cơ sở nơi đây vẫn giữ vững nhiệm vụ bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đưa từng mũi vắc xin đến với mọi trẻ em trong xã. Chia sẻ về công việc của mình, cử nhân điều dưỡng Nguyễn Thị Nhâm – Nhân viên Trạm Y tế xã Krông Á cho biết: “Trên địa bàn có một thôn của người dân tộc Mông. Bà con thường đi làm thuê ở Đắk Nông, đến vụ mùa là họ đưa cả con cái đi theo. Còn vào mùa mưa, đường sá trơn trượt, dù đã được thông báo lịch tiêm nhưng nhiều gia đình vẫn không thể đưa con đến trạm. Vì vậy, ngoài việc gọi điện nhắc nhở, chúng tôi phải trực tiếp xuống từng hộ để vận động, giải thích cho bà con hiểu tầm quan trọng của tiêm chủng. Dù vất vả, nhưng chỉ cần thấy những đứa trẻ khỏe mạnh sau mỗi mũi tiêm, chúng tôi cảm thấy mọi cố gắng đều xứng đáng.”

Nhờ nỗ lực vượt qua nhiều khó khăn, các cán bộ y tế cơ sở tại các điểm tiêm chủng trên địa bàn tỉnh đã giữ vững thành quả tiêm chủng trong thời gian qua.

Những lời chia sẻ ấy đã cho thấy rõ nét hình ảnh những nhân viên y tế cơ sở tận tụy, gần dân và hết lòng vì sức khỏe cộng đồng. Chính sự kiên trì, trách nhiệm và tấm lòng yêu nghề của họ đã giúp xã Krông Á duy trì tỷ lệ tiêm chủng mở rộng trên 90%, không để xảy ra dịch bệnh nguy hiểm trong cộng đồng. Đằng sau những con số ấy là mồ hôi, công sức và nỗ lực mà những “chiến sĩ áo trắng” lặng lẽ cống hiến mỗi ngày.

Không chỉ làm tốt công tác tuyên truyền, nhân viên y tế cơ sở còn đảm bảo việc tiêm chủng an toàn và đúng quy trình chuyên môn. Tại các trạm y tế xã, mọi công đoạn từ tiếp nhận, bảo quản vắc xin, khám sàng lọc, tiêm và theo dõi phản ứng sau tiêm đều được thực hiện nghiêm túc. Các nhân viên y tế cũng thường xuyên rà soát, lập danh sách trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi để nhắc nhở tiêm đúng lịch, không để sót đối tượng. Cử nhân điều dưỡng Phạm Thị Thu Hằng – Cán bộ Trạm Y tế xã Ea Rốc (khu vực Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ: “Tại xã Ea Rốc có một bộ phận đồng bào dân tộc Mông sinh sống. Trước đây, bà con rất e ngại việc tiêm chủng, nhiều gia đình nhất quyết không đưa con đi tiêm vì sợ con bị sốt hay ốm sau tiêm. Có những thời điểm, dù cán bộ y tế đến tận nhà vận động, họ vẫn từ chối. Tuy nhiên, nhờ sự kiên trì tuyên truyền, giải thích bằng những ví dụ cụ thể, qua thời gian dài, nhận thức của bà con đã thay đổi rõ rệt. Giờ đây, khi đến lịch tiêm, nhiều phụ huynh chủ động đưa con đến trạm, thậm chí còn hỏi trước về những mũi tiêm cần thiết cho trẻ”. Chị Hằng cho biết thêm, để đảm bảo mọi trẻ em trên địa bàn đều được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, mỗi tháng, trước khi triển khai buổi tiêm, cán bộ trạm đều rà soát lại danh sách các trẻ. Những trường hợp trẻ theo cha mẹ đi làm xa hoặc bỏ lỡ mũi tiêm sẽ được nhân viên y tế liên hệ trực tiếp, gọi điện thông báo và hướng dẫn cha mẹ đưa con đến tiêm bù. Nhờ sự tận tâm và chủ động của đội ngũ y tế cơ sở, tỷ lệ trẻ được tiêm chủng đầy đủ ở Ea Rốc ngày càng tăng, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng và giảm nguy cơ bùng phát dịch bệnh.

Bên cạnh công tác tuyên truyền, nhân viên y tế cơ sở còn đảm nhiệm vai trò tổ chức và thực hiện tiêm chủng an toàn, đúng quy trình. Mỗi buổi tiêm chủng tại trạm y tế xã đều được chuẩn bị chu đáo như kiểm tra nhiệt độ bảo quản vắc xin, bố trí khu vực theo dõi sau tiêm, đảm bảo đầy đủ vật tư y tế và sổ theo dõi. Các nhân viên y tế trực tiếp khám sàng lọc, tư vấn trước tiêm và theo dõi phản ứng sau tiêm. Nhiều trạm y tế ở vùng sâu, vùng xa như Ea Ral (khu vực Ea H’Leo), xã Yang Mao (khu vực Krông Bông), xã Dur Kmăl (khu vực Lắk) … cũng đã trở thành những “điểm sáng” trong công tác tiêm chủng. Dù địa bàn rộng, dân cư phân tán, cơ sở vật chất còn hạn chế, nhưng nhờ sự tận tụy và chuyên môn vững vàng của đội ngũ y tế cơ sở, các trạm này luôn tổ chức tiêm chủng an toàn, đúng quy trình, đảm bảo mọi trẻ em đều được tiêm đầy đủ.

Bên cạnh việc triển khai tốt công tác tiêm chủng tại trạm, nhân viên y tế cơ sở tại Đắk Lắk còn làm tốt công tác quản lý và theo dõi đối tượng tiêm chủng. Với đặc thù dân cư di biến động cao, họ phải thường xuyên cập nhật danh sách, rà soát trẻ em chưa được tiêm, nhắc nhở phụ huynh đến trạm đúng lịch. Họ cũng là người đầu tiên phát hiện và báo cáo kịp thời những phản ứng sau tiêm, góp phần đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người dân. Quan trọng hơn, nhân viên y tế cơ sở cũng chính là lực lượng tuyến đầu trong phòng, chống dịch bệnh. Họ nắm bắt nhanh các dấu hiệu bất thường tại cộng đồng, báo cáo kịp thời cho tuyến trên để có biện pháp xử lý, khoanh vùng, tiêm chủng khẩn cấp khi cần thiết. Trong nhiều đợt dịch như sởi, COVID-19 hay viêm não Nhật Bản, hình ảnh những nhân viên y tế cơ sở không quản vất vả bám địa bàn, đến từng nhà vận động người dân đi tiêm là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần trách nhiệm và lòng tận tụy của họ.

Không chỉ chú trọng tiêm chủng mở rộng cho trẻ mà phụ nữ mang thai cũng được cán bộ y tế cơ sở giám sát tiêm chủng đầy đủ.

Thạc sĩ, bác sĩ CKII Hoàng Hải Phúc – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, khẳng định: Có thể thấy, thành công trong các chiến dịch tiêm chủng và phòng chống dịch bệnh tại Đắk Lắk không chỉ dựa vào chính sách, vắc xin hay cơ sở vật chất, mà còn phụ thuộc rất lớn vào tinh thần tận tụy, trách nhiệm và sự nỗ lực của đội ngũ nhân viên y tế cơ sở. Chính họ là những người dẫn dắt, hỗ trợ và bảo vệ sức khỏe nhân dân ngay từ tuyến đầu, góp phần nâng cao hiệu quả các chương trình y tế dự phòng của tỉnh. Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nhấn mạnh, mỗi mũi tiêm, mỗi buổi vận động, mỗi nỗ lực giám sát và theo dõi sức khỏe trẻ em và người dân của nhân viên y tế cơ sở đều góp phần bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng, giúp tỉnh duy trì được tỷ lệ tiêm chủng cao và ứng phó kịp thời với các nguy cơ dịch bệnh. Chính nhờ sự cống hiến âm thầm không ngừng nghỉ ấy, công tác y tế dự phòng trên địa bàn tỉnh mới thực sự hiệu quả và bền vững.

Có thể nói, sự thành công của công tác tiêm chủng trên địa bàn tỉnh nói riêng và toàn quốc nói chung không thể tách rời vai trò của nhân viên y tế cơ sở. Họ là người thầm lặng nhưng đóng góp to lớn trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, duy trì thành quả phòng chống dịch bệnh của tỉnh. Mỗi mũi tiêm an toàn được thực hiện là kết quả của sự nỗ lực, kiến thức và tấm lòng của những cán bộ y tế cơ sở, qua đó giúp vắc xin được bao phủ rộng khắp, tạo thành lá chắn vững chắc bảo vệ sức khỏe của trẻ và toàn cộng đồng./.

Bài: Mai Lê; ảnh: Quang Nhật