12/07/2023 05:43
Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm bệnh lí tim mạch đã cướp đi khoảng 18,6 triệu người, chiếm 31% tỉ lệ tử vong toàn cầu. Trong đó, nhồi máu cơ tim là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở những người mắc bệnh mạch vành.
Nhồi máu cơ tim hay còn gọi là đột quỵ tim là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi và hoại tử do mạch vành, mạch máu nuôi cơ tim bị tắc nghẽn đột ngột bởi cục huyết khối trong lòng mạch. Nếu lưu lượng máu không được phục hồi nhanh chóng, cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn và tử vong. Theo thống kê của Bộ Y tế, mối năm ở nước ta có khoảng 70.000 người tử vong vì nhồi máu cơ tim. Phần lớn các trường hợp tử vong do nhồi máu cơ tim đều đến cấp cứu trễ, không thể can thiệp kịp.
Theo Bác sĩ Lê Thành Tâm, Phụ trách khoa Cấp cứu can thiệp tim mạch- Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên: “Nhồi máu cơ tim là tình trạng tổn thương tế bào cơ tim, gây hoại tử cho cơ tim và có những triệu chứng của thiếu máu cơ tim. Nhồi máu cơ tim có 2 dạng, tổn thương mạch vành và không tổn thương mạch vành. Nhồi máu cơ tim tổn thương mạch vành có tình trạng các mảng xơ vửa bị nứt vỡ, gây ra tình trạng huyết khối trong lòng mạch vành gây tắc mạch dẫn đến cơ tim không có máu nuôi dẫn đến hoại tử tế bào cơ tim”.
![](/images_upload/imgND/SYT/images/c66a945d07a0d7fe8eb1.jpg)
|
Bác sĩ khoa Cấp cứu can thiệp tim mạch đang điều tri cho bệnh nhân nhồi máu cơ tim
|
Trong nhồi máu cơ tim nếu được cấp cứu trong thời gian vàng dưới 6 tiếng rất ít để lại di chứng sau này như suy tim hoặc biến chứng về thủng thành tim, van tim. Những bệnh nhân đến cấp cứu trong tình trạng muộn trên 6 tiếng hoặc 12 tiếng, cho dù cấp cứu kịp thời cũng để lại di chứng suy tim nặng nề, nhiều trường hợp có thể biến chứng gây vỡ thành tim và đột tử.
Như vậy, quan trọng nhất là đến cấp cứu trong giờ vàng cmới đảm bảo tính mạng và hạn chế các di chứng nặng nề do nhồi máu cơ tim để lại, phải được cấp cứu trong vòng 6 giờ đầu bệnh nhân xuất hiện cơn đau ngực. Lúc này cơ tim chỉ bị tổn thương nhẹ nên việc tái tưới máu cơ tim hiệu quả nhất, hạn chế cơ tim chết, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng.
Đối với những người có bệnh nền như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành, suy thận và những người thuộc nhóm có yếu tố nguy cơ cao như mỡ máu cao, rối loạn chuyển hóa, người có tiền sử hút thuốc lá, người cao tuổi cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe, tầm soát tim mạch để có thể phát hiện và can thiệp sớm, ngăn ngừa xảy ra nhồi máu cơ tim.
Tại khoa cấp cúu và can thiệp tim mạch, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, trung bình mỗi năm tiếp nhận, can thiệp và cấp cứu khoảng 400 trường hợp nhồi máu cơ tim. Ngoài ra lượng người được phát hiện và can thiệp nhờ tầm soát tim, mạch vành khoảng gần 1 ngàn người/năm. Đối với những trường hợp cấp cứu, tỉ lệ đến muộn quá giờ vàng khá cao, chính vì vậy điều quan trọng là cần tăng cường tuyên truyền cho người dân nhận biết những dấu hiệu nguy hiểm để được khẩn trương đưa đi cấp cứu kịp thời. bên cạnh đó, những người thuộc nhóm có yếu tố nguy cơ cần chủ động tầm soát tim, mạch vành để phát hiện và can thiệp sớm, cùng với việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, bỏ thuốc lá, điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường…
Bệnh nhân C.T.M 74 tuổi trú tại Việt Đức 2, Ea Ktur, Cư Kuin là một trong những bệnh nhân được cấp cứu can thiệp khi xảy ra nhồi máu cơ tim 2 năm trước, tuy nhiên bệnh nhân cũng chịu những biến chứng vì đến viện quá giờ vàng. Bà chia sẻ “Tôi không thể tin mình có thể sống đến ngày hôm nay, tất cả nhờ vào các bác sĩ khoa Cấp cứu can thiệp tim mạch, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên đã cứu sống tôi. Hiện nay tôi đã được đặt 2 stent, vẫn được uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, mỗi lần xuất hiện cơn đau ngực tái phát lại gấp rút vào viện để được theo dõi, điều trị”.
Bệnh nhân P.T.N ở Phú Lộc, Krông Năng cũng đang điều trị suy tim do biến chứng nhồi máu cơ tim từ 7 năm trước, do quá trình nhập viện cấp cứu quá 6 giờ. Mặc dù được cấp cứu kịp thời nhưng lúc nhồi máu cơ tim bệnh nhân có biểu hiện không rõ rệt, đến viện quá giờ vàng. Bệnh nhân phải chịu những biến chứng nặng nề như suy tim, tắc mạch máu chân phải cắt bỏ một chân, kèm theo một số bệnh lí khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, khiến bệnh nhân gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống, sức khỏe.
Riêng bệnh nhân N.Đ.T 53 tuổi, trú tại huện Cư Jút, tỉnh Đắk Nông may mắn vì nhập viện ngay sau khi lên cơn đau thắt ngực dữ dội, cấp cứu kịp giờ vàng. Các bác sĩ chẩn đoán anh bị nhồi máu cơ tim cấp, tăng huyết áp, được can thiệp kịp thời nên sau ba ngày nhập viên bệnh nhân ổn định sức khỏe, không xảy ra biến chứng.
Cũng theo Bác sĩ Lê Thành Tâm: “Có nhiều nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim, nhưng nguyên nhân hàng đầu do các mảng xơ vữa trong mạch vành và tình trạng tăng đông mạch máu. Liên quan đến các yếu tố nguy cơ như hút thuốc lá, tăng đường máu do đái tháo đường, tăng huyết áp, tình trạng rối loạn lipit máu, mỡ máu gây ra các mảng xơ vữa bám vào lòng mạch vành, tuổi cao và các bệnh lí liên quan”.
Thông thường những biểu hiện thường gặp của nhồi máu cơ tim là cơn đau tức ngực, đau từ xương ức lan lên cổ, có thể đau bóp nghẹt lan ra sau lưng kéo dài hơn 30 phút mà dùng thuốc nitrat không đỡ. Tuy nhiên có khoảng ¼ người không có cảm giác đau mà chỉ có cảm giác mệt, khó thở thường gặp ở người già, người đái tháo đường, phụ nữ có thai…
Ngày nay người bị nhồi máu cơ tim có xu hướng càng ngày càng trẻ hóa vì lối sống tĩnh tại, ít vận động kèm theo chế độ dinh dưỡng thừa calo, tình trạng huyết áp, rối loạn mỡ máu càng ngày càng nhiều. Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến cáo rằng, để phòng ngừa nhồi máu cơ tim thì trước hết không hút thuốc lá, kể cả hút thuốc lá thụ động, cần có chế độ dinh dưỡng hợp lí, giảm bớt những thức ăn giàu chất béo, tăng cường nhóm thức ăn giàu chất xơ và vitamin, giữ cân nặng phù hợp, tập thể dục đều đặn, tránh căng thẳng stress, hạn chế bia rượu và kiểm tra sức khỏe, đặc biệt là làm các xét nghiệm đường máu cơ bản và tầm soát bệnh tim mạch thường xuyên. Đối vứoi những bệnh nhân tăng huyết áp, đái tháo đường cần được điều trị tích cực, kiểm soát tốt đường máu và huyết áp, ngăn ngừa tình trạng nhồi máu cơ tim xảy ra./.
Trần Lan - Đình Thi
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác