20/07/2023 03:26
Bệnh tăng huyết áp là bệnh lý tim mạch có tỷ lệ người mắc tương đối cao và có xu hướng ngày càng tăng, bệnh được ví như “kẻ giết người thầm lặng” bởi những diễn tiến âm thầm của bệnh. Triệu chứng tăng huyết áp thường chỉ thoáng qua, nhưng lại ngấm ngầm hủy hoại các cơ quan trong cơ thể, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ở tim, não, mắt, thận và mạch máu gây ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng người mắc bệnh.
Tăng huyết áp, hay nhiều người gọi là cao huyết áp, là một bệnh lý phổ biến khi mà áp lực máu tác động lên thành mạch quá cao. Nếu mức huyết áp này tăng cao trong thời gian dài, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác.Tăng huyết áp được chuẩn đoán là khi đo huyết áp tại phòng khám có huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg. Tại Việt Nam, huyết áp cao chiếm trên 35% tổng số ca tử vong toàn quốc. Đặc biệt, trong 17 triệu người mắc tăng huyết áp ở cộng đồng thì có tới trên 50% chưa được phát hiện và trên 70% chưa được điều trị. Kiểm soát huyết áp cao là rất quan trọng vì nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến các tình trạng sức khỏe khác và thậm chí tử vong.
Theo bác sĩ Nguyễn Lê Kim Huệ - Phụ trách Khoa phòng chống bệnh không lây nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Đắk Lắk, có khoảng trên 90% các trường hợp tăng huyết áp không rõ nguyên nhân, trong trường hợp này người ta gọi là tăng huyết áp tiên phát. Còn lại khoảng dưới 10% các trường hợp tăng huyết áp có nguyên nhân gọi là tăng huyết áp thứ phát như bệnh nhân mắc các bệnh về nhu mô thận: suy thận cấp, suy thận mạn, sau ghép thận, chạy thận nhân tạo chu kỳ; các bệnh về mạch máu như hẹp động mạch thận, hẹp eo động mạch chủ, bệnh takayashu (hẹp động mạch nhiều nơi); các bệnh nội tiết như hội chứng Cushing, cường aldosterone, u tủy thượng thận, cường giáp và cường tuyến cận giáp hoặc bệnh nhân sử dụng các thuốc như thuốc co mạch, thuốc giữ muối nước (ví dụ: prednisolone, aldosterone). Bên cạnh đó, có một số yếu tố làm tăng nguy cơ tăng huyết áp như chế độ ăn uống không lành mạnh: nhiều muối, nhiều chất béo bão hòa, ít rau củ trái cây; ít vận động; hút thuốc lá; uống nhiều rượu; thừa cân béo phì; căng thẳng, lo lắng. Khi con người tuổi càng lớn nguy cơ bị tăng huyết áp càng cao hoặc tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp cũng sẽ dễ mắc bệnh.
|
Cần duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục đều đặn và có chế độ ăn hợp lý
để không bị bệnh tăng huyết áp
|
Phát hiện mắc bệnh tăng huyết áp cách đây 2 năm, bà N.T.L (trú tại phường Tân Lợi, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, tôi không hề biết mình mắc bệnh tăng huyết áp cho đến khi thấy cơ thể mệt mỏi, thường xuyên đau đầu, mất ngủ, đi khám tổng quát thì tôi phát hiện mình bị suy thận và cao huyết áp. Các bác sĩ lưu ý tôi rằng bệnh tăng huyết áp rất dễ khiến tôi bị đột quỵ. Vì vậy, tôi luôn cố gắng kiểm soát huyết áp cách tốt nhất bằng cách thực hiện chế độ ăn uống điều độ, hạn chế muối và thường xuyên kiểm tra huyết áp tại nhà để phòng ngừa.
Khi mắc bệnh tăng huyết áp, một số triệu chứng có thể xảy ra như: đau nhức đầu vào sáng sớm, chảy máu cam, nhịp tim nhanh, thay đổi thị lực, ù tai, tăng huyết áp nghiêm trọng hơn có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, buồn nôn, nôn mửa, lú lẫn, hồi hộp, đau tức ngực, run. Tuy nhiên, theo bác sĩ Kim Huệ, gần 50% người mắc tăng huyết áp thường không có triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng cho đến khi xảy ra biến chứng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hay suy thận mới được phát hiện nên tăng huyết áp còn được gọi là kẻ giết người thầm lặng. Bệnh ảnh hưởng trực tiếp lên mạch máu và tim, làm hỏng thành mạch máu, gây tổn thương tim và có thể dẫn đến các biến chứng như bệnh mạch máu ngoại vi, cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy tim, xuất huyết hoặc xuất tiết võng mạc, tử vong.
Theo số liệu thống kê của CDC tỉnh Đắk Lắk, hiện chỉ có khoảng 49.000 bệnh nhân tăng huyết áp trên địa bàn tỉnh được phát hiện và điều trị bệnh, trong khi đó, số lượng bệnh nhân mắc tăng huyết áp ước tính lên đến gần 244.000 bệnh nhân. Điều đó cho thấy, còn rất nhiều bệnh nhân mắc bệnh chưa được phát hiện và điều trị kịp thời. Để không bị bệnh tăng huyết áp âm thầm tàn phá sức khỏe, điều quan trọng đòi hỏi mỗi người dân cần chú ý và kiểm soát nguy cơ tăng huyết áp bằng cách duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục đều đặn và có chế độ ăn hợp lý, cụ thể:
- Tập thể dục thường xuyên ít nhất 30 phút mỗi ngày
- Giảm cân nếu thừa cân, duy trì cân nạng hợp lý với chỉ số Bmi từ 18,5 - 22,9 kg/m2
- Giảm ăn mặn (< 5g muối/ngày tương đương 1 muỗng cà phê).
- Ăn nhiều rau củ quả trái cây tươi; không ăn thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa
- Tránh lo lắng, căng thẳng, stress.
- Không hút thuốc lá và tránh khói thuốc lá, hạn chế tối đa sử dụng chất kích thích.
“Khi đã được chẩn đoán tăng huyết áp, người bệnh cần tuân thủ theo kế hoạch điều trị của bác sĩ. Điều trị tăng huyết áp bao gồm thay đổi lối sống và can thiệp bằng thuốc. Trong quá trình điều trị người bệnh cần uống thuốc đều đặn, không tự ý bỏ thuốc hoặc giảm liều, nếu nghi ngờ tác dụng phụ do thuốc gây ra, đừng bỏ thuốc ngay mà hãy trao đổi với bác sĩ để tìm hiểu lí do và điều chỉnh thuốc thích hợp. Việc tuân thủ điều trị sẽ giúp người bệnh phòng tránh được các biến chứng lâu dài của bệnh. Ngoài ra để điều trị huyết áp hiệu quả người bệnh cần trang bị máy đo huyết áp cá nhân để tự kiểm tra huyết áp tại nhà, ghi số đo huyết áp vào sổ, mỗi lần tái khám nên mang theo, việc này sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho bác sĩ để điều chỉnh thuốc huyết áp được tối ưu hơn”, bác sĩ Kim Huệ chia sẻ thêm./.
Mai Lê - Quang Nhật
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác