07/01/2021 02:52
Dị tật bàn chân là một trong những dị tật thường gặp ở trẻ sơ sinh. Bệnh không gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ nhưng nếu không phát hiện và điều trị sớm, đúng phương pháp sẽ gây trở ngại đến sinh hoạt, ảnh hưởng tới khả năng vận động của trẻ, thậm chí có thể khiến trẻ mất khả năng đi lại.
Trẻ bị dị tật bàn chân vẹo được điều trị cố định chân bằng đế giày nhựa cùng băng dính
tại Bệnh viện Đa khoa Thiện Hạnh
Theo bác sĩ Nguyễn Sĩ Toàn Phong, Khoa Nhi sơ sinh Bệnh viện Đa khoa Thiện Hạnh: Dị tật bàn chân ở trẻ sơ sinh thường hay gặp gồm dị tật bàn chân vẹo trong, vẹo ngoài, bàn chân gập lưng và chân khoèo. Nguyên nhân gây nên dị tật bàn chân ở trẻ đến nay vẫn chưa được xác định rõ nhưng qua thực tế các ca lâm sàng cho thấy, dị tật này có liên quan nhiều đến yếu tố di truyền. Nghiên cứu cho thấy ở những trường hợp có bố hoặc mẹ bị cong vẹo bàn chân lúc mới sinh thì con sinh ra có tỉ lệ bàn chân bị dị tật cao. Ngoài ra, tư thế của trẻ trong tử cung cũng là một trong những nguyên nhân gây dị tật bàn chân ở trẻ. Giai đoạn thai kỳ, bàn chân bị chèn ép trong tử cung do nhiều yếu tố khác nhau như thai lớn ký, khung chậu của mẹ hẹp, sinh đôi, sinh ba… sẽ khiến chân của trẻ bị biến dạng.
Ở trẻ sơ sinh, cần được phát hiện sớm các dị tật về chân để can thiệp, điều trị sớm nhằm mang lại hiệu quả tốt nhất cho trẻ. Nếu không can thiệp, sau này dị tật sẽ ảnh hưởng đến sự vận động, đi lại của trẻ. Ở mức độ nhẹ, trẻ sẽ đi hơi nghiêng. Tuy nhiên, nếu nặng có nhiều trẻ khó đi lại hoặc có thể không đi lại được. Nếu được phát hiện sớm, các phương pháp can thiệp sẽ đơn giản, hiệu quả cao hơn. Ngược lại, nếu can thiệp trễ có thể phải thực hiện các phẫu thuật phức tạp như cắt, nối gân… Ở Bệnh viện Thiện Hạnh, tất cả các trẻ khi sinh ra đều được tầm soát dị tật bàn chân. Theo số liệu thống kê, trong năm 2020, tỉ lệ trẻ mắc tật chân vẹo trong, vẹo ngoài, gập lưng chiếm 7-10%, trẻ bị chân khoèo chiếm 0,1%. Khi phát hiện trẻ bị dị tật, Bệnh viện sẽ tiến hành can thiệp sớm nhất. Cụ thể, nếu trẻ bị dị tật bàn chân vẹo trong, vẹo ngoài ở thể nhẹ, bác sĩ sẽ tiến hành mát-xa, làm mềm các vùng cơ bị co kéo, tập để kéo giãn gân gót, nắn chỉnh bàn chân bằng tay. Trường hợp trẻ bị chân vẹo nặng hơn Bệnh viện sẽ tiến hành điều trị bằng băng chỉnh hình. Bàn chân trẻ sẽ được điều chỉnh và giữ ở vị thế đúng bằng đế giày nhựa cùng băng dính. Đối với trường hợp này người nhà cần đưa trẻ đi khám định kỳ mỗi tuần trong khoảng một vài tháng. Bác sĩ sẽ điều chỉnh nẹp sau mỗi lần, và tư thế chân của bé sẽ được cải thiện từ từ mỗi lần cho đến khi trở lại bình thường. Trường hợp dị tật chân khoèo, trẻ sẽ được điều trị bằng phương pháp Ponseti. Phương pháp Ponseti được áp dụng với các dị tật bàn chân khoèo bẩm sinh và chân khoèo phức tạp, hiệu quả phục hồi đến 80 - 90%. Bác sĩ sẽ nhẹ nhàng nắn chân của trẻ rồi đặt vào nẹp ở tư thế bình thường, một số trường hợp cần thiết sẽ có chỉ định phẫu thuật nhỏ để giải phóng gân achilles. Sau đó trẻ cần được đeo nẹp trong 3 tuần để hỗ trợ làm lành gân gót. Đồng thời, sẽ cho trẻ mang giày đặc biệt có tác dụng cố định chân trong 23 giờ mỗi ngày, đi liên tục trong 2 - 3 tháng đầu, sau đó chỉ cần đeo trong lúc trẻ ngủ cho đến khi được 4 - 5 tuổi.
Anh Phan Minh Truyền (trú tại huyện Đắk Min, tỉnh Đắk Nông) chia sẻ: Con tôi được 2 ngày tuổi, hôm nay tôi đưa bé đi tắm và kiểm tra chân thì các bác sĩ thông báo cháu bị dị tật vẹo bàn chân. Tôi được biết nếu dị tật như vậy mà không tiến hành điều trị sớm thì sau này sẽ ảnh hưởng tới khả năng đi lại của cháu. Do đó, khi được các bác sĩ tư vấn cách điều trị cho cháu, gia đình đồng ý ngay. Tôi cảm thấy rất may mắn vì phát hiện và can thiệp kịp thời cho con.
Thực tế, dị tật bàn chân không phải là một bệnh lý cấp tính, nguy kịch nhưng sẽ gây tác động rất lớn đến cuộc sống của trẻ sau này, nhất là khả năng di chuyển, vận động đi lại. Do đó, bệnh cần được phát hiện sớm và điều trị kịp thời để tránh những biến chứng về sau. Tuy nhiên, hiện nay có không ít người dân vẫn cho rằng trẻ sinh ra chân cong, vẹo là bình thường, lớn lên chân tự thẳng, thậm chí thấy con bị băng chân khi còn rất nhỏ thấy tội nên chần chừ, không điều trị, chờ trẻ lớn hơn. Hoặc có gia đình giữ quan niệm kiêng khem, ở cữ nên không đưa trẻ đi tái khám đúng lịch hẹn khiến quá trình điều trị dị tật chân cho trẻ bị đứt quãng, làm khả năng hồi phục của trẻ bị ảnh hưởng. “Tốt nhất, khi mang thai, sản phụ nên tới các cơ sở y tế uy tín để thăm khám định kỳ nhằm phát hiện các bất thường, đồng thời nên tới cơ sở y tế để sinh con, nếu phát hiện trẻ có dị tật các bác sĩ sẽ can thiệp sớm, tránh làm mất giai đoạn vàng chữa trị cho trẻ. Các trường hợp sản phụ sinh con tại nhà, nếu phát hiện trẻ chân trẻ có điểm bất thường thì nên đưa trẻ tới Bệnh viện để được các bác sĩ khám, chẩn đoán và điều trị sớm nhất, loại trừ các dị tật bàn chân cần phẫu thuật sớm và hướng dẫn cho gia đình cách tập luyện giúp cho bàn chân phát triển đúng tiến độ; giúp cho trẻ hòa nhập cuộc sống vận động toàn thân, khỏe mạnh, có nền tảng phát triển trí tuệ tốt hơn”, bác sĩ Phong nhấn mạnh.
Bài: Mai Lê; ảnh: Quang Nhật
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác