SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Gánh nặng chi phí chữa bệnh do thuốc lá gây ra

15/12/2025 03:39

Thuốc lá không chỉ là nguyên nhân gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm mà còn để lại gánh nặng kinh tế nặng nề cho cá nhân, gia đình và toàn xã hội. Nhiều người nghĩ rằng hút thuốc chỉ tốn vài nghìn đồng mỗi ngày, nhưng thực tế việc chữa bệnh do thuốc lá gây ra lớn gấp nhiều lần số tiền mua thuốc lá.

Thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ, viêm phế quản mạn tính và nhiều bệnh hô hấp khác. Khi mắc những căn bệnh này, người bệnh phải điều trị lâu dài, tốn kém nhiều chi phí cho thuốc men, xét nghiệm, phẫu thuật và nằm viện. Không ít gia đình rơi vào hoàn cảnh khó khăn vì phải dồn toàn bộ tiền bạc để chữa bệnh cho người thân hút thuốc lá trong nhiều năm. Không chỉ người hút thuốc trực tiếp phải gánh chịu chi phí chữa bệnh, những người xung quanh hít phải khói thuốc thụ động cũng có nguy cơ mắc bệnh và phải điều trị. Điều này khiến gánh nặng tài chính không chỉ dừng lại ở một cá nhân mà lan rộng ra cả gia đình và xã hội. Ngoài tiền viện phí, người bệnh còn phải chi thêm cho việc đi lại, chăm sóc, ăn uống đặc biệt và phục hồi sức khỏe, làm tăng thêm áp lực kinh tế. Phát hiện mắc ung thư phổi cách đây một tháng và đang điều trị tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, ông T.V.H (trú tại xã Ea Ning, tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ rằng ông đã hút thuốc lá hơn 30 năm, có thời điểm mỗi ngày hút tới hai gói. Khi nghe bác sĩ thông báo kết quả, ông thực sự rất sốc và lo lắng, vì trước đó ông chỉ nghĩ mình bị ho kéo dài do thời tiết hoặc tuổi tác. “Ban đầu chỉ hút cho vui, sau đó thành quen rồi nghiện lúc nào không hay. Có những giai đoạn căng thẳng, tôi hút rất nhiều, có ngày lên đến hai gói thuốc. Dù gia đình nhiều lần khuyên can nhưng tôi vẫn chủ quan, nghĩ rằng mình còn khỏe. Từ khi đổ bệnh, tôi không còn đủ sức khỏe để lao động như trước, mọi sinh hoạt đều phụ thuộc nhiều vào người thân. Chi phí điều trị rất tốn kém, từ tiền thuốc men điều trị cho đến đi lại và ăn ở gia đình tôi phải vay mượn thêm để lo cho việc chữa bệnh, điều này khiến tôi rất buồn và hối hận vì đã không chịu bỏ thuốc lá sớm dẫn đến hậu quả như hôm nay”, ông H. tâm sự.

Trường hợp khác, ông N.V.T, trú tại xã Ea Rốk, tỉnh Đắk Lắk, phát hiện mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) cách đây 5 năm. Mỗi năm ông phải nhập viện nhiều lần mỗi năm vì lên cơn khó thở. Ông cho biết, chi phí điều trị lâu dài và việc chăm sóc sức khỏe khiến gia đình ông chịu áp lực kinh tế lớn. Do hút thuốc lá lâu năm, khi mắc bệnh, tình trạng của ông N.V.T trở nên nặng hơn so với những người không hút thuốc. Ông thường xuyên bị ho kéo dài, khó thở và mệt mỏi, đôi khi phải dùng oxy tại nhà để duy trì hô hấp. Việc điều trị kéo dài với thuốc men đặc trị, tái khám liên tục và nhập viện nhiều lần cộng với việc không thể lao động khiến kinh tế gia đình càng thêm khó khăn. Vợ con ông phải đảm nhận hầu hết công việc trong nhà và chăm sóc ông mỗi khi lên cơn khó thở.

Bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính do hút thuốc lá thường xuyên phải nhập viện điều trị gây nhiều ảnh hưởng tới sức khỏe và kinh tế cho gia đình.

Thực tế, khi mắc các bệnh do thuốc lá gây ra, người bệnh thường mất khả năng lao động hoặc phải nghỉ việc trong thời gian dài. Thu nhập giảm sút trong khi chi phí chữa bệnh ngày càng tăng khiến cuộc sống của nhiều gia đình rơi vào cảnh khó khăn, bế tắc. Không ít trường hợp phải bán tài sản, vay mượn khắp nơi để có tiền điều trị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống tinh thần và tương lai của các thành viên trong gia đình, đặc biệt là con cái. Bác sĩ R’Mah Lương – Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi tỉnh Đắk Lắk, cho biết: Không chỉ dừng lại ở phạm vi cá nhân và gia đình, thuốc lá còn gây ra gánh nặng lớn cho toàn xã hội. Ngân sách nhà nước phải chi một khoản không nhỏ cho việc khám, chữa bệnh liên quan đến thuốc lá làm tăng áp lực lên hệ thống y tế. Bên cạnh đó, việc suy giảm sức khỏe của người lao động còn làm giảm năng suất lao động, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế và chất lượng nguồn nhân lực của đất nước.

Bác sĩ R’Mah Lương cũng nhấn mạnh rằng, các bệnh do thuốc lá gây ra thường tiến triển âm thầm, chỉ được phát hiện khi đã ở giai đoạn nặng khiến việc điều trị trở nên phức tạp, kéo dài và tốn kém rất nhiều. Điều này không chỉ làm gia tăng chi phí cho người bệnh mà còn làm quá tải các cơ sở y tế, đặc biệt là các bệnh viện chuyên khoa về hô hấp và ung bướu. Theo bác sĩ, nếu người dân sớm từ bỏ thuốc lá hoặc không hút thuốc, phần lớn các bệnh nguy hiểm hoàn toàn có thể phòng tránh được. Khi số người hút thuốc giảm, gánh nặng bệnh tật sẽ giảm theo, ngân sách y tế có điều kiện được đầu tư nhiều hơn cho công tác phòng bệnh, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng và phát triển các lĩnh vực an sinh xã hội khác. Do đó, bác sĩ R’Mah Lương khuyến cáo mỗi người cần nâng cao ý thức bảo vệ sức khỏe của chính mình và những người xung quanh bằng cách nói không với thuốc lá. Gia đình, nhà trường và xã hội cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về tác hại của thuốc lá, góp phần xây dựng môi trường sống không khói thuốc, giảm thiểu bệnh tật và hướng tới một xã hội khỏe mạnh, phát triển bền vững. Bên cạnh đó, bác sĩ R’Mah Lương cho rằng việc phòng, chống tác hại của thuốc lá không chỉ là trách nhiệm của ngành Y tế mà cần có sự chung tay của toàn xã hội. Các cơ quan chức năng cần tăng cường thực hiện nghiêm các quy định về cấm hút thuốc nơi công cộng, hạn chế quảng cáo và buôn bán thuốc lá, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Đồng thời, cần đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ cai nghiện thuốc lá để giúp người hút có cơ hội từ bỏ thói quen này một cách hiệu quả. Ngoài ra, mỗi gia đình cần trở thành “lá chắn” đầu tiên trong việc ngăn ngừa thuốc lá. Việc nhắc nhở, động viên người thân không hút thuốc, xây dựng không gian sống không khói thuốc sẽ góp phần bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và những người xung quanh. Nhà trường cũng cần tăng cường giáo dục, giúp học sinh hiểu rõ tác hại của thuốc lá ngay từ sớm, từ đó hình thành lối sống lành mạnh.

Có thể thấy, thuốc lá không chỉ hủy hoại sức khỏe con người mà còn gây ra những hệ lụy lâu dài về kinh tế và xã hội. Gánh nặng chi phí chữa bệnh do thuốc lá gây ra là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với mỗi cá nhân. Nói không với thuốc lá không chỉ là bảo vệ sức khỏe cho bản thân mà còn là hành động thiết thực góp phần giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội, hướng tới một tương lai khỏe mạnh và bền vững./.

Bài: Mai Lê; ảnh: Đình Thi