SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Không chủ quan với bệnh viêm đường hô hấp vào mùa lạnh

10/12/2025 08:07

Vào mùa lạnh, đường hô hấp của con người rất dễ bị nhiễm bệnh, là thời điểm thuận lợi cho các bệnh viêm đường hô hấp cấp phát triển và lây lan, ảnh hưởng đến trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền. Vì vậy chủ động phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe đúng cách là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Bác sĩ CKII Lê Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk cho biết: Thời tiết tỉnh Đắk Lắk đang trong giai đoạn chuyển sang mùa lạnh, sự thay đổi này khiến cơ thể dễ bị suy giảm sức đề kháng, tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh viêm đường hô hấp cấp phát triển và lây lan trong cộng đồng. Các bệnh thường gặp như cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản hay viêm phổi có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người, đặc biệt là trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh lý nền.

Theo các chuyên gia y tế: Các tác nhân gây viêm phổi thường gặp bao gồm cả vi rút và vi khuẩn. Ở trẻ em, vi rút là nguyên nhân chính, còn ở người lớn thì vi khuẩn chiếm tỷ lệ cao hơn. Các tác nhân này có thể gây bệnh từ nhẹ, như: ho, sổ mũi, đau họng… đến nặng, như: viêm phổi, suy hô hấp. Người cao tuổi và người có bệnh mạn tính như tim mạch, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hay đái tháo đường có nguy cơ diễn biến nặng hơn và dễ gặp biến chứng. Ngoài ra, mùa lạnh, một số người cao tuổi có quan niệm hút thuốc lá để chống lại lạnh, cơ thể ấm hơn, nhưng theo các chuyên gia y tế quan niệm này hoàn toàn không đúng bởi vì khói thuốc lá, thuốc lào khi hít vào đường hô hấp sẽ làm tổn thương các niêm mạc đường hô hấp, như: họng, khí, phế quản…do đó, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng cơ hội. Hàng ngày, người hút thuốc lá đã làm cho đường hô hấp tổn thương triền miên cho nên gây viêm đường hô hấp mạn tính kéo dài. Vào mùa lạnh, càng hút nhiều nguy cơ viêm đường hô hấp càng tăng cao, thậm chí viêm họng, xoang, phế quản cấp tính càng dễ xảy ra. Hoặc do thời tiết hanh khô, bụi nhiều hoặc sống ở môi trường ô nhiễm, thường dùng bếp than, bếp củi, bếp dầu khói sẽ tác động xấu rất lớn đến đường hô hấp. Nhà ở chật chội, không khí không thông thoáng cũng là những yếu tố thuận lợi làm cho người cao tuổi dễ mắc các bệnh đường hô hấp nhất.

Trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc các bệnh về đường hô hấp khi thời tiết chuyển lạnh.

Viêm đường hô hấp có các biểu hiện, như hắt hơi, sổ mũi, chảy nước mũi, đau rát họng, ho, tức ngực, đôi khi gây khó thở…Nếu viêm họng, viêm xoang cấp có thể có sốt, đau đầu, khó chịu, ăn ngủ kém. Ở người cao tuổi nếu bị viêm họng mạn tính kéo dài hoặc viêm mũi mạn tính rất dễ gây nên viêm phế quản, viêm phổi, đặc biệt do cảm lạnh sau khi tắm nước lạnh, đi ra đường bị mưa ướt hoặc mặc không đủ ấm. Một điều cần lưu ý là viêm phế quản, viêm phổi cấp tính ở người cao tuổi, thân nhiệt thường không tăng cao như người trẻ tuổi nên dễ nhầm lẫn là bệnh nhẹ, dẫn đến chủ quan, khiến bệnh nặng hơn. Ngoài ra, một số bệnh mạn tính mà mùa lạnh rất dễ tái phát như bệnh hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, những loại bệnh này ở người cao tuổi vào mùa lạnh rất dễ gây biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là suy hô hấp cấp tính, nếu cấp cứu không kịp thời tính mạng của người bệnh có thể bị đe dọa.

Bác sĩ Lê Phúc khuyến cáo: Để chủ động phòng ngừa các bệnh hô hấp trong mùa lạnh điều quan trọng là cần bỏ thuốc lá, thuốc lào nhất là người cao tuổi đã bị các bệnh mạn tính, như viêm họng, viêm phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, không thức khuya, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, tiêm chủng đầy đủ góp phần phòng các bệnh về đường hô hấp. Vệ sinh tốt là một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ đường hô hấp trong mùa lạnh. Hàng ngày, cần vệ sinh họng, miệng, đánh răng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Tốt hơn là súc miệng, họng bằng nước muối sinh lý. Khi ho hoặc hắt hơi, nên che miệng và mũi bằng khăn giấy, khăn vải hoặc khuỷu tay để hạn chế phát tán giọt bắn ra môi trường. Sau đó, cần rửa tay sạch bằng xà phòng và nước hoặc sử dụng dung dịch sát khuẩn có cồn nếu không thể rửa tay bằng nước. Không nên chạm tay lên mắt, mũi, miệng nhằm giảm nguy cơ đưa mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể. Ngủ đủ giấc, tập thể dục nhẹ giúp cơ thể tăng sức đề kháng trong mùa lạnh, chống lại vi rút, vi khuẩn đường hô hấp. Khi xuất hiện các triệu chứng ho, sốt hoặc mệt mỏi, nên nghỉ ngơi tại nhà, giữ không gian sống thông thoáng, hạn chế lây bệnh cho người khác. Khi xuất hiện triệu chứng như ho khan kéo dài, khó thở, tức ngực hoặc sốt, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc kháng sinh mà cần đến cơ sở y tế chuyên khoa hô hấp để khám. Tiêm vaccine phòng cúm, phế cầu... có thể giảm nguy cơ biến chứng bệnh hô hấp./.

Bài:Mỹ Hạnh; ảnh: Bảo Trọng