21/03/2018 12:00
Thuốc điều trị bệnh lao phổi gồm hai loại là thuốc thiết yếu và thứ yếu, chia làm 4 nhóm (I, II, III, IV). Bệnh lao kháng đa thuốc là tình trạng vi khuẩn lao kháng lại với ít nhất hai loại thuốc thiết yếu ở nhóm I là isoniazid và rifampicin. Lao đa kháng thuốc khó điều trị, tỉ lệ thành công không cao. Hiện Việt Nam đang đứng thứ 15/30 quốc gia có tỉ lệ lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Thực tế này là thách thức thức lớn của ngành y tế trong công tác phòng chống lao, tiến tới thanh toán bệnh lao tại Việt Nam vào năm 2030 theo mục tiêu chiến lược mà Chính phủ đã phê duyệt.
Bác sĩ khám cho bệnh nhân lao điều trị tại Bệnh viện lao và bệnh phổi tỉnh Đắk Lắk
Theo báo cáo của Bệnh viện lao và bệnh phổi tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2015 đến nay, số lượng bệnh nhân mắc lao kháng đa thuốc ngày càng tăng lên. Cụ thể, năm 2015 có 20 trường hợp, năm 2016 là 25 trường hợp và năm 2017 là 30 trường hợp. Theo bác sĩ Nguyễn Kim Mỹ, Phó Giám đốc bệnh viện lao và bệnh phổi tỉnh Đắk Lắk, hầu hết bệnh lao kháng đa thuốc xảy ra trên bệnh nhân lao tái phát. Nguyên nhân chính là do người bệnh không tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của thầy thuốc, uống thuốc không đúng giờ, không đủ liều và không theo đúng thời gian quy định, dẫn đến bệnh tái phát nhiều lần. Lâu dần, vi khuẩn lao sẽ kháng lại một số thuốc điều trị.
Thách thức lớn nhất trong điều trị lao kháng đa thuốc là tỉ lệ thành công không cao, chỉ khoảng từ 50-60%. Lí do là so với điều trị bệnh lao thông thường, điều trị lao kháng đa thuốc khó khăn và phức tạp hơn rất nhiều. Thứ nhất, chủng loại, số lượng thuốc tăng lên, tác dụng phụ của thuốc nhiều. Thứ hai, thời gian điều trị kéo dài, gấp 3 lần lao thông thường, trung bình khoảng 20 tháng, khiến cơ thể bệnh nhân dễ bị suy kiệt. Bác sĩ Nguyễn Kim Mỹ cho biết: “Vì những khó khăn này mà nhiều bệnh nhân bỏ dở quá trình điều trị, đặc biệt là bệnh nhân có hoàn cảnh gia đình khó khăn, sinh sống tại vùng sâu, vùng xa. Hậu quả là ngoài nguy cơ tử vong cao, những bệnh nhân này còn là nguồn lây lan vi khuẩn lao rất mạnh trong cộng đồng. Những người bình thường không may nhiễm bệnh từ họ có thể nhiễm lao kháng đa thuốc ngay từ ban đầu”.
Một trong những nguyên nhân chính khiến bệnh lao đa kháng thuốc tăng qua các năm đó là hiện bệnh lao vẫn còn chịu sự kì thị của cộng đồng, bệnh nhân lao thường mặc cảm, giấu bệnh, không đi khám và tự mua thuốc về điều trị. Khi cơ thể quá suy kiệt thì mới nhập viện. Điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng điều trị, đặc biệt dễ dẫn đến nguy cơ kháng thuốc.
Để điều trị bệnh lao thành công, tránh nguy cơ mắc lao đa kháng thuốc, bác sĩ Nguyễn Kim Mỹ lưu ý người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối theo hướng dẫn của thầy thuốc: điều trị đúng phác đồ; uống thuốc đủ liều, đúng giờ; đúng lộ trình thời gian quy định (đối với bệnh nhân lao thông thường là 6 tháng, bệnh nhân lao tái phát là 8 tháng và bệnh nhân lao kháng đa thuốc là 20-24 tháng). Trong quá trình điều trị, người bệnh không được hút thuốc lá, uống bia rượu, lao động quá sức.
Ngày 17/3/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định 374 thực hiện chiến lược phòng chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, Việt Nam phải thanh toán bệnh lao. Tuy nhiên, với tình trạng lao đa kháng thuốc tăng qua các năm như hiện nay, công tác phòng chống lao tại Đắk Lắk đang đứng trước thách thức lớn. Do đó, để đạt được mục tiêu chiến lược, cần có sự chung tay của tất cả các ban, ngành, đoàn thể và cả cộng đồng, đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt của các cấp lãnh đạo để nâng cao kiến thức của xã hội về bệnh lao, tránh sự kì thị, mặc cảm. Cộng đồng cẫn hỗ trợ để bệnh nhân lao vượt qua nỗi đau bệnh tật./.
Bài, ảnh: Thu Huế - Đình Thi
Trung tâm truyền thông GDSK
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác