27/05/2019 12:00
Luật phòng chống tác hại thuốc lá được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua và chính thức có hiệu lực từ ngày 1/5/2013. Đây là bộ luật mang ý nghĩa lớn trong công tác bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên sau 6 năm ra đời, người dân vẫn chưa thực sự được hưởng lợi từ những quy định có trong Luật, bởi tình trạng vi phạm Luật vẫn diễn ra phổ biến.
Nhiều người vẫn vô tư hút thuốc lá nơi công cộng, đặc biệt là tại nhà hàng và quán cà phê.
Tại khoản 1 và 2, Điều 7 Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá quy định công dân có quyền và nghĩa vụ trong phòng chống tác hại thuốc lá nêu rõ “Được sống và làm việc trong môi trường không có khói thuốc lá; Yêu cầu người hút thuốc lá không hút thuốc lá tại địa điểm có qui định cấm hút thuốc”. Điều này có nghĩa là mỗi người chúng ta có quyền được sống và làm việc trong một môi trường trong lành, an toàn cho sức khỏe, không bị ảnh hưởng bởi những chất độc hại có trong thuốc lá. Do đó, mỗi người có quyền yêu cầu người khác không được hút thuốc lá tại những địa điểm có quy định cấm. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều người trong chúng ta, hàng ngày, vẫn phải sống trong môi trường nhiều khói thuốc. Từ nơi làm việc đến nơi công cộng, thậm chí cả trường học và bệnh viện, nơi bị cấm hút thuốc lá hoàn toàn vẫn đang chịu ảnh hưởng từ khói thuốc lá.
Theo bác sĩ chuyên khoa 1 Bùi Văn Hinh, Phó Giám đốc Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe Đắk Lắk, Luật phòng chống tác hại thuốc lá mang rất nhiều ý nghĩa nhưng tính khả thi chưa cao. Một phần do ý thức chấp hành của cộng đồng còn kém. Và điều quan trong là chưa có lực lượng chức năng chuyên biệt đứng ra để xử phạt những hành vi vi phạm. Thực tế là người ta vẫn vô tư hút thuốc ở những nơi có quy định cấm, tại nơi công cộng – nơi phục vụ cho nhu cầu của nhiều người, đặc biệt là nhà hàng, quán cà phê, người ta vẫn nhả khói ngay trước mặt phụ nữ và trẻ em. Song vì không ai đi kiểm tra, không ai xử phạt nên việc nhiều người không chấp hành là lẽ đương nhiên. Bác sĩ Bùi Văn Hinh cho rằng: “Nếu chúng ta áp dụng Luật này như Luật Giao thông, lần vi phạm đầu tiên nhắc nhở, lần sau tái phạm bị phạt tiền thì tôi tin không ai dám hút thuốc vô tội vạ nữa”.
Quyền được “yêu cầu người khác không hút thuốc ở những nơi có quy định cấm” hiện không mấy ai làm được vì đây được xem là hành động tế nhị nên hầu hết mọi người đều e ngại. Đặc điểm chung của những người không hút thuốc, nhất là phụ nữ, là tránh khỏi nơi có khói thuốc lá. Việc nhắc nhở thường chỉ xảy ra khi người hút là người thân trong gia đình. Tâm lí e ngại, thậm chí là sợ phản ứng tiêu cực từ phía người hút khi bị yêu cầu xuất phát từ việc không hiểu biết về luật nhưng phần lớn là do văn hóa ứng xử nơi cộng cộng của mỗi người chưa cao.
Bác sĩ chuyên khoa 2 Hoàng Ngọc Anh Tuấn, Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu Nhi và Nhi sơ sinh, Bệnh viện đa khoa vùng Tây nguyên cho biết “Việc phòng chống tác hại thuốc lá của phụ nữ và trẻ em hiện nay chủ yếu là mang tính tự vệ. Người mẹ thường chỉ bế con mình đi nơi khác khi chỗ họ có người hút thuốc chứ không có hành động yêu cầu người hút chấm dứt hành vi của mình. Nhưng đó là với không gian rộng, còn ở nơi chật hẹp thì sao? Họ lại cam chịu và hậu quả là sức khỏe bị ảnh hưởng”.
Theo bác sĩ Bùi Văn Hinh, yêu cầu người khác dừng hành vi của mình là cả một kĩ năng truyền thông, đặc biệt là khi hút thuốc lá đã trở thành thói quen và với những người nghiện thuốc lá. Để bảo vệ sức khỏe của bản thân, tốt nhất mỗi người cần lên tiếng trước những hành vi có hại nhưng nên có một thái độ mềm mỏng, tươi cười và nhẹ nhàng nhắc nhở, tuyệt đối không tỏ ra khó chịu và dùng lời nói mang tính mệnh lệnh. Khi được nhắc nhở lịch sự và nhẹ nhàng, chắc chắn người hút sẽ có ý thức thay đổi.
Nhiều năm nay, Bộ Y tế và các Bộ, ngành hữu quan đã triển khai nhiều biện pháp nhằm giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá trong xã hội. Luật phòng chống tác hại thuốc lá ra đời đã tạo hành lang pháp lí để bảo vệ cộng đồng trước tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe con người. Vì vậy, mỗi người dân cần nghiêm túc thực hiện quyền và trách nhiệm của mình trong việc thực thi Luật, góp phần tạo nên môi trường sống an toàn, trong lành, đảm bảo sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống./.
Bài, ảnh: Thu Huế _ Đình Thi
Trung tâm truyền thông GDSK
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác