30/08/2019 12:00
Sốt là một triệu chứng thông thường và rất hay gặp ở trẻ nhỏ. Tuy nhiên, sốt phát ban và sốt xuất huyết ở trẻ em có những triệu chứng gần giống nhau nên rất dễ nhầm lẫn giữa hai loại bệnh, dẫn đến cách chăm sóc trẻ sai cách. Để phân biệt giữa bệnh sốt xuất huyết và sốt phát ban, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với tiến sĩ, bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng Khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên.
Bác sĩ trao đổi với phóng viên về cách phân biệt giữa bệnh sốt xuất huyết và sốt phát ban
PV. Xin chào bác sĩ, bác sĩ có thể cho biết sốt phát ban là gì và biểu hiện của bệnh như thế nào, thưa bác sĩ?
Tiến sĩ bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên trả lời:
Sốt phát ban là thuật ngữ thường dùng để chỉ những bệnh nhân có sốt và có phát ban, đa phần do virút, số khác do vi khuẩn. Sốt phát ban là bệnh lý thường gặp ở trẻ em và có một số trường hợp có thể trở nặng.
Có rất nhiều loại sốt phát ban khác nhau, tùy theo nhóm nguyên nhân khác nhau. Sốt phát ban trẻ em do virut biểu hiện ở trẻ 6 tháng đến 2 tuổi, đôi lúc gặp ở lứa tuổi lớn hơn. Bệnh nhân sốt cao liên tục từ những ngày đầu tiên, mệt mỏi, sau đó đến ngày thứ 2, thứ 3 sốt giảm dần, và ban xuất hiện từ mặt đến thân mình, sau đó đến chân và biến mất không để lại vết trên da. Thường sau khi 1 tuần hết sốt hết phát ban, không có biến chứng xảy ra, bệnh nhân khỏi hoàn toàn và sẽ hết sốt, lặn ban khoảng từ 48h đến 72h sau đó. Biến chứng thường gặp là tiêu chảy, viêm phổi, viêm thanh phế quản, viêm tai giữa, viêm não và viêm màng não.
PV. Bác sĩ cho biết sốt xuất huyết là gì, biểu hiện chính của bệnh thưa bác sĩ?
Tiến sĩ bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên trả lời:
Sốt xuất huyết là bệnh nhiễm trùng cấp tính do nhiễm vi-rút Dengue gây ra bởi muỗi vằn hút máu người bệnh có vi-rút Dengue rồi truyền sang người lành qua vết đốt, khi bị muỗi đốt khoảng từ 3-7 ngày. Muỗi sốt xuất huyết hoạt động từ bình minh đến hoàng hôn. Có nhiều bệnh sốt xuất huyết nhưng người ta thường dùng danh xưng sốt xuất huyết chỉ những bệnh nhân bị sốt do muỗi Dengue gây ra. Đây là bệnh lý hay gây thành dịch đặc biệt là vào mùa mưa, gặp ở nhiều lứa tuổi, đặc biệt là trẻ em. Trong thời gian gần đây tỉnh ta đang gặp số lượng bệnh nhân mắc và cũng như số bệnh nhân nặng rất cao. Sốt xuất huyết bản thân cũng là sốt do vi rút do đó nó cũng có triệu chứng như là sốt do vi rút khác, đầu tiên thì bệnh nhân sốt cao liên tục 39-400C, đau nhức hố mắt, đau nhức chân tay, đau đầu và thường sốt kéo dài từ 3-5 ngày đôi khi 7 ngày. Ngoài những triệu chứng trên, bệnh nhân có thể mệt mỏi, có một số bệnh nhân tiêu chảy. Ngày thứ 3 trở đi có dấu hiệu phát ban người ta gọi là tử ban sốt xuất huyết. Cho dù sốt xuất huyết là bệnh lý thì nếu xét sâu vẫn có những điểm khác biệt về sốt phát ban, về mặt lâm sàng giai đoạn đầu đều là giống nhau và khó phân biệt.
Sốt xuất huyết có nhiều túyp và nhiều thể sốt xuất huyết, trước kia thì phân loại độ 1,2,3,4 bây giờ chẩn đoán sốt xuất huyết Dengue sốt cảnh báo, sốt xuất huyết nặng có sốc. Tùy vào mức độ lâm sàng khác nhau có những biểu hiện lâm sàng khác nhau, tùy vào thể bệnh khác nhau mà biểu hiện khác nhau.
PV: Làm thế nào để phân biệt được giữa sốt xuất huyết và sốt phát ban thưa bác sĩ?
Tiến sĩ bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên trả lời:
Sốt xuất huyết có thể phân biệt với sốt phát ban từ ngày thứ 3 trở đi thì bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết. Sốt xuất huyết có thể phân biệt ở ba triệu chứng, ba sinh lý bệnh. Thứ nhất là thoát huyết tương gây sốc giảm thể tích, thứ hai là suy tạng, thứ ba là xuất huyết do giảm tiểu cầu, rối loạn đông máu, giảm chức năng gan. Nếu là sốt xuất huyết thì từ ngày thứ 3 trở đi có thể có dấu hiệu thoát huyết tương gây sốc, giảm tiểu cầu, rối loạn chức năng các cơ quan.
Trong khi sốt phát ban khác các triệu chứng này, độ nặng này vẫn có thể xảy ra nhưng với tỷ lệ ít gặp hơn và người ta thường phân biệt sốt xuất huyết với sốt phát ban ngoài những triệu chứng trên có những triệu chứng khác ít đặc hiệu ví dụ như sốt xuất huyết ít ho, ít sổ mũi. Đó là những triệu chứng không đặc hiệu và người ta phân biệt bằng cách xét nghiệm máu.
Người ta định nghĩa phát ban và xuất huyết khác nhau ở điểm cơ bản. Một đứa trẻ gọi là xuất huyết trên da, khi chúng ta đè lên da căng da mà nó không mất gọi là xuất huyết, còn khi đè lên mà mất gọi là nốt do các ban khác, tuy nhiên không phải nốt xuất huyết đè lên là không mất, bởi vì phát ban cũng là triệu chứng của sốt xuất huyết, xuất huyết ngoài da là triệu chứng của sốt xuất huyết. Nên khi thấy một đứa trẻ vừa sốt vừa phát ban mà đè lên mất thì vẫn không chắc chắn đó là phát ban đơn thuần mà vẫn có thể là sốt xuất huyết.
PV. Xin bác sĩ cho biết cách phòng bệnh sốt phát ban và sốt xuất huyết?
Tiến sĩ bác sĩ Trần Thị Thúy Minh – Trưởng khoa nhi tổng hợp, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên trả lời:
Sốt phát ban và sốt xuất huyết đều là những bệnh lý lây nhiễm có thể phòng tránh được. Sốt xuất huyết là do muỗi truyền còn một số sốt phát ban khác do lây từ đường hô hấp. Để phòng tránh hai bệnh lý dễ lây và nguy hiểm này các bậc phụ huynh cần chú ý đến vấn đề như sau:
Để phòng tránh sốt xuất huyết và sốt phát ban do muỗi truyền, tránh cho trẻ không bị muỗi đốt bằng nhiều biện pháp ngủ màn, dùng thuốc kem phòng chống muỗi, cố gắng tối đa không để muỗi quanh nhà bằng cách loại bỏ các vật dụng có chứa nước để không có lăng quăng bọ gậy như chai lọ, gáo dừa, vỏ lốp xe, lọ hoa. Phun thuốc diệt muỗi tại nơi có ổ dịch. Một bệnh cũng tương tự như thế là viêm não Nhật bản, phòng ngừa bằng cách tiêm phòng. Sốt xuất huyết hiện tại chưa có vắc xin phòng bệnh. Khi trẻ mắc bệnh, cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị. Tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh, đang bị bệnh, nghi mắc bệnh để trẻ không bị lây những bệnh lý này.
PV. Xin cảm ơn bác sĩ những thông tin vừa rồi !
T/h: Kim Oanh – Đình Thi
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác