17/10/2019 12:00
Sắn là loại cây lương thực, thực phẩm khá quen thuộc ở nước ta. Sắn có thể sử dụng được cả lá và củ để làm thức ăn cho cả người và gia cầm, gia súc. Dù là thực phẩm quen thuộc nhưng chúng ta cũng cần thận trọng khi sử dụng. Sử dụng không hợp lí, không biết cách chế biến sẽ gây ra ngộ độc, do bản thân sắn chứa sẵn độc tố axit cyanhydric.
Cần bóc sạch vỏ, ngâm kỹ với nước sạch rồi mới chế biến.
Cần bóc sạch vỏ, ngâm kỹ với nước sạch rồi mới chế biến.
Đầu năm 2019 tại tỉnh Lạng Sơn đã xảy ra một vụ ngộ độc do ăn sắn làm 01 người tử vong, 3 người bị ngộ độc phải nhập viện cấp cứu. Tỉnh Đắk Lắk, vào tháng 6/2019 cũng xảy ra một trường hợp bị ngộ độc do ăn lá sắn phải nhập viện cấp cứu tại Khoa Nhi & Nhi sơ sinh, BVĐK Vùng Tây Nguyên. Đó là trường hợp của cháu Y Ruben, 2 tuổi cư trú tại buôn Cư Kniêh, xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắk, Đắk Lắk.
Ngộ độc sắn là do trong thực phẩm này có chứa hàm lượng axit cyanhydric (HCN) cao. Đây là một chất cực độc, chỉ khoảng 20 gram là đủ gây ra hiện tượng ngộ độc và nếu trên 50 gram thì sẽ dẫn tới tử vong. Chất HCN có nhiều nhất trong lá, vỏ cây và vỏ của củ sắn. Đối với loại sắn cao sản được dùng để chế biến thức ăn cho gia súc, gia cầm, có vị đắng, chứa hàm lượng HCN cao. Sắn ngọt chứa hàm lượng HCN ít hơn. Bị ngộ độc sắn là do ăn phải sắn sống hay khi chế biến không rửa sạch, ngâm kỹ, để cả vỏ và nấu chưa chín hẳn.
Theo các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực chống độc, BVĐK Vùng Tây Nguyên: Sau khi ăn sắn vài giờ, nếu bị ngộ độc cyanhydric, cơ thể sẽ có những biểu hiện như mặt nóng bừng, chóng mặt, váng đầu, ù tai, ngứa ngáy, chân tay nặng, người vật vã, buồn nôn, nôn, đầy bụng, sôi bụng, tiêu chảy, run, co giật, có khi sốt, thậm chí tử vong.
Cũng theo các bác sĩ Khoa Hồi sức tích cực chống độc: Nếu bị ngộ độc ở mức độ nhẹ và người bệnh còn tỉnh táo thì nên giúp họ nôn để đẩy bớt phần chất độc ra ngoài. Sau đó cho uống một ly nước đường để tránh bị rối loạn điện giải cũng như kiệt sức sau khi nôn. Đưa ngay người bị ngộ độc đến cơ sở y tế gần nhất để chữa trị kịp thời, đặc biệt là khi nạn nhân có các triệu chứng ngộ độc nghiêm trọng.
Để phòng ngộ độc sắn, các bác sĩ lưu ý:
Khi chế biến sắn cần phải gọt bỏ hết lớp vỏ hồng bên ngoài của củ sắn. Ngâm sắn trong nước sạch vài giờ trước khi chế biến. Khi nấu, cần mở nắp cho chất độc bay hơi. Nên ăn sắn với đường hoặc mật cũng là một cách giảm nguy cơ bị ngộ độc hiệu quả. Đặc tính của loại chất độc ở trong sắn rất dễ bay hơi, chúng hòa tan dễ dàng trong nước. Khi bị oxy hóa hoặc kết hợp với chất đường thì được chuyển thành một chất không độc.
Dựa vào đặc tính này, nếu biết chế biến tốt, hàm lượng chất độc sẽ bị loại bỏ một phần khá lớn. Sắn sau khi được bóc vỏ, ngâm kỹ với nước, luộc chín, để nguội thì hàm lượng độc chất chỉ còn 30% so với ban đầu. Sắn cắt thành lát phơi khô, chế biến thành bột sắn ... thì hàm lượng chất độc chỉ còn lại rất ít, không đủ khả nǎng gây ngộ độc cho người ǎn dù có ǎn một số lượng lớn.
Nếu ăn thấy sắn đắng thì nên bỏ ngay vì chất độc càng nhiều thì vị của sắn càng đắng. Phụ nữ mang bầu, trẻ nhỏ dưới 3 tuổi không nên ăn sắn. Không nên ăn sắn luộc khi đang đói bụng.
Sắn là loại thức ăn được nhiều người thích nhưng cần phải biết chế biến đúng cách để tránh những điều đáng tiếc xảy ra cho sức khỏe.
Bài, ảnh: Hồng Vân
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác