08/10/2020 03:53
Bệnh nhân tâm thần sau khi điều trị khỏi có thể hết các triệu chứng rối loạn tâm thần nhưng người bệnh thường có khuynh hướng sống khép kín, tách rời, xa lánh xã hội. Do đó, việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân tâm thần đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ người bệnh tái hòa nhập vào cộng đồng, có cuộc sống như những người bình thường khác.
Bệnh nhân tâm thần được phục hồi chức năng bằng liệu pháp lao động
Theo số liệu thống kê của Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk, năm 2019, Bệnh viện tiếp nhận và điều trị cho 16.324 bệnh nhân tâm thần, từ đầu năm 2020 đến nay Bệnh viện đã khám và điều trị cho gần 13.500 bệnh nhân. Trong đó, chỉ tính riêng khoa Phục hồi chức năng trong năm 2019 đã tiếp nhận và điều trị cho 852 lượt bệnh nhân và từ đầu năm 2020 đến nay tiếp tục điều trị cho gần 500 lượt bệnh nhân tâm thần. Hơn ai hết, các bác sĩ chuyên khoa tâm thần là người hiểu rõ những thiệt thòi mà bệnh nhân tâm thần phải gánh chịu, bên cạnh việc tích cực điều trị giúp bệnh nhân giảm bớt hoặc mất đi các triệu chứng bệnh lý, phục hồi chức năng tâm lý xã hội, các bác sĩ ở Bệnh viện Tâm thần còn chú trọng đến việc giúp các bệnh nhân phục hồi chức năng bằng cách tham gia các tiết mục văn nghệ, kết hợp lao động, làm các công việc thường ngày như quét dọn, trồng rau… để giúp các bệnh nhân khi khỏi bệnh có thể tự tin vào bản thân, lao động, làm việc được, loại bỏ tâm lý là gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Đều đặn vào các ngày thứ 3, 4, 5 hàng tuần, khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện Tâm thần sẽ tiếp nhận các bệnh nhân mắc bệnh tâm thần đã được điều trị tương đối ổn định. Tại khoa, các bệnh nhân sẽ được điều trị phục hồi chức năng bằng liệu pháp âm nhạc và lao động. Với liệu pháp âm nhạc, các bệnh nhân sẽ được hát karaoke, nghe nhạc, học những bài hát đơn giản... Qua liệu pháp âm nhạc, các bệnh nhân sẽ được thoải mái thể hiện các ca khúc mình yêu thích, nhờ đó khiến cho bệnh nhân mạnh dạn tiếp xúc với mọi người, tinh thần cởi mở vui vẻ hơn. Với liệu pháp lao động, các bệnh nhân sẽ làm các công việc đơn giản như: quét dọn, lau chùi, dọn dẹp vệ sinh, nhổ cỏ, trồng rau… Qua đó, giúp cho người bệnh phát huy khả năng hoạt động, hướng cho người bệnh tập trung suy nghĩ vào công việc, hạn chế bớt việc nghĩ ngợi lan man, giúp họ quên đi bệnh tật, quên các cảm giác khó chịu do tình trạng ảo giác và hoang tưởng gây ra, giúp người bệnh tự tin vào bản thân, xóa bỏ mặc cảm, ăn ngon và ngủ yên hơn. Đồng thời qua các hoạt động đó cũng sẽ làm cho những người xung quanh giảm bớt những suy nghĩ sai lầm và sự kì thị đối với người bệnh.
Là người trực tiếp giúp đỡ các bệnh nhân tham gia phục hồi chức năng, điều dưỡng viên Nguyễn Thị Phương, Khoa phục hồi chức năng Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk cho biết: Đặc điểm lâm sàng cơ bản nhất của bệnh nhân tâm thần là sự tan rã nhân cách, tách dần khỏi cuộc sống, thu mình vào thế giới nội tâm, mất dần các kỹ năng và giao tiếp xã hội. Phần khó khăn nhất trong điều trị bệnh tâm thần là làm sao giúp người bệnh giảm bớt mức độ tàn phế và có thể sống một cuộc sống tương đối bình thường trong thời gian sau cơn bệnh và phục hồi chức năng sẽ là cứu cánh của các bệnh nhân tâm thần, mang lại cho bệnh nhân kỹ năng đã mất, rèn luyện cho họ kỹ năng sống và đưa bệnh nhân trở lại hòa nhập với gia đình và xã hội. Trái với những thay đổi mau chóng và rõ rệt trong việc dùng thuốc điều trị và kìm chế những triệu chứng nổi, việc phục hồi sinh hoạt cho người bệnh chỉ đem lại những thay đổi chậm và nhỏ. Muốn người bệnh nhanh chóng phục hồi, gia đình và xã hội nên động viên, khuyến khích, biểu dương, khen ngợi khi người bệnh làm được một việc tốt hoặc có sự cư xử phù hợp với những vấn đề mà người thân và gia đình mong muốn để người bệnh vẫn cảm thấy rằng bản thân mình được yêu mến, sống có ích, qua đó bệnh nhân dễ chấp nhận sự hướng dẫn điều trị, chăm sóc của bác sĩ và gia đình hơn. Trong sinh hoạt hàng ngày, cần giúp đỡ và hướng dẫn người bệnh thực hiện những công việc thông thường, biết tự chăm sóc cho bản thân mình, có thể làm được những việc đơn giản như tắm giặt, vệ sinh cá nhân, gấp chăn màn, quần áo, quét nhà, thu xếp, dọn dẹp gọn gàng nơi ở của họ... Không nên để bệnh nhân ở trong tình trạng thụ động, cần giúp đỡ.
Ngoài việc chú trọng phục hồi chức năng cho các bệnh nhân tâm thần, Bệnh viện còn triển khai phương pháp vật lý trị liệu cho bệnh nhân. Theo Y sĩ Thái Quốc Hòa, Phụ trách Vật lý trị liệu khoa Phục hồi chức năng Bệnh viện Tâm thần tỉnh Đắk Lắk, trong quá trình điều trị tại bệnh viện, có không ít bệnh nhân bị stress, mất ngủ, đi lại khó khăn hoặc sảng rượu… Để giúp các bệnh nhân này hồi phục sức khỏe, chúng tôi áp dụng các liệu pháp châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt… giúp bệnh nhân thư giãn, ngủ ngon hơn, hạn chế các cơn sảng của bệnh nhân, qua đó góp phần giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục, sớm hòa nhập với cộng đồng.
Hiện nay theo các nhà nghiên cứu, bệnh tâm thần chiếm tỉ lệ khoảng từ 0,3 - 1% dân số ở các nước và có khuynh hướng phát triển ở nhóm tuổi còn trẻ từ 18 - 40, đây là lứa tuổi lao động chính của gia đình và xã hội. Vì vậy, sau khi người bệnh được điều trị giảm bớt hoặc khỏi hẳn những triệu chứng bệnh lý lâm sàng, mọi người cần quan tâm đến việc thực hiện phục hồi chức năng tâm lý xã hội và lao động nghề nghiệp nhằm giúp bệnh nhân có điều kiện tiếp cận với môi trường sống ở xung quanh, hòa nhập vào cộng đồng như những người bình thường khác để họ không còn là gánh nặng của gia đình và xã hội./.
Bài: Mai Lê; ảnh: Đình Thi
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác