SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Phát hiện và điều trị sớm bệnh áp xe tuyến vú đề phòng biến chứng

24/06/2024 05:52

Áp xe tuyến vú là một bệnh nhiễm trùng nguy hiểm khi bầu vú bị sưng viêm, ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí có thể gây hoại tử vú. Do đó nhận biết sớm các dấu hiệu áp xe tuyến vú giúp bà mẹ mang thai và đang cho con bú chủ động phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả, tránh biến chứng xảy ra.

Áp xe vú là tình trạng viêm sưng, tích tụ mủ trong vú gây đau đớn do vi khuẩn gây ra. Trong đó, thường gặp nhất là liên cầu và một số vi khuẩn khác như phế cầu, vi khuẩn kị khí... Khoảng 10 - 33% trường hợp áp xe vú xảy ra ở phụ nữ sau khi mang thai và đang cho con bú, nhất là phụ nữ sinh sinh con lần đầu do chưa có kinh nghiệm cho con bú đúng cách, chưa biết cách vệ sinh đầu vú dẫn đến việc sữa bị ứ đọng trong vú gây ra viêm, áp xe. .Bên cạnh đó, những phụ nữ thừa cân, có vòng ngực lớn hoặc người không vệ sinh cá nhân sạch sẽ cũng có nguy cơ gặp phải vấn đề này. Hiếm gặp hơn, áp xe có thể là một dấu hiệu của ung thư vú.

Áp xe tuyến vú không chỉ gây đau nhức, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng sống của bà mẹ sau sinh, mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sữa cho con bú. Nhiều ca áp xe vú nặng tiềm ẩn nguy cơ gây nhiễm trùng toàn thân, suy thận, hoại tử hoặc ung thư vú nếu không được can thiệp điều trị kịp thời và đúng cách. Tại Khoa sản, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên bình quân mỗi ngày tiếp nhận 20 đến 30 sản phụ sau sinh, đang cho con bú, trong đó có khoảng 10% trường hợp bị viêm, áp xe tuyến vú.

Biểu hiện thường gặp khi bị áp xe tuyến vú là người mẹ bị sốt cao, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi. (ảnh: Bảo Trọng)

Trường hợp chị L.T.L trú tại thôn 4, xã Hòa Thuận, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk sinh con đầu lòng được 2 tuần tuổi và đang cho con bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, nhưng thời gian gần đây tuyến sữa bị sưng đau, nóng rát, sốt, khó khăn trong việc cho con bú. Sờ thấy có cục chai cứng ở bầu ngực.

Theo bác sĩ chuyên khoa I - Trần Ngọc Thắng – Phó khoa Sản, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên, một trong những nguyên nhân gây viêm tắc tuyến sữa thường gặp nhất là do mẹ cho bé bú sai cách khiến việc điều tiết sữa mẹ chưa hiệu quả. Thói quen sử dụng sữa công thức, không cho bé bú cạn bầu vú mỗi đợt lên sữa, không hút sữa sau khi bé bú no hoặc bé ngậm bắt vú sai cách, bú kém, động tác bú không đủ mạnh… lâu dần gây căng tức, tắc tia sữa, biến chứng áp xe vú. Ngoài ra, nguy cơ áp xe vú sẽ gia tăng trong các trường hợp như: khi núm vú của mẹ có vết xước, mẹ mặc áo ngực quá chật hoặc thường xuyên địu bé trước ngực gây áp lực lên bầu ngực; mẹ bị căng thẳng, stress kéo dài hoặc trầm cảm sau sinh; không vệ sinh sạch sẽ bầu vú và núm vú; mẹ sinh con lần đầu, sinh con sau tuần thai thứ 41, mẹ trên 30 tuổi và bị viêm vú.

Đối với bà mẹ cho con bú, cần thường xuyên mát xa nhẹ nhàng bầu vú để ống dẫn sữa thông thoáng và cho con bú sớm ngay sau sinh, bú thường xuyên và đúng tư thế. (ảnh: Bảo Trọng)

Biểu hiện thường gặp khi bị áp xe tuyến vú là người mẹ bị sốt cao, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, mệt mỏi; đau nhức ở sâu bên trong tuyến vú; đau khi cử động vai hoặc cánh tay, đau khi cho con bú; nhận thấy đầu vú bị viêm to hơn, sờ cứng, hạch ở nách to hơn và thấy đau; nếu ổ viêm nằm sâu trong tuyến vú, da bầu vú bình thường. Tuy nhiên, nếu ổ viêm ở trên bề mặt tuyến hoặc ngay dưới da, da bầu vú đỏ ửng, nóng và phù nề. Trường hợp ổ áp xe thông với các ống dẫn sữa sẽ thấy sữa có lẫn mủ chảy ra đầu núm vú. Giai đoạn này nếu không can thiệp kịp thời và xử lý đúng cách có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.

Bác sĩ chuyên khoa I - Trần Ngọc Thắng – Phó khoa Sản, Bệnh viện đa khoa vùng Tây Nguyên khuyến cáo, để phòng ngừa áp xe vú, cần chú ý: Giữ lối sống lành mạnh (nghỉ ngơi, uống nhiều nước và ăn các thực phẩm giàu dinh dưỡng...); giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Đối với bà mẹ cho con bú, cần thường xuyên mát xa nhẹ nhàng bầu vú để ống dẫn sữa thông thoáng và cho con bú sớm ngay sau sinh, bú thường xuyên và đúng tư thế. Vệ sinh núm vú đúng cách và sạch sẽ trước và sau khi cho bú. Cho trẻ bú hết sữa và luân phiên hai bên vú, vắt sạch sữa sau khi cho bú xong. Nếu có tắc tia sữa, cần điều trị ngay để tránh tắc tuyến sữa dẫn đến áp xe vú. Tránh làm nứt hoặc xước núm vú, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập làm viêm tuyến sữa là yếu tố nguy cơ áp xe vú. Không cai sữa sớm; khi cai, cần giảm từ từ số lượng và số cữ bú. Áp xe vú rất nguy hiểm ở giai đoạn đã tạo thành áp xe. Người bệnh phải chịu những thương tổn nặng nề ở vùng da và biểu hiện nhiễm trùng toàn thân. Nếu không được điều trị kịp thời, tuyến vú có thể mất chức năng tiết sữa, hoại tử, nặng hơn có thể có biến chứng nhiễm trùng huyết, suy thận hoặc hoại tử chi.

Kim Oanh