SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Hiểm họa khó lường từ nuôi chó thả rông

28/06/2024 08:10

Thời gian qua, trên cả nước nói chung và tại Đắk Lắk nói riêng liên tiếp xảy ra các trường hợp bị chó, mèo cắn gây thương tích khiến dư luận đặc biệt quan tâm vì hậu quả ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng của người dân. Mặc dù đã có cảnh báo nhưng tình trạng chó thả rông không rọ mõm gây tai họa cho nhiều người vẫn còn tiếp diễn.

• Hiểm họa từ chó thả rông

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2019 đến nay, mỗi năm, tỉnh Đắk Lắk có khoảng 5 trường hợp tử vong do bệnh dại trên người và khoảng 6.000 người bị chó, mèo cắn phải điều trị dự phòng. Riêng trong 5 tháng đầu năm 2024, toàn tỉnh đã có 05 trường hợp tử vong nghi do mắc bệnh dại. Trong đó, huyện Krông Pắc ghi nhận 03 trường hợp, 01 trường hợp tại huyện Krông Búk và 01 trường hợp tại Cư M’gar. Cả 05 trường hợp này đều chủ quan không đi tiêm phòng dại sau khi bị chó dại cắn, những con chó cắn 3 người này là chó thả rông không được tiêm phòng dại, sau khi cắn người chó đã chết hoặc mất tích không theo dõi được. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo việc nuôi chó thả rông không rọ mõm, không thực hiện tiêm phòng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây bệnh cho người, đặc biệt tại các vùng nông thôn.

Chó thả rông và không rọ mõm là mối nguy hiểm đối với con người. (ảnh: Bảo Trọng)

Mới đây nhất, vào chiều ngày 25/6, tại Tổ dân phố 6B, phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột xuất hiện một con chó màu đen, mắt hung dữ, miệng sùi bọt mép chạy dọc đường Đỗ Xuân Hợp, Y Moan, đã lao vào cắn 4 người khi đang lưu thông trên đường. Bà N.T.T là một trong 04 nạn nhân bị con chó tấn công, bà cho biết, khi đang đi bộ trên đường tại phường Tân Lợi thì bất ngờ bị con chó màu đen nặng khoảng 15kg lao vào cắn. Mặc dù đã cố gắng phản kháng, la hét và bỏ chạy nhưng con chó vẫn đuổi theo.

“Con chó đã nhảy lên và cắn mạnh vào vùng bắp tay phải của tôi, gây vết thương sâu và có nhiều phần dập nát. Sau khi cắn tôi, con chó đó lại điên cuồng chạy xuống xóm dưới và cắn thêm 2 người khác” bà T nói.

• Trách nhiệm của chủ chó khi chó thả rông cắn người

Liên quan đến sự việc chó thả rông điên cuồng tấn công 4 người tại phường Tân Lợi, TP Buôn Ma Thuột xảy ra vào chiều ngày 25/6, ông Phạm Văn Thái, Chủ tịch UBND phường Tân Lợi, cho biết, đến nay cả 04 người bị con chó lạ cắn đã tiêm phòng xong. Địa phương cũng đã thông báo đến các tổ dân phố trên toàn phường, yêu cầu người dân nếu bị chó cắn phải đi tiêm phòng bệnh dại.

“Chúng tôi đã xác định con chó tấn công 04 người trên không phải ở địa phương, mà ở địa phương khác chạy tới. Hiện nay, phường đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm và ý thức về sự nguy hiểm của bệnh dại, cách phòng chống hiệu quả và khuyến cáo người dân khi bị chó cắn nên sớm đến cơ sở y tế gần nhất để rửa vết thương, tư vấn phòng trị. Tuy nhiên, tại phường Tân Lợi, cái khó khăn lớn nhất vẫn chưa khắc phục được đó là việc chó nuôi thả rông và không rọ mõm khi ra nơi công cộng”, ông Thái nói.

Luật Chăn nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành quy định khi nuôi chó thì chủ vật nuôi phải đăng ký tại UBND cấp xã, phải tiêm vaccine phòng bệnh dại, phải rọ mõm, xích giữ chó tại những nơi công cộng…; nếu vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 7 Nghị định 90/2017 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 2 Nghị định 04/2020). Cụ thể, phạt tiền 1-2 triệu đồng nếu chủ chó không rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng.

Chủ vật nuôi cũng có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho nạn nhân do sức khỏe của họ bị xâm phạm theo Điều 590, Điều 603 Bộ luật Dân sự 2015. Ngoài ra, chủ vật nuôi còn phải bồi thường tổn thất về tinh thần mà nạn nhân phải gánh chịu. Mức bồi thường do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được thì mức bồi thường tối đa không quá 50 lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.

• Khuyến cáo của Ngành Y tế

Theo đánh giá của Ngành y tế Đắk Lắk, việc chó mèo tấn công con người đã diễn ra từ nhiều năm qua. Do vậy, Ngành y tế đã tham mưu cho các cấp, các ngành, địa phương thường xuyên thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân và hướng dẫn người dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật trong việc nuôi, quản lý chó, mèo và các loại động vật khác có nguy cơ gây bệnh. Tuy nhiên, hầu như không có sự chuyển biến đáng ghi nhận nào. Nguyên nhân do chó, mèo là vật nuôi thân thiện với con người nên được nhiều gia đình nuôi để làm cảnh hoặc canh giữ nhà, nhất là ở các vùng nông thôn. Tuy nhiên, việc chăm sóc, tiêm phòng định kỳ lại ít được quan tâm. Đây cũng chính là lý do chó dễ phát bệnh dại và tấn công gia chủ hoặc những người xung quanh.

Trước đó, để chủ động phòng, tránh bệnh dại, Ngành Y tế Đắk Lắk cũng đã khuyến cáo, người dân cần tiêm phòng cho đàn chó, mèo; không thả rông; khi đưa động vật ra ngoài phải có rọ mõm. Không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Hoàng Hải Phúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, bệnh dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút dại (Rhabdovirus) gây ra, bệnh lây truyền từ động vật sang người qua vết cắn, vết thương, vết cào, liếm của động vật, thường thấy ở chó, mèo. Thời gian ủ bệnh từ 2 - 8 tuần, ngắn thì khoảng 10 ngày và dài có khi 1 - 2 năm, tùy lượng vi rút và độ nặng vết thương. Người bệnh sẽ nhiễm vi rút cấp tính tại hệ thần kinh trung ương. Triệu chứng khởi đầu của bệnh này gồm mệt mỏi, nhức đầu, sốt, cảm giác sợ hãi... Bước vào giai đoạn viêm não thường có biểu hiện như mất ngủ, tăng cảm giác kích thích (sợ ánh sáng, sợ tiếng động, sợ gió). Mức độ nguy hiểm nhất là rối loạn thần kinh thực vật với đồng tử giãn, vã mồ hôi, tăng tiết nước bọt, rối loạn huyết động... Cho đến nay, bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, người bị bệnh dại gần như tử vong 100%.

“Bệnh dại nguy hiểm, chưa có thuốc điều trị đặc hiệu nhưng đã có vắc xin phòng và người dân hoàn toàn có thể phòng tránh được. Khi bị chó cắn, mèo cào, người dân nên đến các cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn tiên vắc xin hoặc huyết thanh phòng bệnh. Đặc biệt đối với trẻ nhỏ nên giúp trẻ hiểu và khai báo sớm nếu có động vật cắn, cào làm bị thương để người lớn xử lý kịp thời, tránh hậu quả đáng tiếc. Đáng chú ý, các quan niệm như không tiêm vắc xin dại vì lo ngại vắc xin sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh, sức khỏe và tự ý chữa bệnh bằng các phương pháp chưa được Bộ Y tế công nhận khi bị chó, mèo hay vật nuôi cắn là điều hết sức sai lầm bởi hầu hết các trường hợp tử vong vì dại đều do không đi tiêm phòng vắc xin” bác sĩ Phúc, chia sẻ.

Theo khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng, để chủ động phòng, chống bệnh dại, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau: Tiêm phòng bệnh dại đầy đủ cho chó, mèo, vật nuôi và tiêm nhắc lại hàng năm theo khuyến cáo của ngành thú y; không thả rông chó, mèo; chó ra đường phải được đeo rọ mõm; không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo. Với những người tiếp xúc thường xuyên với động vật như nhân viên thú y, kiểm lâm... cũng cần chích ngừa định kỳ. Khi bị chó, mèo cắn, cào, liếm cần rửa sạch và sát trùng vết thương, nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để chích vắc xin, huyết thanh kháng dại kịp thời. Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa hay nhờ thầy lang chữa bệnh dại.

Bảo Trọng