30/06/2022 11:39
Cho đến nay, bệnh AIDS do vi rút HIV gây ra vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chữa khỏi hoàn toàn, chi phí cho việc điều trị bệnh có thể lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng, vượt quá khả năng chi trả của hầu hết người bệnh và trở thành gánh nặng cho cả gia đình. Với người nhiễm HIV, nguy cơ ốm đau nhiều hơn người khác và điều trị bằng thuốc kháng virus ARV là liên tục và suốt đời.Các chuyên gia ước tính một người nhiễm HIV khi điều trị bằng thuốc ARV thì quỹ bảo hiểm y tế (BHYT) phải chi trả khoảng 6-13 triệu đồng/người/năm cho tiền thuốc ARV và các chi phí xét nghiệm, thuốc nhiễm trùng cơ hội.
Người nhiễm HIV/AIDS sợ bị kỳ thị và phân biệt đối xử thường giấu giếm tình trạng bệnh tật, mặc cảm, không dám tiếp xúc với cộng đồng. Nhân viên y tế khó có thể gặp và tư vấn cho họ về kỹ năng phòng tránh lây HIV/AIDS cho người khác, làm cho người nhiễm HIV/AIDS trở thành “quần thể ẩn”, họ khó tiếp nhận thông tin, kỹ năng phòng, chống lây nhiễm HIV, rất khó tiếp cận với các dịch vụ y tế dẫn đến tình trạng bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS mới tìm đến cơ sở y tế;Bên cạnh đó, nhiều người nhiễm HIV không tham gia BHYTdo việc sợ lộ thông tin đã không đến cơ sở y tế để được tư vấn khám, cấp phát thuốc nguồn BHYT nên đã đi mua thuốc ngoài tự điều trị dẫn đến tốn kém, hiệu quả điều trị thấp, không đánh giá được tình trạng bệnh của mình. Đây là việc làm sai lầm do họkhông tiếp cận được các thông tin về BHYTcho người nhiễm HIV/AIDS;Bởi lẽ, người tham gia khám, chữa bệnh bằng BHYT không ảnh hưởng đến bí mật thông tin cá nhân hoặc gia tăng kỳ thị phân biệt đối xử. Vì bảo mật thông tin cá nhân người bệnh nói chung và người nhiễm HIV nói riêng đã được quy định bởi Luật khám chữa bệnh và các quy định pháp luật khác.
Việc người nhiễm HIV có thẻ BHYT khi khám chữa bệnh không làm thay đổi quy định này. Chỉ có người nhiễm HIV và nhân viên y tế mới biết được tình trạng nhiễm HIV, do vậy không ảnh hưởng đến việc lộ thông tin cá nhân hay tình trạng nhiễm HIV của một bệnh nhân. Ngoài ra, khi người nhiễm HIV đến khám tại các cơsở khám bệnh sẽ hòa chung vào quy trình khám chữa bệnh như mọi bệnh nhân khác, không ai biết được một người nhiễm HIV dựa trên quy trình chung này. Do vậy không thể làm gia tăng việc kỳ thị và phân biệt đối xử với người nhiễm HIV mà chính là giúp người nhiễm HIV hòa nhập cộng đồng, coi HIV như một bệnh truyền nhiễm khác, giảm kỳ thị phân biệt đối xử.
Bệnh nhân nhận thuốc ARV tại khoa phòng, chống HIV/AIDS - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật
Theo quy định, người dân nói chung và người nhiễm HIV có thể đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại trạm y tế xã hay Trung tâm Y tế huyện có khám chữa bệnh. Tuy nhiên, người nhiễm HIV nên đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại các Trung tâm Y tế huyện có khám và điều trị HIV/AIDS. Việc này sẽ mang lại những lợi ích như: người nhiễm HIV sẽ dễ dàng đến các cơ sở y tế này để khám và điều trị HIV/AIDS; không cần phải giấy chuyển tuyến. Mặc dù, người nhiễm HIV vẫn có thể đăng ký điều trị bằng thuốc ARV tại các cơ sở điều trị HIV/AIDS tuyến trên nhưng nếu không đúng tuyến thì mỗi năm vẫn cần giấy giới thiệu chuyển tuyến một lần; có thể kết hợp để khám và điều trị các bệnh khác. Trung tâm Y tế huyện có thể cung cấp hầu hết các dịch vụ kỹ thuật khám chữa bệnh phổ biến, do vậy người nhiễm HIV có thể kết hợp khi khám chữa các bệnh khác.
Đối với người nhiễm HIV đi lao động làm ăn xa nhà vẫn có thể tham gia BHYT được với các lựa chọn sau: Đăng ký tạm trú tại cơ quan công an nơi đang tạm trú để lao động và có thể tham gia BHYT bình thường theo Luật bảo hiểm y tế hiện hành; Tham gia BHYTtại địa phươngnơi có hộ khẩu thường trú và theo quy định từ ngày 01/01/2021 đã thông tuyến khám chữa bệnh đến tuyến tỉnh. Do vậy, người nhiễm HIV vẫn có thể sử dụng thẻ để khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế nơi lao động tương đương với tuyến của nơi ghi trên thẻ BHYT hoặc cơ sở y tế khác nếu không có cơ sở tương đương.Một vấn đề khác, nhiều người lo lắng và cho rằng thuốc do BHYT mua sẽ là thuốc rẻ hoặc không tốt bằng các nguồn thuốc ARV khác hay thuốc viện trợ. Điều này không đúng vì thuốc ARV dù nguồn viện trợ hay do nguồn BHYT chi trả cũng đều là do Bộ Y tế mua và điều phối. Do vậy thuốc sẽ là giống nhau. Có chăng sự khác nhau chỉ là BHYT hay các tổ chức quốc tế chi trả tiền mua thuốc này thôi.
Tính đến 15/6/2022 trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã có 2126 người nhiễm HIV, trong đó 1262 bệnh nhân chuyển sang giai đoạn AIDS, 355 bệnh nhân tử vong do AIDS. Số người nhiễm HIV đang điều trị ARV tại 3 cơ sở (Khoa Phòng, chống HIV/AIDS- CDC, BVĐK Vùng Tây Nguyên, BVĐK TP Buôn Ma Thuột) là 667 bệnh nhân, trong đó có 18 trẻ em và 44 bệnh nhân là phạm nhân tại các trại tạm giam trên địa bàn. Số bệnh nhân có BHYTchiếm 92,05% (614/667) trong đó có 157 trường hợp được BHYT chi trả 100%, 23 trường hợp được BHYT chi trả 95%, 434 trường hợp được BHYT chi trả 80%.
Để hướng tới mục tiêu chấm dứt đại dịch vào năm 2030, bên cạnh việc tăng cường xét nghiện HIV tự nguyện, phát hiện các trường hợp nhiễm mới, người nhiễm HIV tuân thủ điều trị bằng thuốc ARV do cơ sở điều trị chỉ định, người nhiễm HIV cần vượt qua rào cản tự ti, chủ động tham gia BHYTđể tự bảo vệ tính mạng và sức khỏe của chính mình, góp phần thành công vào công cuộc phòng, chống HIV/AIDS trong cộng đồng./.
Nguyễn Công Thành
(Khoa phòng chống HIV/AIDS - TT KSBT)
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác