SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Nỗ lực đẩy mạnh hoạt động phòng chống sốt rét tại cộng đồng

25/04/2024 04:34

Thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam, những năm qua, trên địa bàn tỉnh với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, công tác phòng, chống sốt rét đã và đang đạt được những kết quả tích cực.

Với mục tiêu không để dịch sốt rét xảy ra; không để tử vong do sốt rét; không ghi nhận bệnh nhân nội địa; xây dựng các yếu tố bền vững trong công tác loại trừ sốt rét..., công tác phòng, chống sốt rét trên địa bàn toàn tỉnh đã đạt được các mục tiêu đề ra: tình hình sốt rét ổn định, không có dịch sốt rét, không có tử vong do sốt rét; các hoạt động phòng chống sốt rét được triển khai thường xuyên, liên tục. Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, từ năm 2020 đến nay không có dịch sốt rét xảy ra và chưa phát hiện tình trạng ký sinh trùng kháng thuốc tại Đắk Lắk; bệnh nhân sốt rét hàng năm giảm nhiều, năm sau giảm hơn so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, năm 2020 ghi nhận 126 trường hợp bệnh nhân sốt rét, từ năm 2021-2022, mỗi năm chỉ ghi nhận hơn 10 trường hợp, năm 2023 ghi nhận 8 trường hợp sốt rét ngoại lai, không ghi nhận trường hợp sốt rét nội địa. Riêng 4 tháng đầu năm 2024, trên địa bàn tỉnh không ghi nhận ca bệnh mắc sốt rét nội địa, ghi nhận 02 trường hợp mắc sốt rét ngoại lai.

Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật giám sát véc tơ truyền bệnh sốt rét. (ảnh: Quang Nhật)

Với sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy đảng, chính quyền và lãnh đạo Sở Y tế; sự quan tâm chỉ đạo chuyên môn, vật tư của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương và sự hỗ trợ từ Dự án sáng kiến khu vực ngăn chặn và loại trừ sốt rét kháng thuốc Artemisinin (RAI3E), công tác phòng chống sốt rét trên địa bàn tỉnh tiếp tục được đẩy mạnh. Mạng lưới y tế cơ sở được củng cố, thường xuyên hoạt động, góp phần phát hiện sớm, điều trị kịp thời bệnh nhân sốt rét. Tăng cường giám sát chặt chẽ các đối tượng thường xuyên ra vào khu vực có dịch bệnh sốt rét lưu hành, có tiếp xúc với nguồn lây bệnh, đặc biệt là những người từ vùng sốt rét lưu hành trở về địa phương. Sau nhiều năm nỗ lực trong công tác phòng, chống sốt rét, bảo đảm các mục tiêu đề ra, trên địa bàn tỉnh đã có 5 huyện, thành phố được công nhận đạt loại trừ bệnh sốt rét là TP. Buôn Ma Thuột, thị xã Buôn Hồ, huyện Krông Pắc, Krông Ana và Cư Kuin. Năm 2024, 5 huyện đăng ký là Krông Bông, Cư M’gar, Krông Búk, M’Đrắk và Lắk đang hoàn tất hồ sơ, phấn đấu đảm bảo các điều kiện để được công nhận đạt loại trừ bệnh sốt rét.

Bác sĩ Nguyễn Khắc Dũng, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Cư Kuin cho biết, mặc dù là địa phương đã được công nhận đạt loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2023 nhưng không vì thế mà buông lỏng công tác phòng chống sốt rét. Thời gian qua, công tác này luôn được huyện quan tâm triển khai các hoạt động và tổ chức thực hiện các biện pháp phòng ngừa sốt rét quay trở lại sau loại trừ bệnh sốt rét theo hướng dẫn và các văn bản quy định khác của Bộ Y tế.

Lấy mẫu máu xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét cho người dân. (ảnh: Quang Nhật)

Để chủ động thực hiện tốt công tác phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét, ngành Y tế tỉnh đã nỗ lực huy động các nguồn lực đối với công tác phòng chống sốt rét tại cộng đồng. Bác sĩ CKII. Hoàng Hải Phúc, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thông tin, nhờ đẩy mạnh các hoạt động phòng chống sốt rét, trong những năm gần đây tình hình sốt rét trên địa bàn tỉnh luôn giữ được ổn định. Để đạt mục tiêu không để xảy ra dịch và tử vong do sốt rét, hướng tới giảm mắc sốt rét, không để có bệnh nhân sốt rét nội địa, xây dựng các yếu tố bền vững trong công tác loại trừ sốt rét..., ngành y tế tiếp tục nâng cao chất lượng hệ thống giám sát dịch tễ bệnh sốt rét và bảo đảm năng lực đáp ứng dịch sốt rét; tăng cường công tác giám sát, phát hiện, điều trị kịp thời người có ký sinh trùng sốt rét, không để lây lan trở thành ký sinh trùng nội địa trong cộng đồng; làm tốt công tác truyền thông phòng chống sốt rét. Đặc biệt, tập trung chỉ đạo các huyện trọng điểm, các huyện có dân giao lưu với vùng sốt rét lưu hành nặng, chú trọng vùng sâu, vùng xa, vùng di biến động dân cư, vùng biên giới, chủ động giám sát các huyện, xã có bệnh nhân sốt rét, ký sinh trùng sốt rét gia tăng nhằm mục đích tiến tới phấn đấu loại trừ sốt rét trên địa bàn toàn tỉnh vào năm 2026. Tuy nhiên, công tác phòng chống sốt rét trên địa bàn tỉnh cũng gặp không ít khó khăn đó là nguồn kinh phí từ các dự án tài trợ cho hoạt động đã cắt giảm. Bên cạnh đó, Đắk Lắk là tỉnh tiếp xúc với các địa phương đang ghi nhận số ca mắc sốt rét nội địa như Phú Yên, Khánh Hoà, Gia Lai, Đắk Nông nên nguy cơ bùng phát dịch là rất lớn. Chủ đề ngày Thế giới phòng chống sốt rét 25/4 là “Dồn tổng lực về đích để loại trừ sốt rét tại Việt Nam”, nhằm truyền thông rộng rãi tới người dân về phòng, chống và loại trừ sốt rét, thu hút sự quan tâm ủng hộ của các cấp lãnh đạo, đoàn thể, các tổ chức phi chính phủ đầu tư cho hoạt động phòng, chống và loại trừ sốt rét.

Sốt rét là một căn bệnh sốt cấp tính, do ký sinh trùng Plasmodium gây ra, lây truyền từ người bệnh sang người lành qua vết đốt của muỗi Anopheles. Để phòng chống căn bệnh này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh khuyến cáo người dân khi có các biểu hiện rét run, sốt nóng, sau đó vã mồ hôi hoặc cảm thấy ớn lạnh, gai rét, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xét nghiệm máu tìm ký sinh trùng và cấp thuốc điều trị. Người bị sốt rét nếu phát hiện sớm, điều trị kịp thời sẽ phòng tránh được biến chứng và phòng lây nhiễm cho người xung quanh. Bệnh hiện chưa có vắc xin dự phòng, vì vậy, để phòng, chống bệnh sốt rét hiệu quả, người dân cần thường xuyên ngủ màn. Ngoài ra, cần chú ý vệ sinh môi trường xung quanh, khơi thông cống rãnh, loại bỏ những nơi muỗi có thể trú ẩn, đẻ trứng.

Công tác phòng chống và loại trừ sốt rét có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sức khỏe của con người, làm giảm gánh nặng bệnh tật cho nhân dân, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt đối với vùng rừng núi, vùng kinh tế khó khăn. Vì vậy, công tác phòng chống sốt rét phải được coi là một nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài không chỉ riêng ngành y tế mà còn là nhiệm vụ của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể và của cả cộng đồng cùng chung tay đẩy lùi, phòng ngừa bệnh sốt rét quay trở lại, hướng tới loại trừ bệnh sốt rét trên quy mô toàn tỉnh./.

Võ Quỳnh