SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Huyện Cư M’gar đẩy mạnh việc thực hiện sàng lọc trước sinh và sơ sinh

08/10/2024 08:35

Để thực hiện hiệu quả việc sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh góp phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng dân số, nhiều năm qua ngành y tế huyện Cư M’gar đã tích cực, chủ động tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân nhất là các bà mẹ mang thai, sau sinh về lợi ích của việc sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh cho trẻ.

Khác với lần sinh trước, lần thứ 2 này, chị Đ.T.P ở Tổ dân phố 7, thị trấn Quảng Phú, huyện Cư M’gar đã quyết định lựa chọn dịch vụ sàng lọc trước sinh tại Trạm y tế địa phương. Chị P. cho biết, việc khám sàng lọc trước sinh sẽ giúp phát hiện sớm và can thiệp kịp thời những bất thường của thai nhi từ khi còn trong bụng mẹ và sau khi trẻ ra đời, hạn chế những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh gây ra, góp phần nâng cao chất lượng dân số. Theo đó, trước khi lựa chọn dịch vụ này, 2 vợ chồng chị P. được bác sĩ tư vấn rất kỹ về các bệnh lý bẩm sinh thường gặp ở trẻ khi chào đời và tầm quan trọng của việc sàng lọc trước sinh và sơ sinh để kịp thời điều trị nếu phát hiện có bệnh.

“Hiện em đang mang thai được hơn 22 tuần tuổi. Những lần đi khám thai định kỳ tại các cơ sở y tế, được các y, bác sỹ tư vấn làm các xét nghiệm tầm soát để thực hiện. Các thành viên trong gia đình thì ai cũng muốn biết con mình phát triển như thế nào, cũng như phát hiện sớm những bất thường ở thai nhi để có cách điều trị và can thiệp kịp thời…” chị P. chia sẻ.

Chị Đ.T.P ở Tổ dân phố 7, thị trấn Quảng Phú, huyện Cư M’gar được bác sĩ tư vấn làm các xét nghiệm tầm soát để thực hiện dịch vụ sàng lọc trước sinh tại Trạm y tế địa phương.

Hiện nay ở huyện Cư M’gar có nhiều phụ nữ như chị P đã tìm hiểu và lựa chọn việc sàng lọc trước và sau sinh. Bởi họ cho rằng dù chưa có các nghiên cứu toàn diện về dị tật bẩm sinh, nhưng qua các tài liệu nghiên cứu trong nước và quốc tế, có thể ước tính tỷ lệ trẻ em bị dị tật bẩm sinh ở Việt Nam chiếm khoảng 1,5% đến 2% số trẻ sinh ra hằng năm.

Chị B.T.C ở xã Quảng Hiệp, huyện Cư M’gar chia sẻ, trẻ mới sinh ra bị dị tật hay các bệnh lý là điều không ai mong muốn. Trong khi đó, nhiều dị tật bẩm sinh hoàn toàn có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm thông qua sàng lọc và chẩn đoán trước sinh. Do vậy, lần thứ 2 mang thai này, gia đình chị đã lựa chọn dịch vụ sàng lọc, tầm soát trước sinh.

"Trong thời gian thai kỳ, tôi luôn đi khám đúng lịch hẹn và cũng được tư vấn kỹ để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của thai nhi. Tôi nghĩ đây là những việc nên làm để cho con mình được sinh ra một cách khỏe mạnh. Sau sinh, tôi cũng sẽ đăng ký dịch vụ lấy máu gót chân để tầm soát và chữa trị kịp thời cho con nếu có phát hiện bất thường", chị C cho biết.

Chị Nguyễn Thị Xuân Phương, Cán bộ chuyên trách Dân số - KHHGĐ xã Quảng Tiến, huyện Cư M’gar cho biết, hoạt động tầm soát, chẩn đoán và điều trị bệnh tật trước sinh và sơ sinh ở trẻ cũng được Trạm y tế xã triển khai theo đúng hướng dẫn của ngành cấp trên.

“Trạm Y tế xã đã phối hợp với các ngành chức năng tổ chức các buổi tư vấn lồng ghép ngay Trạm nhân ngày tiêm chủng mở rộng cho các bà mẹ mang thai. Đồng thời, tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh tại địa phương và trên các trang mạng xã hội về lợi ích của sàng lọc trước sinh và sơ sinh, những nguy cơ do dị tật bẩm sinh để lại. Nhờ vậy, nhận thức của người dân về việc tham gia sàng lọc có những chuyển biến tích cực”, chị Phương cho biết.

Theo Trung tâm Y tế huyện Cư M’gar, những năm qua, các thai phụ khi đi khám thai định kỳ đều được cán bộ y tế cơ sở tuyên truyền về lợi ích của sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh, như siêu âm theo dõi chu kỳ thai, tư vấn cho những cặp vợ chồng mới kết hôn, phụ nữ có 1 con, nam, nữ thanh niên chuẩn bị kết hôn đến khám lấy máu xét nghiệm sàng lọc, qua đó đã phát hiện một số trường hợp mắc bệnh và chuyển gửi lên tuyến trên để theo dõi. Trạm y tế các xã, thị trấn cũng đẩy mạnh tuyên truyền, tư vấn bằng nhiều hình thức, như phát tin, bài tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh xã, thôn; treo áp phích tại trạm y tế, những nơi đông dân cư; tư vấn lồng ghép khám - chữa bệnh tại trạm y tế; tư vấn trực tiếp và cung cấp kiến thức cho người dân, đặc biệt là các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ về các nội dung bệnh tan máu bẩm sinh Thalassemia; tư vấn, tầm soát, chẩn đoán và điều trị sớm bệnh tật trước sinh và sơ sinh… để có hướng can thiệp kịp thời nếu có bệnh.

Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, nhận thức của người dân, phụ nữ mang thai đã từng bước được nâng lên. Chỉ riêng từ năm 2023 đến nay trên địa bàn huyện Cư M’gar đã có gần 1.900 phụ nữ mang thai thực hiện sàng lọc trước sinh và 789 trẻ sàng lọc sơ sinh. Qua sàng lọc, đã phát hiện nhiều ca bị dị tật bẩm sinh và trẻ bị thiếu men G6PD, gây biến chứng vàng da, thần kinh, suy tuyến giáp trạng bẩm sinh và tăng sản thượng thận bẩm sinh. Từ đó, đã có biện pháp can thiệp và điều trị kịp thời, nhằm hạn chế những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh gây ra…

Theo các nghiên cứu, việc phát hiện sớm những bất thường của trẻ khi đang còn trong bào thai, hoặc khi mới sinh ra sẽ giúp bác sĩ có biện pháp can thiệp và điều trị sớm, giúp loại bỏ được đến 95% các dị tật bất thường để cho ra đời những đứa trẻ phát triển bình thường và khoẻ mạnh, hoặc hạn chế tối đa những hậu quả nặng nề của bệnh, cải thiện tương lai phát triển của trẻ khi lớn lên. Có thể thấy, sàng lọc trước sinh và sơ sinh có ý nghĩa rất lớn, giúp phát hiện sớm những bất thường ở thai nhi, qua đó đã góp phần giảm thiểu số người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, giúp nâng cao chất lượng dân số, giống nòi.

Bảo Trọng