SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Biến chứng nguy hiểm của bệnh phì đại tuyến tiền liệt

06/01/2024 06:50

Phì đại (tăng sinh) tuyến tiền liệt là bệnh lý phổ biến ở nam giới lớn tuổi do quá trình lão hóa của cơ thể. Đây là bệnh lý hay gặp đứng thứ 3 sau sỏi thận và nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Bệnh gây ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của bệnh nhân, tuy nhiên, có không ít bệnh nhân vẫn còn chủ quan không phát hiện, điều trị sớm khiến bệnh gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng.

Tuyến tiền liệt hay còn gọi là tiền liệt tuyến là một tuyến nhỏ thuộc hệ sinh dục nam, có trọng lượng khoảng 20gr. Tuyến nằm ngay ở cửa ngõ của bàng quang, bao quanh ống niệu đạo (đường đi tiểu). Trên thế giới có khoảng 60% nam giới ở tuổi 60 bị tăng sinh lành tuyến tiền liệt, tần suất bệnh tăng dần theo tuổi nên số người mắc bệnh ngày càng cao. Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng Khoa Ngoại thận - Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính tiến triển chậm, tuy không phải là mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe, nhưng các rối loạn tiểu tiện do bệnh gây ra ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh như rối loạn giấc ngủ, giảm khả năng tình dục, ức chế tâm lý, giảm năng suất công việc, gây hoang mang lo lắng. Bên cạnh đó, tình trạng bệnh kéo dài nếu không được điều trị và theo dõi thường xuyên có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Điển hình như bệnh nhân bị bí tiểu cấp. Đây là hiện tượng thường xảy ra đột ngột sau khi người bệnh uống nhiều bia rượu, nhịn tiểu lâu, hoặc có sử dụng các thuốc gây ức chế cơ bàng quang. Bệnh nhân tiểu khó, trong khi đó bàng quang căng đầy, cảm giác rất tức bụng và đôi khi xuất hiện cơn co thắt. Lúc này, các bác sĩ sẽ phải tiến hành cấp cứu đặt thông tiểu sớm để giảm áp lực trong bàng quang cho bệnh nhân. Phì đại tuyến tiền liệt còn gây tắc nghẽn, ứ đọng nước tiểu trong bàng quang, tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm khuẩn đường tiết niệu sinh dục như viêm bàng quang, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn - mào tinh hoàn. Nước tiểu nhiễm khuẩn có thể ngược dòng lên thận gây viêm thận bể thận, nhiễm khuẩn máu sẽ nguy hiểm đến tính mạng. Bên cạnh đó, do tích tụ nước tiểu lâu ngày, cơ thể bệnh nhân sẽ hình thành sỏi đường tiết niệu. Đặc biệt, nếu bệnh nhân mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt nhưng không điều trị, lâu ngày sẽ làm tổn thương thận dẫn tới suy thận phải chạy thận nhân tạo suốt đời.

Điều trị tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên vì bị phì đại tuyến tiền liệt dẫn đến biến chứng suy thận, bệnh nhân Lê Tấn Mẫn (85 tuổi, trú tại huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông) chia sẻ: Cách đây 4 tháng, khi ở nhà tôi đi tiểu khó. Tuy nhiên, do chủ quan nghĩ không việc gì, tôi để ráng thêm thời gian không đi khám. Tuy nhiên, gần đây sức khỏe tôi suy yếu, ăn uống không được, đi tiểu rất khó khăn nên tôi được nên gia đình đưa bệnh viện. Sau khi thăm khám, các bác sĩ chẩn đoán tôi bị phì đại tuyến tiền liệt, biến chứng suy thận. Tôi đã phải chạy thận nhân tạo 3 lần, sau khi sức khỏe ổn định mới được phẫu thuật phì đại tuyến tiền liệt. Tôi thật sự không nghĩ bệnh này lại nghiêm trọng và gây ảnh hưởng đến sức khỏe như thế.

bác sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng Khoa Ngoại thận - Tiết niệu thăm khám một bệnh nhân mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt. (ảnh: Quang Nhật)

Chăm sóc chồng là bệnh nhân Nguyễn Hồng Châu vừa được phẫu thuật phì đại tuyến tiền liệt, bà Bùi Thị Minh Thu (trú tại phường Thắng Lợi, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) cho biết: Trước đến nay ông nhà tôi rất ngại đi bệnh viện khám sức khỏe. Ở nhà ông tự chẩn đoán bệnh cho mình rồi lên mạng và ra tiệm thuốc mua đủ loại về uống. Khi có hiện tượng đi tiểu khó, vì chủ quan và không biết bệnh sẽ ảnh hưởng đến thận nên ông không đi điều trị. Sau thời gian dài, sức khỏe ông suy giảm, từ gần 60kg nay giảm còn 50kg, sốt cao, lúc này ông mới chịu đi bệnh viện khám thì bệnh đã ở giai đoạn rất nặng, thận bị tổn thương, cơ thể ông ứ nước, thiếu máu. Khi nhập viện, các bác sĩ đã phải tiến hành phẫu thuật gấp cho ông để bảo vệ tính mạng. Các bác sĩ nói nếu chỉ để thêm 5 hoặc 10 ngày nữa thì ông sẽ nguy kịch. Đến nay, sau mấy ngày phẫu thuật, sức khỏe của ông đã ổn định hơn rất nhiều.

Hiện tại, các nhà khoa học vẫn chưa khẳng định chính xác nguyên nhân của bệnh phì đại tiền liệt tuyến. Tuy nhiên nguyên nhân phổ biến là do lão hóa làm suy giảm nội tiết tố nam. Khi mắc bệnh, phì đại tiền liệt tuyến sẽ gây chèn ép vào niệu đạo và bàng quang gây ra rối loạn tiểu tiện như: tiểu khó, bí tiểu, tiểu nhiều lần, tiểu gấp, tiểu ngập ngừng, tiểu không hết, tiểu rặn và các biến chứng như nhiễm trùng tiết niệu, suy giảm chức năng thận… khiến bệnh nhân phải bận tâm đến việc đi tiểu cả ngày và đêm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe. Bác sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng, Trưởng Khoa Ngoại thận - Tiết niệu, Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, cho biết thêm: Khi mắc bệnh phì đại tuyến tiền liệt, nhiều bệnh nhân chủ quan, ở nhà tự mua thuốc uống với suy nghĩ uống thuốc sẽ có tác dụng làm nhỏ bướu khiến việc điều trị không đúng đích dẫn tới nhiều hệ lụy. Có không ít bệnh nhân, khi tới bệnh viện khám, bác sĩ chỉ định phẫu thuật nhưng bệnh nhân từ chối vì sợ phẫu thuật sẽ gây đau đớn, ảnh hưởng đến sức khỏe và xin bác sĩ kê đơn thuốc về nhà uống mà không biết rằng, thuốc điều trị phì đại tuyến tiền liệt như con dao 2 lưỡi, thuốc càng có tác dụng mạnh thì tác dụng biến chứng càng nhiều, đặc biệt gây ảnh hưởng đến tim mạch, mất khả năng sinh lý… Đến khi bệnh quá nặng thì lại không còn đủ sức khỏe để phẫu thuật vì bệnh đã biến chứng gây nhiễm trùng, suy thận.

Người dân không nên chủ quan với bệnh, chú ý chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý để có sức khỏe điều trị bệnh. (ảnh: Quang Nhật)

Để phòng các biến chứng do bệnh phì đại tuyến tiền liệt gây ra, bác sĩ Hoàng khuyến cáo người dân không nên chủ quan với bệnh. Khi cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường như tiểu khó, tiểu rặn, tia nước tiểu yếu, đi tiểu nhiều lần, tiểu đêm, tiểu buốt, rát… thì nên tới cơ sở y tế để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Đối với các bệnh nhân đã mắc bệnh thì nên tuyệt đối tránh các chất kích thích như rượu, bia, nước trà, thuốc lá, thịt đỏ… Đồng thời hạn chế uống nước vào buổi tối, tăng cường vận động thể dục, thể thao, chế độ ăn uống dinh dưỡng hợp lý để có sức khỏe điều trị bệnh.

Mai Lê