SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Chung tay ngăn ngừa bệnh cúm bằng tiêm chủng định kỳ

20/11/2025 04:25

Thời điểm giao mùa là lúc các vi rút cúm hoạt động mạnh, kéo theo số ca mắc cúm mùa tăng cao, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi thời tiết thay đổi thất thường. Mỗi năm, cúm gây ra hàng triệu ca mắc trên toàn thế giới và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp hoặc làm nặng thêm các bệnh mạn tính. Tuy nhiên, điều đáng mừng là chúng ta hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh căn bệnh này bằng cách tiêm chủng định kỳ vắc xin cúm.

Cúm là bệnh lý xảy ra theo mùa, chủ yếu vào mùa đông, do chủng vi rút cúm A-H3N2 , cúm A-H1N1, cúm B và cúm C gây ra và gây ra các biến chứng viêm nhiễm đường hô hấp. Bệnh chủ yếu lây nhiễm qua đường hô hấp, thông qua các giọt nước bọt nhỏ hoặc dịch tiết mũi họng của bệnh nhân khi ho, hắt hơi. Vi rút cúm cũng có thể tồn tại trên các bề mặt đồ dùng hoặc dụng cụ ăn uống mà bệnh nhân tiếp xúc. Người khỏe mạnh có thể nhiễm bệnh nếu dùng tay chạm vào các bề mặt này rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Bệnh cúm có biểu hiện giống cảm lạnh thông thường, nhưng thường xảy ra đột ngột, đi kèm với các triệu chứng khác như đau cơ, nhức đầu, sốt, ho, đau họng và mệt mỏi. Với người khỏe mạnh, bệnh cúm thường chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ, bệnh có thể tự hết trong vòng 7 - 10 ngày. Tuy nhiên, với người cao tuổi, trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu thì bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm tới tính mạng như viêm phổi, tổn thương hô hấp, co giật, thậm chí tử vong. Mức độ biến chứng nhẹ hay nặng phụ thuộc vào loại vi rút gây cúm và sức đề kháng của từng người. Tại tỉnh Đắk Lắk, theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, từ đầu năm tới nay, toàn tỉnh đã có 2.921 trường hợp mắc cúm mùa, giảm 1,2 lần so với cùng kỳ. Trong tháng 10 và 11 năm 2025 ghi nhận 03 trường hợp có kết quả dương tính với cúm A(H1N1) và 08 trường hợp dương tính với cúm A(H3).

Theo bác sĩ Trần Kim Long – Khoa Phòng chống bệnh Truyền nhiễm, Kiểm dịch y tế quốc tế, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, hiện nay bệnh cúm chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Việc chăm sóc bệnh nhân chủ yếu tập trung vào nâng cao thể trạng, theo dõi sức khỏe sát sao để phòng ngừa bội nhiễm và hạn chế nguy cơ lây lan cho người xung quanh. Tuy nhiên, cúm hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu được tiêm vắc xin đúng lịch. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm vắc xin cúm giúp giảm 70–90% nguy cơ mắc cúm có triệu chứng, đồng thời làm giảm đáng kể tỷ lệ nhập viện và tử vong do biến chứng. Vì vậy, bác sĩ Long khuyến cáo tất cả mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm ngừa cúm, đặc biệt là các nhóm nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mạn tính hoặc những người thường xuyên tiếp xúc trong môi trường đông người. Với lịch tiêm vắc xin cúm cụ thể:

-Trẻ 6 tháng – 9 tuổi chưa từng tiêm vắc xin cúm: Tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng; sau đó tiêm nhắc 1 mũi mỗi năm.

-Trẻ trên 9 tuổi và người lớn: Tiêm 1 mũi 0,5 ml, sau đó tiêm nhắc 1 mũi hằng năm.

Trẻ từ 6 tháng tuổi nên được tiêm vắc xin cúm định kỳ để phòng bệnh.

Đối với phụ nữ, việc tiêm phòng vắc xin cúm trước khi mang thai đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Chủng ngừa cúm cho mẹ giúp tạo miễn dịch thụ động cho trẻ trong giai đoạn đầu đời, cho đến khi trẻ có thể tự tiêm ngừa cúm từ 6 tháng tuổi. Với trẻ dưới 6 tháng tuổi – nhóm chưa đủ điều kiện tiêm vắc xin, bác sĩ Long khuyến cáo nên tiêm ngừa cúm cho mẹ trong thai kỳ, kết hợp cho trẻ bú mẹ hoàn toàn và duy trì vệ sinh cá nhân, môi trường sống sạch sẽ để hạn chế lây nhiễm. Đối với người cao tuổi hoặc người mắc bệnh nền, tiêm vắc xin cúm giúp giảm đáng kể nguy cơ nhập viện và tử vong do các biến chứng nguy hiểm. “Vắc xin cúm an toàn và hiệu quả. Việc tiêm chủng định kỳ giúp tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ mắc bệnh và góp phần ngăn ngừa sự lây lan trong cộng đồng. Bên cạnh đó, duy trì thói quen tiêm phòng hằng năm còn giúp cơ thể luôn được cập nhật khả năng bảo vệ trước các biến chủng vi rút cúm mới, vốn thay đổi liên tục theo từng mùa. Khi tỷ lệ tiêm chủng trong cộng đồng càng cao, nguy cơ bùng phát dịch cúm sẽ càng giảm, đặc biệt ở những nhóm dễ tổn thương như trẻ nhỏ, người già hay người mắc bệnh mạn tính”, bác sĩ Long nói thêm.

Tiêm vắc xin sẽ giúp cơ thể phòng tránh được các biến chứng của bệnh cúm mùa.

Chị Nguyễn Thị Hồng Lan (phường Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ trong lúc đưa con đến điểm tiêm chủng: “Từng bị cúm nên tôi biết bệnh cúm nhìn có vẻ đơn giản nhưng thật ra rất nguy hiểm, nhất là đối với trẻ nhỏ. Năm ngoái, khi dịch cúm bùng phát, do chủ quan không tiêm phòng nên tôi bị khá nặng, phải nhập viện điều trị. Do đó, tôi xác định mỗi năm đều sẽ đưa bé đi tiêm vắc xin cúm. Trẻ nhỏ rất dễ bị lây bệnh, nên tôi muốn phòng ngừa từ sớm để con không bị ốm, phải nghỉ học hay ảnh hưởng sức khỏe. Tiêm xong tôi cũng yên tâm hơn rất nhiều”.

Cùng chung quan điểm, anh Phạm Văn Minh (xã Hòa Phú, tỉnh Đắk Lắk) cho biết: “Trước đây tôi nghĩ cúm chỉ là bệnh nhẹ, nhưng sau khi tìm hiểu thì biết có thể gây biến chứng nguy hiểm, nhất là với trẻ em. Vì vậy, tôi quyết định đưa cả hai cháu đi tiêm đầy đủ mỗi năm. Sau khi tiêm về, bé đều khỏe mạnh, không gặp bất kỳ biến chứng gì nên tôi rất yên tâm”.

Trong bối cảnh dịch bệnh đường hô hấp đang diễn biến phức tạp, chủ động tiêm chủng càng trở nên quan trọng. Mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng hãy cùng chung tay nâng cao ý thức, thực hiện tiêm vắc xin cúm đúng lịch, đồng thời duy trì các biện pháp phòng bệnh như đeo khẩu trang khi ra ngoài, hạn chế đến nơi đông người trong mùa dịch, rửa tay thường xuyên, không tiếp xúc với người đang bị cúm. Khi có triệu chứng nghi ngờ cúm, người bệnh cần đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị sớm. Trong thời gian mắc bệnh, nên nghỉ ngơi, uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, uống thuốc đúng chỉ định và cách ly tại nhà để tránh lây lan cho người xung quanh./.

Bài: Mai Lê; ảnh: Đình Thi