SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Tầm soát sớm - chìa khóa vàng trong phòng ngừa ung thư

25/10/2024 08:53

Tầm soát ung thư là quá trình sàng lọc để phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm, khi chưa có dấu hiệu nào của bệnh. Thông qua các kiểm tra, xét nghiệm, tầm soát ung thư sẽ giúp phát hiện tế bào gây ung thư trong cơ thể. Từ đó có phác đồ điều trị hợp lý ở giai đoạn sớm, bệnh ung thư nếu được phát hiện sớm sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị và tỷ lệ khỏi bệnh cao.

Trong cuộc chiến chống lại căn bệnh ung thư, giai đoạn phát hiện bệnh ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả điều trị. Tầm soát phát hiện bệnh sớm đồng nghĩa với việc tăng tỷ lệ điều trị thành công và khả năng chữa khỏi bệnh. Việc phát hiện bệnh sớm cũng góp phần giảm chi phí điều trị nhiều hơn khi bệnh đã tiến triển nặng. Tổ chức Y tế thế giới đã khuyến cáo về sự cần thiết phải nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm soát và thực hiện sàng lọc ung thư.

Ung thư là căn bệnh có thể điều trị nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp. (ảnh: Đình Thi)

Mỗi năm, Việt Nam ghi nhận khoảng 200.000 trường hợp mắc bệnh ung thư, số ca tử vong lên đến 82.000 trường hợp. Tỷ lệ tử vong do ung thư tại Việt Nam là 73,5%, trong khi của thế giới ở mức 59,7% và ở các quốc gia đang phát triển là 67,9%. Như vậy tỷ lệ tử vong do các bệnh ung thư tại Việt Nam ở mức cao, do đa số được phát hiện muộn, kết quả điều trị chưa cao. Việc điều trị ở giai đoạn muộn cũng gây nhiều khó khăn, tốn kém, tạo gánh nặng kinh tế cho người bệnh và người nhà. Vì vậy, tầm soát phát hiện sớm tế bào ung thư được xem là giải pháp cốt lõi để khắc phục thực trạng này.

Tại Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh, hàng ngày số người đến khám tầm soát các bệnh ung thư cũng khá đông, trung bình mỗi ngày khoảng vài chục ca, không chỉ những người lớn tuổi mà những người trẻ cũng muốn được các bác sĩ khám và tư vấn về các bệnh. Chị NG.T.L trú tại xã Ea H’Leo, huyện Ea H’Leo, tỉnh Đắk Lắk cho biết: Ý thức được việc khám sức khỏe định kì, tầm soát sớm bệnh ung thư để phòng ngừa và điều trị kịp thời nếu chẳng may mắc bệnh nên chị đã chủ động đến cơ sở y tế uy tín để tầm soát ung thư nhằm có kết quả chính xác.

Trường hợp ông V.V.D 60 tuổi trú tại xã Hòa Thắng, TP BMT đang đợi đến lượt khám và tầm soát một số bệnh ung thư tại Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh. Ông cho biết gần đây thấy sức khỏe giảm sút, mệt mỏi, lo lắng cho sức khỏe nên ông đã đến bệnh viện để kiểm tra. Ông V.V.D cũng chia sẻ thêm: Trước đến nay, xung quanh tôi có nhiều người bị ung thư, nhiều người phát hiện bệnh ung thư ở giai đoạn muộn nên không qua khỏi. Tôi rất lo lắng cho sức khỏe của mình, do ý thức được việc khám sàng lọc phát hiện sớm bệnh ung thư nên tôi đến bệnh viện để thực hiện các xét nghiệm cần thiết. Tại bệnh viện được các bác sĩ tư vấn tôi thấy việc tầm soát ung thư sớm là rất quan trọng.

Tầm soát ung thư sớm là khi các tổ chức ung thư còn rất nhỏ và chưa có biểu hiện hoặc biểu hiện rất ít ra bên ngoài với các triệu chứng chưa nghiêm trọng. Đối với mỗi cơ quan, bộ phận trên cơ thể, tương ứng với các loại ung thư sẽ có phương pháp tầm soát khác nhau. Tùy vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe, bệnh sử, tiền sử gia đình… các bác sĩ sẽ tư vấn người dân lựa chọn nội dung tầm soát và phương pháp tầm soát phù hợp.

Thạc sĩ bác sĩ Nguyễn Văn Đắc - chuyên khoa ung bướu, Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh cho biết: Việc tầm soát ung thư sớm nhằm phát hiện những triệu chứng, những tổn thương tiền ung thư. Những tổn thương tiền ung thư nếu được điều trị ở giai đoạn sớm sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị, giảm tỷ lệ tử vong và tàn tật cho người bệnh. Bên cạnh đó, còn giảm chi phí điều trị cho chính bệnh nhân và gia đình.

Có nhiều phương pháp để tầm soát ung thư, bao gồm phương pháp xâm lấn như CT, sinh khiết; phương pháp không xâm lấn như xét nghiệm máu, siêu âm; phương pháp đơn lẻ như nội soi đường ruột… Tuy nhiên ở giai đoạn đầu, người bệnh nên bắt đầu tầm soát bằng phương pháp không xâm lấn, sau đó nếu phát hiện bất thường sẽ thực hiện các bước tiếp theo theo chỉ định của bác sĩ. Hiện tại, nhiều phương pháp không xâm lấn có hiệu quả cao trong hỗ trợ tầm soát ung thư như: Xét nghiệm GEN giúp phát hiện 10 loại ung thư phổ biến chỉ trong 01 lần lấy máu, nội soi đại tràng, dạ dày (đặc biệt là nội soi gây mê, không đau), siêu âm đàn hồi mô, chụp CT đa lát cắt, chụp MRI… Trong những năm gần đây, nhu cầu tầm soát ung thư của người dân tăng khá cao. Bệnh viện đa khoa Thiện Hạnh đã thực hiện tầm soát hầu hết các bệnh ung thư phổ biến, với đầy đủ phương tiện, trang thiết bị hiện đại hỗ trợ tầm soát như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, ung thư gan, ung thư dạ dày, đại tràng, ung thư phổi, ung thư tuyến giáp… Đa số người dân đến đây thường lựa chọn các phương pháp xét nghiệm GEN để tầm soát cùng lúc nhiều loại ung thư phổ biến, hay nội soi đại tràng, dạ dày, siêu âm vú, tuyến giáp, chụp phổi...

Cũng theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Đắc để làm giảm những hậu quả do bệnh ung thư gây ra cần tầm soát sớm các bệnh ung thư hàng năm. Tùy vào từng loại bệnh ung thư và tùy vào đối tượng bệnh nhân, tùy vào tiền sử gia đình của bệnh nhân các bác sĩ sẽ tư vấn, đưa ra những lời khuyên để bệnh nhân lựa chọn tầm soát sớm bệnh ung thư. Qua đó nhằm phát hiện sớm bệnh ung thư, điều trị sớm nhằm tăng tỷ lệ khỏi bệnh, giảm tỷ lệ thương tật, giảm chi phí khám chữa bệnh cho gia đình và xã hội.

Ung thư là căn bệnh có thể điều trị nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp. Phát hiện càng sớm thì việc điều trị càng đơn giản, hiệu quả, tỷ lệ chữa khỏi cao và chi phí điều trị thấp. Chính vì vậy, tầm soát ung thư sớm sẽ giúp chúng ta chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe thể chất cho bản thân và gia đình.

Hồng Vân