SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Nhiều khó khăn trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá ở tuyến cơ sở

27/06/2022 03:18

Thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), thời gian qua, nhiều cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học… trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đã triển khai các hoạt động cụ thể, thiết thực nhằm xây dựng môi trường không khói thuốc. Tuy nhiên, việc thực thi các nội dung của luật còn nhiều khó khăn.

Để triển khai và thực hiện tốt các nội dung của Luật PCTHTL, tỉnh Đắk Lắk đã thành lập Ban chỉ đạo PCTHTL. Ngoài việc tập trung các hoạt động tuyên truyền, cung cấp cho người dân những thông tin quan trọng về tác hại của khói thuốc lá đối với sức khỏe, ngành Y tế còn tích cực đẩy mạnh phong trào xây dựng môi trường không khói thuốc tại các cơ sở y tế; đồng thời tập huấn, hướng dẫn cho các cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn tỉnh thực hiện phong trào này.

Trung tâm Y tế huyện M’Đrắk là một trong những điểm sáng trong thực hiện các nội dung của chương trình xây dựng môi trường không khói thuốc. Là nơi tiếp nhận rất đông người dân đến khám, điều trị nên Trung tâm rất chú trọng đến việc gìn giữ vệ sinh môi trường. Cùng với việc lắp đặt nhiều biển báo cấm hút thuốc lá ở tất cả các khoa, phòng, hành lang..., cán bộ y tế của Trung tâm còn lồng ghép trong hoạt động khám, chữa bệnh để phổ biến cho người dân những tác hại của việc hút thuốc lá đối với sức khỏe. Từ đó, vận động người dân, chủ yếu là bệnh nhân từ bỏ thói quen hút thuốc lá. Ngoài ra, Trung tâm còn phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên của Trung tâm trong việc cung cấp cho người dân những kiến thức cơ bản để cai nghiện thuốc lá. Nhờ vậy mà Trung tâm đã tạo được ấn tượng trong lòng người dân về khuôn viên xanh, sạch, đẹp, không còn hiện tượng tàn thuốc vương vãi khắp các góc cầu thang, gốc cây như trước đây.

Hoạt động truyền thông PCTHTL cần được chú trọng đẩy mạnh ở tuyến cơ sở

Không chỉ các cơ sở y tế mà nhiều cơ quan, đơn vị như: Trường Cao đẳng Kỹ thuật Đắk Lắk, Trường Đại học Tây Nguyên, Công an huyện Ea H’leo… cũng có nhiều nỗ lực trong việc xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Đa số các đơn vị đều đưa tiêu chí không hút thuốc lá vào diện bình xét thi đua xếp loại cán bộ công chức, viên chức cuối năm.

Tuy nhiên, ở một số địa phương, công tác PCTHTL còn tồn tại rất nhiều khó khăn, hạn chế, như thị xã Buôn Hồ, huyện Krông Buk, huyện Buôn Đôn…Trong những đợt tổ chức tập huấn hay truyền thông trực tiếp cho cộng đồng tại những địa phương này, khi được cung cấp thông tin về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, nhiều người tỏ ra lo ngại, song họ khẳng định không thể từ bỏ vì hút thuốc lá đã trở thành thói quen. Bà Ngọc Lan Niê, phụ trách công tác phòng chống tác hại thuốc lá, Trung tâm Y tế thị xã Buôn Hồ cho biết: “Để người dân có kiến thức và nhận thức đúng về tác hại thuốc lá thì bắt buộc công tác truyền thông phải thường xuyên và liên tục. Tuy nhiên, hiện nay, thực tế công tác truyền thông chưa bao phủ rộng, đối tượng hướng đến cũng mới dừng lại ở cán bộ y tế, công an, học sinh, già làng, trưởng thôn, buôn, cộng tác viên y tế…Do đó, trong thời gian tới hy vọng rằng có nhiều buổi truyền thông trực tiếp với nhiều đối tượng được tham dự để nâng cao nhận thức của người dân về PCTHTL”.

Bên cạnh những khó khăn chung về công tác tuyên truyền thì việc thực hiện Luật PCTHTL cũng là một trong những trăn trở của nhiều cán bộ phụ trách công tác PCTHTL. Luật PCTHTL có hiệu lực từ ngày 01/5/2013. Trong quá trình thực thi cho thấy, một số quy định của luật chưa được thực thi nghiêm túc tại cộng đồng. Hầu hết các cơ quan đơn vị đã triển khai triệt để các nội dung được quy định; tuy nhiên tình trạng người dân hút thuốc lá ở những nơi đông người, nơi công cộng vẫn còn diễn ra khá phổ biến.

Hoạt động truyền thông PCTHTL cần được chú trọng đẩy mạnh ở tuyến cơ sở

Theo ông Phan Vĩnh Tây, phụ trách công tác PCTHTL, Trung tâm Y tế huyện Ea Súp: “có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc thực thi Luật PCTHTL chưa hiệu quả tại một số ít các cơ quan, đơn vị và ngoài cộng đồng, trong đó người đứng đầu các cơ quan, đơn vị và cả cán bộ y tế chưa gương mẫu trong việc từ bỏ thói quen hút thuốc lá nên chưa thuyết phục, vận động được cấp dưới và người dân thực hiện; lực lượng xử phạt các vi phạm còn mỏng; công tác tuyên truyền, vận động chưa đủ sức thuyết phục… chúng ta cần phân tích cụ thể những bất cập trong việc thực thi luật ở mỗi địa phương nhằm đưa ra các giải pháp khắc phục triệt để, nâng cao hiệu quả thực thi Luật PCTHTL trong cuộc sống. Thêm vào đó, do giá thuốc lá còn thấp và dễ mua nên lượng nười sử dụng vẫn còn rất nhiều. Việc xử phạt các vi phạm về điểm bán, điểm cấm hút thuốc chưa được tiến hành thường xuyên, người hút thuốc không gặp bất cứ trở ngại nào từ phía cơ quan chức năng nên họ mặc nhiên “thờ ơ” với các quy định của luật”.

Như vậy, có thể thấy để phòng, chống tác hại của thuốc lá hiệu quả, bên cạnh chú trọng và đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, cần nêu cao trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương và tăng cường hơn nữa lực lượng thực thi pháp luật. Công tác tuyên truyền cần phải được đẩy mạnh theo kiểu “mưa dầm thấm lâu”, hình thức tuyên truyền phải phong phú, đa dạng. Bên cạnh đó các cấp chính quyền, cơ quan Công an, đội ngũ quản lý thị trường, các ban ngành, đoàn thể cần vào cuộc kiên quyết hơn nữa nhằm nâng cao hiệu quả công tác PCTHTL trên địa bàn./.

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh