SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Cần hiểu rõ về tác hại của thuốc lào

31/10/2024 05:28

Hiện nay, nhiều người cho rằng thuốc lào ít độc hại hơn thuốc lá do người hút không trực tiếp ngậm vào điếu thuốc khi sử dụng và khói thuốc lào đã được lọc qua nước nên khí độc không vào cơ thể. Vậy thực hư quan điểm này như thế nào?

Với suy nghĩ hút thuốc lào không độc bằng thuốc lá vì đã được lọc qua nước, anh H.M.D, 49 tuổi (phường Thống Nhất, thị xã Buôn Hồ) đã hút thuốc lào được 31 năm. Anh D cho hay: “Trước đây tôi vừa hút thuốc lá vừa hút thuốc lào nhưng bây giờ bỏ hẳn thuốc lá vì hút thuốc lào không hại bằng thuốc lá, không chỉ thế vào mùa lạnh, sáng sớm ngủ dậy chỉ cần hít một hơi thuốc lào nó khiến mình tỉnh táo, ấm người hẳn”.

Còn em D.H.V (phường An Bình, thị xã Buôn Hồ) mới 20 tuổi nhưng đã có thâm niên hút thuốc lào 4 năm. Em V kể: “Lần đầu tiên em hút thuốc lào khi 16 tuổi. Lúc đầu em thử hít một hơi, sau 30 giây đầu óc em quay cuồng, chân tay run lẩy bẩy, người té xuống đất, vã mồ hôi, ít phút sau cơ thể mới dần tỉnh lại. Sau lần đó em vẫn tập hút thêm vài lần nữa và dần dần em đã quen với thuốc lào, không còn say nữa. Bây giờ mỗi ngày em phải hút đến 4 hoặc 5 lần, ngày nào không có thuốc lào em không chịu được, cảm giác đang thiếu một cái gì đó. Em thấy hút thuốc lào không nặng bằng thuốc lá nên em nghĩ cũng không độc hại bằng khói thuốc lá”.

Dù hút thuốc lào hay thuốc lá đều có hại cho sức khoẻ của chính bản thân người hút và những người xung quanh.

Ngoài quan điểm của anh D và em V, qua tham khảo các blog, các diễn đàn dành cho giới trẻ không khó để bắt gặp những lời bình luận về thuốc lào. Có những thành viên còn comment rất cụ thể cảm giác khoan khoái của mình khi hút thuốc. Một bạn khác thì khẳng định rằng: “Thuốc lào lành hơn thuốc lá, cái ấy cần gì phải bàn cãi nữa. Thuốc lào được lọc qua 1 làn nước tinh khiết, giúp giảm đi phần lớn các tố chất độc hại”. Chính những cách hiểu sai về thuốc lào nên thuốc lào vẫn đang được nhiều người sử dụng, thậm chí là giới trẻ, điều này đang gây ra những ảnh hưởng tiêu cực mà nhiều khi người trong cuộc không lường trước được.

Theo các tài liệu nghiên cứu về thực vật, thuốc lào cùng họ với thuốc lá, mọc quanh năm, cao khoảng 1m, thương thấp hơn cây thuốc lá và có tên khoa học là Nicotiana rustica L. Cây thuốc lào có hàm lượng Nicotin rất cao. Lá của nó ngoài việc dùng để hút còn sử dụng rộng rãi trong việc sản xuất các thuốc trừ dịch hại hữu cơ. Ở Việt Nam, cây thuốc lào được trồng, thu hoạch và chế biến theo phương pháp thủ công là chủ yếu. Lá thuốc lào thu hoạch về được thái thành sợi nhỏ, phơi khô rồi đóng thành bánh. Người dân dùng một số loại điếu để hút thuốc lào. Chẳng hạn như điếu cày thường làm bằng một đoạn tre dài cỡ nửa mét, được chế tác để có chỗ chứa nước, tra thuốc, châm lửa hút. Sợi thuốc lào được vê tròn lại thành viên cỡ đầu ngón tay tra vào nõ điếu sau đó dùng lửa để đốt cho thuốc cháy tạo thành khói đồng thời người hút áp miệng ào ống điếu để hút.

Theo tài liệu của Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá: Thuốc lào có hàm lượng nicotin khoảng 9%, cao hơn nhiều so với thuốc lá thông thường (khoảng 1-3%). Dù hút thuốc lào hay thuốc lá đều có hại cho sức khoẻ của chính bản thân người hút và những người xung quanh. Thuốc lào tác hại tương tự như thuốc lá, trong khói thuốc lào có những yếu tố nguy hiểm dễ gây ra bệnh nhồi máu cơ tim và ảnh hưởng không tốt đến tuần hoàn, hô hấp, đường ruột và hệ thống bài tiết. Và thuốc lào cũng là một trong những tác nhân hàng đầu gây nên các căn bệnh nan y như: Ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư thực quản, ung thư đại tràng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), cơn đau thắt ngực, cơn nhồi máu cơ tim, tai biến mạch não... Thuốc lào còn gây nghiện, tạo cảm giác chán ăn. Ngoài ra, thuốc lào cũng có các chất độc, ngoài nicotine, khi thuốc lào cháy sẽ tạo ra 56 loại chất độc khác nhau, trong đó, trong đó nguy hiểm nhất là benzopyren. Trong khói thuốc lào có nhiều chất poloni, 20 phóng xạ ra hạt alpha.

Bác sĩ Rmah Lương, Phó Giám đốc Bệnh viện Phổi Đắk Lắk cho biết: Tuy việc hút thuốc lào đã được lọc qua nước điếu, nhưng các chất độc khác do khói thuốc gây ra không phải là vô hại. Tác hại của thuốc lào không kém gì thuốc lá, thậm chí còn kinh khủng hơn. Hơn nữa, cảm giác “thèm” thuốc của người nghiện thuốc lào dữ dội hơn rất nhiều so với người hút thuốc lá. Hút thuốc lào quá liều còn gây nguy hiểm cho tính mạng. Thực tế đã ghi nhận không ít trường hợp đột tử do hút liên tục nhiều điếu thuốc lào trong một thời gian ngắn. Thuốc lào còn gây ô nhiễm môi trường xung quanh, gây mất vệ sinh do mùi nước điếu rất hôi và khó bay, gây nghiện, gây chán ăn, gây bệnh đường hô hấp, thậm chí gây ung thư cho người hút thuốc chủ động lẫn thụ động. Khái niệm thuốc lào đã được đề cập trong Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, coi thuốc lào như một dạng thuốc lá. Căn cứ vào luật này, phải phòng chống thuốc lào tương đương với thuốc lá điếu. Nhưng trên thực tế, việc quản lý thuốc lào vẫn chưa thực sự hiệu quả, khiến cho loại sản phẩm này vẫn được tiêu thụ trên diện rộng mà hầu như không có bất kỳ hình thức cảnh báo nào.

Mỹ Hạnh