09/11/2015 12:00
Hiện nay, trên thị trường bán rất nhiều loại gia vị dùng để chế biến cho bữa ăn hàng ngày vừa tiện lợi, vừa rẻ lại giúp cho món ăn trở nên hấp dẫn và ngon như gia vị hoàn chỉnh thịt kho, cá kho, nấu canh chua.. của Knorr hoặc chỉ dùng bột nêm, bột canh để chế biến món ăn thay cho muối I ốt. Chính thói quen sử dụng gia vị của các bà nội trợ có thể dẫn đến nguy cơ thiếu hụt I ốt trong khẩu phần ăn của gia đình.
Sử dụng muối iốt như muối bình thường kể cả dùng muối iốt muối dưa, cà.
Sự cần thiết của i ốt:
Iốt là điều kiện cơ bản để tổng hợp hormon tuyến giáp, nhờ các hormon này giúp cho tuyến giáp bảo đảm được hoạt động của nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể như duy trì thân nhiệt, đảm bảo quá trình chuyển hóa để tạo ra năng lượng cho cơ thể, phát triển xương, phát triển bộ não và hệ thần kinh trong thời kì bào thai. Các chuyên gia về nội tiết học cho rằng, ở một cơ thể khỏe mạnh chứa 15-20mg iốt, trong đó 70-80% được dự trữ ở tuyến giáp, tương đương với nhu cầu iốt tối thiểu cần có của con người trong 3 tháng, kho dự trữ này được bổ sung thường xuyên. Cơ thể hấp thu iốt chủ yếu qua thức ăn, nước uống và nguồn không khí. Suốt cuộc đời mỗi người chỉ cần một thìa cà phê iốt nhưng nó cần được đưa vào cơ thể hàng ngày. Mỗi ngày chúng ta chỉ cần ăn một hàm lượng muối iốt nhất định nếu thừa iốt cơ thể sẽ tự điều hòa, đào thải qua đường nước tiểu.
iốt có sẵn trong thiên nhiên chủ yếu là nước biển, dưới tác dụng của ánh nắng mặt trời, iốt trong nước biển bị phân hủy thành iôdua và bốc hơi, khi mưa iốt theo nước mưa vào đất nhưng số iốt theo mưa bổ sung vào đất ít hơn rất nhiều so với số iốt bị xói mòn trong đất. Thực phẩm nuôi trồng ở vùng thiếu iốt sẽ bị thiếu iốt và con người sử dụng những thực phẩm này nên cũng thiếu iốt. Một số hải sản như: cá biển, tôm, cua có nhiều iốt nhưng iốt sẽ bị mất khi chế biến như khi luộc cá 50% số iốt bị mất, rán cá 20% iốt bị mất.
Tác hại do thiếu iốt:
Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hiện nay thiếu iốt là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương não. Thiếu iốt có thể gây hại tới sức khỏe ở mọi lứa tuổi nhưng lứa tuổi dễ bị nhất là thời kì bào thai và trẻ nhỏ: Ở thời kì bào thai, sự phát triển của thai nhi phụ thuộc vào hormon tuyến giáp của người mẹ, dinh dưỡng sẽ ngấm qua rau (nhau) sang thai nhi. Hormon này rất quan trọng đối với sự phát triển của não bộ và hệ thần kinh, thiếu iốt ở 2 tháng đầu thời kì mang thai con sẽ bị câm, điếc, đần độn, bướu cổ trẻ sơ sinh và thiểu năng giáp…Hay gặp nhất là đần độn thể nhẹ: trẻ chậm lớn (lùn), chậm phát triển trí tuệ, học tập kém, lao động kém. Thiếu iốt còn gây một loạt các bệnh khác cho thai phụ: thai chết lưu, đẻ non, sảy thai…; Tuổi dậy thì, thiếu iốt thường gây bướu cổ, các biến chứng của bệnh bướu cổ, thiểu năng giáp.
Phòng bệnh do thiếu iốt:
Để đề phòng các bệnh do thiếu iốt có nhiều phương pháp khác nhau nhưng hiện nay trộn iốt vào muối ăn là biện pháp được sử dụng rộng rãi và đạt hiệu quả nhất. Trộn iốt vào muối với một lượng rất nhỏ đủ để cung cấp đều đặn hàng ngày cho mọi người, không phải nhớ như khi dùng thuốc. Trộn iốt vào muối cũng không làm thay đổi lý tính của muối, không thay đổi mùi vị của muối và tất cả mọi người đều sử dụng được.
Cách sử dụng muối:
Khi mua muối iốt cần chú ý: Chọn túi muối có in nhãn mác rõ ràng, bao bì không bị rách.
Khi sử dụng thấy muối khô ráo, không bị ẩm ướt, ngửi không thấy mùi vị dù đã trộn iốt.
Bảo quản muối iốt: Cho vào hộp có nắp đậy, để nơi khô ráo, thoáng mát (tránh để quá gần bếp lửa hay nơi có ánh nắng chiếu vào trực tiếp).
Sử dụng muối iốt như muối bình thường kể cả dùng muối iốt muối dưa, cà.
Mỗi người, mỗi gia đình hãy sử dụng muối iốt trong bữa ăn hàng ngày của mình giúp phòng chống các bệnh do thiếu iốt gây ra, nhằm đảm bảo cho sức khỏe bản thân và thế hệ tương lai./.
Bài & ảnh: Hồng Vân - Bảo Châu
Trung tâm TTGDSK
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác