15/12/2021 06:13
Đối với những người nghiện thuốc lá lâu năm, khi tiến hành cai nghiện thường gặp phải một số vấn đề về thể chất lẫn tinh thần, đó là những thách thức, rào cản thường gặp khi từ bỏ thuốc lá. Vì thế, người muốn cai thuốc lá cần có quyết tâm và chuẩn bị tâm lý để ứng phó với một số thay đổi xảy ra về tâm sinh lý để có thể cai thuốc lá thành công.
Anh Võ Thành Nam, tổ dân phố 6 phường Tân Lợi, thành phố Buôn Ma Thuột chia sẻ: “Tôi cai thuốc lá tổng cộng 5 lần và đều thất bại, vì lí do tăng cân nhanh sau khi cai một thời gian. Khi bỏ thuốc tôi luôn thèm ăn, có đợt sau 3 tháng bỏ thuốc tôi tăng 6 kg, nếu cứ đà đó tình trạng thừa cân béo phì sẽ xảy ra, nên tôi đã tái hút thuốc và nghiện nhiều hơn. Biết rằng nguy cơ mắc nhiều bệnh do thuốc lá gây ra, nhưng đến nay tôi vẫn chưa thể cai thuốc lá vĩnh viễn, tôi cần được sự tư vấn cai thuốc một cách khoa học của bác sĩ để từ bỏ được thuốc mà không bị tăng cân”.
Đi bộ, rèn luyện thể dục vừa sức sẽ giúp cải thiện tình trạng gặp phải khi cai thuốc lá ( Ảnh tư liệu)
Tăng cân sau cai thuốc lá là một vấn đề thường xảy ra, bởi lúc khi bỏ thuốc cơ thể dần khỏe mạnh hơn, ăn uống ngon miệng hơn và giai đoạn đầu sau khi bỏ thuốc rất dễ dàng tăng cân. Các chuyên gia khuyên rằng: cảm giác chóng đói là chuyển hoá trong cơ thể bạn đang trở lại bình thường. Hãy ăn những bữa nhỏ ít năng lượng như là bỏng ngô, cà rốt, quả mận hay cái gì đó ít béo. Cố gắng ăn khoảng 6 bữa nhỏ và uống nhiều nước, một thời gian sau đó sẽ ổn định, chúng ta cần tăng cường vận động luyện tập thể dục, thể thao để kiểm soát cân nặng.
Ngoài ra, theo bác sĩ Bùi Nam Ơn – Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Cư M'gar cũng chia sẻ về một số triệu chứng gặp phải khi cai thuốc lá và kinh nghiệm để vượt qua: Khi vừa cai thuốc lá cơ thể sẽ bị đói thuốc, vì đã quen với 1 lượng nicotine, khi lượng đó giảm đi sẽ khiến bạn có cảm giác đói để bạn hút thuốc. Cảm giác cực kỳ thèm thuốc thường chỉ kéo dài 1-5 phút. Hãy làm 1 việc gì đó đến khi cảm giác đó giảm đi – uống nước, tập thở sâu. Sau những lần như thế không được đáp ứng thì cảm giác thèm thuốc sẽ giảm dần. Người cai thuốc còn có cảm giác đầu bồng bềnh, mất tập trung, điều này có thể do thiếu nicotine trong máu. Bộ não đã quen làm việc với sự có mặt của nicotine và bây giờ phải tập làm việc không có nicotine nên gây ra cảm giác khó chịu. Vì vậy hãy làm việc từ từ, đừng quá cố gắng trong vài ngày. Tập thể dục nhiều hơn, làm việc thời gian ngắn hơn xen kẽ với thời gian giải lao nhiều hơn.
Đồng thời người vừa cai thuốc sẽ bị ho, đây là phản xạ tự làm sạch của phổi. Sau khi ngừng hút thuốc những lông mao giúp làm sạch phổi bắt đầu hoạt động trở lại sẽ đẩy đờm từ những phế quản nhỏ lên các phế quản lớn rồi được ho khạc ra ngoài. Lúc này chúng ta cần nhấp từng ngụm nước ấm sẽ có thể làm giảm ho và sẽ tự hết ho sau đó 1 thời gian sau 1 đến 2 tuần.
Đối với một số người khi cai thuốc có biểu hiện căng thẳng và cáu kỉnh, biểu hiện này cũng rất bình thường bởi vì lượng nicotine trong máu giảm dần khi chúng ta không còn hút thuốc, thành phần hoá học trong người sẽ thay đổi. Cơ thể chúng ta đang cố gắng đối phó với những sự thay đổi đó. Vì vậy xuất hiện cảm giác căng thẳng và cáu kỉnh. Lúc này chúng ta hãy đi bộ, và làm vài động tác thư giãn, tập hít thở sâu, nói chuyện với ai đó về cảm giác của mình để giải tỏa.
Có những lúc người cai thuốc có trạng thái buồn rầu, trì trệ. Điều này dễ hiểu vì nicotine là chất hoá học kích thích tế bào não tạo nên cảm giác hưng phấn, khi chúng ta không cung cấp nicotin bước đầu sẽ gây ra cảm giác này. Phải mất một thời gian để cơ thể của bạn sản xuất cân bằng chất hoá học gây hưng phấn tự nhiên thay cho chất nicotine. Trong thời gian điều chỉnh lại này bạn có thể có cảm giác buồn rầu. Chúng ta cần thực hiện một bài tập đơn giản như là đi bộ nhanh, một bài thể dục nhịp điệu…tình trạng này sẽ hết dần dần, không nên lo lắng.
Ngoài những triệu chứng trên, chúng ta còn gặp phải hiện tượng khó ngủ sau cai thuốc, đây cũng không phải là vấn đề nghiêm trọng vì bộ não của chúng ta đang học cách làm việc không có nicotine. Chất gây ngủ trong não của chúng ta có thể đang bị ảnh hưởng trong quá trình tự điều chỉnh lại này. Hãy ngâm mình trong nước ấm, uống một cốc sữa nóng trước khi đi ngủ. Có thể đọc báo hoặc nghe nhạc giấc ngủ sẽ trở lại bình thường ngay thôi.
Làm việc trong môi trường căng thẳng và nhiều áp lực, từ khi còn trẻ bác sĩ Bùi Nam Ơn đã hút thuốc lá và nghiện thuốc lá trong nhiều năm. Sau đó, bác sĩ Bùi Nam Ơn đã quyết tâm bỏ thuốc lá thành công, đồng thời giúp đỡ nhiều người thân, đồng nghiệp cùng bỏ thuốc. Bác sĩ Bùi Nam Ơn cho biết thêm: “Từ khi Luật phòng chống tác hại của thuốc lá ra đời, với cương vị là lãnh đạo đơn vị nên tôi phải gương mẫu bỏ thuốc lá và vận động anh em trong cơ quan bỏ thuốc. Đến nay tình trạng hút thuốc lá tại cơ sở khám chữa bệnh và nơi làm việc của nhân viên không còn. Riêng đối với người bệnh đến khám và điều trị, người nhà đến chăm nuôi bệnh nhân chúng tôi nhắc nhở thường xuyên và yêu cầu bà con không hút thuốc trong khuôn viên. Ngoài ra chúng tôi còn tư vấn, hỗ trợ cho nhiều bệnh nhân cai thuốc lá. Tôi khẳng định rằng nếu có quyết tâm thì từ bỏ vĩnh viễn thuốc lá thì đó là việc không hề khó đối với bất kì ai”.
Người gương mẫu trong việc cai thuốc lá và hỗ trợ người thân cai thuốc
Ông Y Sieo Byã – Buôn Yông B, xã Ea Đrơng vui vẻ kể: “Mình nghiện thuốc lá, mỗi ngày mình hút 2 gói, gần đây thường xuyên bị ho có đờm, khó thở. Tháng trước mình phải nhập viện cấp cứu, bác sĩ cho biết mình bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính vì hút thuốc lá, các bác sĩ khuyên và hướng dẫn mình bỏ thuốc. Mình đã bỏ thuốc lá được 1 tháng, hôm nay tái khám sức khỏe tốt hơn, không còn ho nữa. Mình cảm ơn các bác sĩ ở Trung tâm Y tế huyện Cư M’gar rất nhiều”.
Vận động, tạo điều kiện và hỗ trợ người thân bỏ thuốc lá là trách nhiệm của mọi người, đây cũng là việc làm có ý nghĩa to lớn đối với cộng đồng. Người hút thuốc lá cần có ý thức quyết tâm bỏ thuốc và tiếp cận sự hỗ trợ để cai thuốc lá càng sớm càng tốt, nhằm đem lại sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng./.
Bài, ảnh: Trần Lan
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác