SỞ Y TẾ TỈNH ĐẮK LẮK

Phương pháp sơ cứu ban đầu khi bị đuối nước

29/06/2022 05:54

Đuối nước là tình trạng gây tắc đường hô hấp và làm cho các cơ quan bị thiếu ô xi, các chức năng sống bị đình trệ, nạn nhân sẽ ngưng tim, ngưng thở. Nếu chúng ta không biết cách cấp cứu, hoặc cấp cứu không kịp thời thì nạn nhân sẽ tử vong. Do đó, ưu tiên hàng đầu khi chúng ta phát hiện trường hợp đuối nước là phải xử lý tại chỗ, cấp cứu tại chỗ thì mới có khả năng cứu sống nạn nhân được.

Tai nạn do đuối nước có thể xảy ra trong các trường hợp: ngạt nước, những người không biết bơi ngã xuống nước, trẻ em ngã cắm đầu vào chậu nước hay bồn tắm, lặn sâu dưới nước khi hết hơi không ngoi lên kịp bị ngạt, bơi quá mệt, cơ thể mất nhiệt do nước lạnh, bị chuột rút rồi ngất đi…Hậu quả của đuối nước nếu không được sơ cứu kịp thời có thể để lại di chứng nặng nề hoặc tử vong. Chính vì vậy, sơ cấp cứu đuối nước là việc làm vô cùng quan trọng mà tất cả mọi người nên biết.

Bác sĩ CKII Nguyễn Quang Sơn, Trưởng Khoa cấp cứu - Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên cho biết: Nguyên tắc trong sơ cấp cứu tại chỗ đuối nước là phải khẩn trương, đúng phương pháp với mục đích là khai thông đường thở, cung cấp oxy cho nạn nhân. Do vậy, việc làm đầu tiên là cần đưa nạn nhân ra khỏi nước. Nếu nạn nhân còn tỉnh và giãy giụa dưới nước, cần khẩn trương tìm cách đưa họ lên bờ. Nếu bản thân người cứu không biết bơi phải tìm khúc gỗ, phao…ném xuống cho nạn nhân bám vào để lên bờ hoặc chạy đi tìm người có khả năng đến cứu. Tuyệt đối không nhảy xuống nước nếu không biết bơi. Vì nạn nhân lúc này trong tình trạng hoảng loạn, dễ níu chặt bất cứ thứ gì với được, kể cả người cứu nạn, do đó rất dễ đuối nước cả hai.

Sơ cứu đuối nước tại chỗ cần đúng cách và kịp thời (ảnh: tapchisuckhoe)

Để sơ cứu người bị đuối nước, bác sĩ Nguyễn Quang Sơn hướng dẫn như sau:

- Ngay sau khi đưa được nạn nhân vào bờ, cần đặt nạn nhân nằm chỗ khô ráo, thoáng khí và tiến hành cấp cứu tại chỗ. Đặt nạn nhân ở tư thế nằm ngửa trên mặt phẳng cứng và kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di động của lồng ngực: Nếu lồng ngực không di động tức là nạn nhân ngưng thở, hãy tiến hành ấn tim ngoài lồng ngực ở nửa dưới xương ức. Dùng hai tay chồng lên nhau đặt ngay vào vị trí một nửa dưới xương ức và ấn tim với tần số ép khoảng 100 lần/1 phút, đồng thời phải khai thông đường thở bằng cách dùng gạc hay khăn vải móc đờm dãi, dị vật khỏi miệng nạn nhân và hà hơi thổi ngạt, hô hấp nhân tạo với phương pháp miệng thổi miệng cho nạn nhân.

- Nếu chỉ có một người tiến hành sơ cấp cứu thì ấn tim ngoài lồng ngực 15-30 nhịp, sau đó hà hơi thổi ngạt hai lần và tiếp tục lặp lại việc ấn tím ngoài lồng ngực với chu kỳ 15-30 lần ấn tim, 2 lần hà hơi thổi ngạt.

- Nếu có hai người cấp cứu thì một người ấn tim ngoài lồng ngực, một người hà hơi thổi ngạt, rồi đánh giá lại xem nạn nhân có thở lại được không? Môi có hồng không? Có phản ứng khi lay gọi, kích thích đau không? Nếu không thì phải tiếp tục và kiên trì thực hiện các động tác cấp cứu này ngay cả trên đường chuyển nạn nhân tới cơ sở y tế.

- Trường hợp nạn nhân còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn là nằm nghiêng một bên để chất nôn dễ thoát ra ngoài nếu nạn nhân nôn ói. Cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm bằng cách đắp lên người nạn nhân bằng chăn hay một tấm khăn khô.

Không được để con em đi tắm, bơi ngoài sông, suối mà không có người lớn biết bơi đi kèm

Lưu ý khi cấp cứu người đuối nước: Không được chậm trễ trong cấp cứu người bị đuối nước, thay vì tìm cách gọi xe cấp cứu, tìm cho được đầy đủ các phương tiện cấp cứu…thì bằng mọi cách và khả năng hiểu biết cấp cứu nạn nhân ngay. Không nên cố tìm cách cho nước trong phổi nạn nhân chảy hết ra ngoài bằng cách xốc nước (vác nạn nhân chạy vòng vòng cho nước chảy ra) vì như thế sẽ bỏ lỡ thời gian vàng cho việc làm hồi sức cấp cứu tim phổi mà chỉ cần chậm trễ 4 phút là não có nguy cơ bị chết. Trong quá trình hồi sức tim phổi, nước trong phổi sẽ tự động thoát ra ngoài. Khi làm xoa bóp tim ngoài lồng ngực, cần chú ý không quá mạnh vì có thể làm gãy xương sườn nạn nhân, nhất là trẻ nhỏ.

Với ngạt nước, đuối nước, sơ cứu tại chỗ đúng kỹ thuật là những yếu tố quan trọng nhất quyết định đến sự sống còn và khả năng bị di chứng não của người bị nạn./.

Bài, ảnh: Mỹ Hạnh-Đình Thi