03/03/2017 12:00
Côn trùng là lớp động vật thuộc ngành động vật chân khớp, cơ thể chia làm ba phần: đầu, ngực, bụng. Cơ thể côn trùng được bao bọc bởi một lớp vỏ được gọi là xương ngoài và chân của chúng có khớp. Đầu mang một đôi râu, mắt kép và mắt đơn. Phần phụ, miệng phân hóa theo chế độ ăn uống. Ngực mang ba đôi chân có năm phần và điển hình là hai đôi cánh. Bụng thường không có chân.
.JPG)
Sử dụng côn trùng đã chết sinh ra độc tố hoặc các độc tố không bị phá hủy ở nhiệt độ chế biến … sẽ gây ra ngộ độc nguy hiểm đến tính mạng.
Ở Việt Nam cũng như trên thế giới người ta sử dụng các loại cô trùng như cào cào, châu chấu, nhộng tằm, dế, ong, mối, nhộng ve sầu… làm món ăn. Với những món bọ ngựa rút ruột, trứng kiến xào nấm, bọ cạp nướng, bọ xít nướng, nhộng ong, châu chấu sốt sa tế, bọ xít rang lá chanh, trứng cà cuống phơi khô để làm bánh ngọt, dế chiên… Tuy nhiên, việc sử dụng côn trùng để chế biến thành thức ăn đã và đang xuất hiện nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng của người ăn.
Trong những năm gần đây, tại một số địa phương đã xảy ra các vụ ngộ độc do sử dụng côn trùng làm thức ăn Điển hình là vụ ngộ độc do ăn bọ xít rang tại xã Chiềng Xôm, thành phố Sơn La làm 05 người mắc, 03 người phải nhập viện điều trị (ngày 19/7/2015); ngộ độc do ăn bọ xít lửa tại xã Yên Hòa, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình làm 12 người mắc và 07 người nhập viện điều trị (ngày 16/01/2016) và mới đây nhất là vụ ngộ độc do ăn côn trùng (sâu Ban miêu) tại xã Nậm Khánh, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai làm 02 người mắc và 01 người tử vong vào ngày 21/8/2016.
Bà Lê Thị Thanh Mai – Phó trưởng phòng Truyền thông – Quản lý ngộ độc thực phẩm, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Đắk Lắk cho biết: “các dấu hiệu thường gặp trong các vụ ngộ độc do ăn côn trùng là: buồn nôn, nôn, run tay chân, một số trường hợp nặng nôn nhiều, chóng mặt, cứng hàm, khó thở, hôn mê, sẩn ngứa, nổi mảng đỏ toàn thân... và có thể tử vong. Biểu hiện nhiều hay ít, nhẹ hay nặng tùy theo độc tố trong côn trùng, số côn trùng mỗi người ăn vào và cơ địa người ăn”.
Nguyên nhân các vụ ngộ độc trên là do sử dụng côn trùng đã chết sinh ra độc tố, côn trùng bị nhiễm nấm độc, côn trùng chứa nhựa cây độc như cây Cọc rào, cây Cỏ lào, thầu dầu tía… hoặc các độc tố không bị phá hủy ở nhiệt độ chế biến, côn trùng có nhiều protein lạ gây ra dị ứng với những người có cơ địa mẫn cảm.
Việc thiếu hiểu biết trong lựa chọn, sơ chế, chế biến côn trùng làm thức ăn, tâm lý chủ quan khi lựa chọn côn trùng để chế biến như ăn tái, ăn sống, ngâm rượu … đã và đang tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc và thậm chí gây ra tử vong cho người ăn. Không chỉ ăn cô trùng gây ngộ độc nguy hiểm đến tính mạng mà khi tham gia bắt côn trùng cũng có thể gặp một số nguy cơ nguy hiểm như rắn cắn, trượt chân té ngã như trường hợp anh Nguyễn Huy Phòng phường Tự An, tp Buôn Ma Thuột trong lúc đi bắt dế mèn để về làm mồi nhậu, anh đã bị ngã xuống giếng tưới trong vườn nhà dân trồng hoa. Hậu quả anh phải vào Bệnh viện Chợ Rẫy nằm cả tháng trời vì chấn thương vùng đầu, gãy tay.
Để không xảy ra những trường hợp đáng tiếc ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng, Cục An toàn thực phẩm khuyến cáo:
1. Tuyệt đối không sử dụng các loại nhộng, ấu trùng, côn trùng lạ, đã bị chết hoặc có hình dạng, màu sắc khác lạ với tự nhiên để chế biến thành thức ăn.
2. Lựa chọn những loại nhộng, ấu trùng, côn trùng thông thường, phổ biến, còn tươi sống để chế biến thành thức ăn. Đặc biệt những người có cơ địa dị ứng cần thận trọng khi ăn, nếu nghi ngờ thì không ăn.
3. Trong trường hợp sau khi ăn mà có các biểu hiện, triệu chứng khác thường như mệt mỏi, choáng váng, buồn nôn, mẩn ngứa, đau bụng, rối loạn tiêu hóa… cần đến ngay các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Bài & ảnh: Hồng Vân
Trung tâm Truyền thông – GDSK
Facebook
Tweet
Mail
Google-plus
Các tin khác